Wikipedija

Polonja

pajjiż fl-Ewropa Ċentrali

Il-Polonja, magħrufa uffiċjalment bħala r-Repubblika tal-Polonja (Rzeczpospolita Polska), hi pajjiż fl-Ewropa Ċentrali.[5][6] Il-pajjiż imiss mal-Ġermanja fil-Punent; ir-Repubblika Ċeka u s-Slovakkja fin-Nofsinhar; l-Ukrajna, il-Bjelorussja u l-Litwanja fuq il-Lvant; u l-Baħar Baltiku u l-Oblast ta' Kaliningrad fit-Tramuntana. Il-Polonja, b'żona territorjali ta' 312,696 kilometru kwadru[7][8] (120,726 mi kwd), hi d-70 (2013) l-ikbar pajjiż fid-dinja u d-9 wieħed fl-Ewropa. B'popolazzjoni ta' 38 miljun ruħ, dan il-pajjiż hu l-34 pajjiż l-aktar popolat fid-dinja[9] u fost l-iktar wieħed mill-membri tal-Unjoni Ewropea.

Repubblika tal-Polonja
Rzeczpospolita Polska
Rzeczpospolita Polska – Bandiera Rzeczpospolita Polska – Emblema
Innu nazzjonali: Mazurek Dąbrowskiego
(Dąbrowski's Mazurka)
Pożizzjoni tal-Polonja (aħdar skur)
– fi ħdan l-Unjoni Ewropea (aħdar ċar) fil-kontinent Ewropew (griż skur)
Belt kapitali
(u l-ikbar belt) 		Varsavja
[1][2]) 52°13′N 21°02′E / 52.217°N 21.033°E / 52.217; 21.033

Lingwi uffiċjali Pollak
Gruppi etniċi  Pollakki
Gvern Repubblika parlamentari
 -  President Andrzej Duda
 -  Prim Ministru Mateusz Morawiecki
Formazzjoni
 -  Kristjanizzazzjoni tal-Polonja 14 ta' April 966 
 -  Renju tal-Polonja 18 ta' April 1025 
 -  Konfederazzjoni Pollakko-Litwana 1 ta' Lulju 1569 
 -  Partizzjoni tal-Polonja 24 ta' Ottubru 1795 
 -  Dukat ta' Varsavja 22 ta' Lulju 1807 
 -  Ir-Renju tal-Kungress 9 ta' Ġunju 1815 
 -  Rikostituzzjoni tal-Polonja 11 ta' Novembru 1918 
 -  Invażjoni tal-Polonja, It-Tieni Gwerra Dinjija 1 ta' Settembru 1939 
 -  Polonja Komunista 8 ta' April 1945 
 -  Repubblika tal-Polonja 13 ta' Settembru 1989 
 -  Sħubija fl-Unjoni Ewropea 1 ta' Mejju 2004 
Sħubija fl-UE 1 ta' Mejju 2004
Erja
 -  Total 312,696[1][2] km2 (70)
120,696.41 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 3.07
 -  Densità 123/km2 (90)
319.9/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2012
 -  Total $265.911 biljun[3] 
 -  Per capita $21,000[3] 
PGD (nominali) stima tal-2012
 -  Total $513.821 biljun[3] 
 -  Per capita $13,540[3] 
IŻU (2013) Steady 0.813[4] (għoli ħafna) (39)
Valuta Złoty (PLN)
Żona tal-ħin CET (UTC+1)
Kodiċi telefoniku 48
TLD tal-internet .pl
Organizzazzjoni territorjali
Map
Map
Bukowsko
Il-Gallerija Nazzjonali tal-Arti Zachęta (Pollakk: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki) hija mużew tal-arti kontemporanja fiċ-ċentru ta' Varsavja, il-Polonja; id-direttur tiegħu: Janusz Janowski; aċċessibbli bi transitu minn: M1 M2 Swietokrzyska.

Il-Polonja huwa stat unitarju, magħmul minn sittax-il provinċja li jissejħu województwo bl-ilsien Pollakk. Varsavja hi l-belt kapitali tal-Polonja u tinsab fil-provinċja ta' Mazowieckie. Il-Polonja hi wkoll membru tal-Unjoni Ewropea, tan-NATO, tan-Nazzjonijiet Uniti, tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummerċ, u tal-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Kummerċjali (OECD).

Provinċji Immodifika

Vojvodja Belt kapitali
kujawsko-pomorskie Bydgoszcz, Toruń
wielkopolskie Poznań
małopolskie Krakovja
łódzkie Łódź
dolnośląskie Wrocław
lubelskie Lublin
lubuskie Gorzów Wielkopolski, Zielona Góra
mazowieckie Varsavja
opolskie Opole
podlaskie Białystok
pomorskie Gdańsk
śląskie Katowice
podkarpackie Rzeszów
świętokrzyskie Kielce
warmińsko-mazurskie Olsztyn
zachodniopomorskie Szczecin

Festi Nazzjonali tal-Polonja Immodifika

Is-sistema politika Immodifika

Il-Polonja hija repubblika parlamentari b’kap tal-gvern - il-prim ministru - u kap tal-istat - il-president. L-istruttura tal-gvern hija ċċentrata fuq il-kunsill tal-ministri. Il-pajjiż huwa maqsum f’16-il provinċja, l-aktar fuq il-bażi tar-reġjuni storiċi tal-pajjiż. L-awtorità amministrattiva fil-livell provinċjali hija kondiviża bejn gvernatur maħtur mill-gvern, assemblea reġjonali eletta u eżekuttiv elett mill-assemblea reġjonali.[10]

Il-kummerċ u l-ekonomija Immodifika

L-aktar setturi importanti tal-ekonomija tal-Polonja fl-2018 kienu l-kummerċ bl-ingrossa u bl-imnut, it-trasport, l-akkomodazzjoni u s-servizzi tal-ikel (26.2%), l-industrija (25.6%) u l-amministrazzjoni pubblika, id-difiża, l-edukazzjoni, is-saħħa tal-bniedem u l-attivitajiet ta’ xogħol soċjali (14.0%).[10]

Il-kummerċ fi ħdan l-UE jammonta għal 80% tal-esportazzjonijiet tal-Polonja (il-Ġermanja 28%, iċ-Ċekja u Franza 6% t-tnejn li huma), filwaqt li barra mill-UE 3% jmorru kemm fir-Russja kif ukoll fl-Istati Uniti.[10]

F’termini ta’ importazzjonijiet, 69% jiġu minn Stati Membri tal-UE (il-Ġermanja 27%, in-Netherlands 6% u l-Italja 5%), filwaqt li barra mill-UE 8% jiġu miċ-Ċina u 7% mir-Russja.[10]

Il-Polonja fl-UE Immodifika

Hemm 51 membru fil-Parlament Ewropew mill-Polonja. [10]

Fil-Kunsill tal-UE, il-ministri nazzjonali jiltaqgħu b'mod regolari biex jadottaw il-liġijiet tal-UE u jikkoordinaw il-politiki. Il-laqgħat tal-Kunsill jattendu għalihom regolarment rappreżentanti tal-gvern Pollakk, skont il-qasam tal-politika li jkun qed jiġi indirizzat.[10]

Il-Kunsill tal-UE m’għandux persuna waħda permanenti bħala president (bħal pereżempju, il-Kummissjoni jew il-Parlament). Minflok, ix-xogħol jitmexxa mill-pajjiż li jkollu l-Presidenza tal-Kunsill, li jinbidel kull sitt xhur.[10]

Matul dawn is-6 xhur, il-ministri mill-gvern ta’ dak il-pajjiż jippresiedu u jgħinu jiddeterminaw l-aġenda tal-laqgħat tal-Kunsill f’kull qasam ta’ politika, u jiffaċilitaw id-djalogu ma’ istituzzjonijiet oħra tal-UE. Dati tal-Presidenzi Pollakki: Lul-Diċ 2011[10]

Il-Kummissarju nominat mill-Polonja għall-Kummissjoni Ewropea hu Janusz Wojciechowski, li hu responsabbli għall-Agrikoltura.[10]

Il-Kummissjoni hija rrappreżentata f’kull pajjiż tal-UE minn uffiċċju lokali, imsejjaħ “rappreżentanza”.[10]

Il-Polonja għandha 21 rappreżentant fil-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew. Dan il-korp konsultattiv – li jirrappreżenta lil dawk li jħaddmu, il-ħaddiema u gruppi oħra ta’ interess – huwa kkonsultat dwar il-liġijiet proposti, biex ikun hemm idea aħjar tal-bidliet possibbli tas-sitwazzjonijiet soċjali u tax-xogħol fil-pajjiżi membri.[10]

Il-Polonja għandha 14-il rappreżentant fil-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni, l-assemblea tal-UE tar-rappreżentanti reġjonali u lokali. Dan il-korp konsultattiv jiġi kkonsultat dwar il-liġijiet proposti, biex jiżgura li dawn il-liġijiet iqisu l-perspettiva minn kull reġjun tal-UE.[10]

Il-Polonja tikkomunika wkoll mal-istituzzjonijiet tal-UE permezz tar-rappreżentanza permanenti tagħha fi Brussell. Bħala l-“ambaxxata għall-UE” tal-Polonja, il-kompitu ewlieni tagħha huwa li tiżgura li l-interessi u l-politiki tal-pajjiż huma segwiti b’mod effettiv kemm jista’ jkun fl-UE.[10]

L-ammont li jħallas kull pajjiż tal-UE fil-baġit tal-UE huwa kkalkulat b’mod ġust, skont il-mezzi. Aktar ma tkun kbira l-ekonomija tal-pajjiż, aktar iħallas – u viċi versa. L-għan tal-baġit tal-UE mhuwiex li jipprova jqassam mill-ġdid il-ġid, iżda pjuttost jiffoka fuq il-ħtiġijiet tal-Ewropej b’mod ġenerali. [10]

Ċifri tal-2018 għall-Polonja:[10]

  • Nefqa totali tal-UE fil-Polonja – € 16.350 biljun (ekwivalenti għal 3.43% tal-ekonomija Pollakka)
  • Kontribuzzjoni totali għall-baġit tal-UE – € 3.983 biljun (ekwivalenti għal 0.84% tal-ekonomija Pollakka)

Il-flus imħallsa fil-baġit tal-UE mill-Polonja jgħinu biex jiġu ffinanzjati programmi u proġetti fil-pajjiżi kollha tal-UE – bħall-bini ta’ toroq, is-sussidjar ta’ riċerkaturi u l-ħarsien tal-ambjent.[10]

Veduti Immodifika

  •  

    Ayuntamiento/Town Hall, Kalisz el 27 de Junio de 2018/in June 27, 2018/fis-27 ta' Ġunju 2018 (Kalisz ratusz 2018)

  •  

    Antigua fábrica de pianos "Calisia Uno", Kalisz el 24 agosto de 2019/Former piano factory "Calisia One", Kalisz in August 24, 2019/Ex fabbrika tal-pjanu "Calisia Waħda", Kalisz fis-24 ta' Awwissu 2019

  •  

    Palacio de justicia, construido entre 1820-1824 y registrada como Edificio Histórico el 12 de Diciembre de 1964; fotografiado el 21 de Junio de 2020, Kalisz/Courthouse, built between 1820-1824 and registered as a Historical Building on December 12, 1964; photographed on June 21, 2020, Kalisz/Courthouse, mibni bejn l-1820-1824 u rreġistrat bħala Bini Storiku fit-12 ta' Diċembru, 1964; fotografat fil-21 ta' Ġunju 2020, Kalisz (Sad w Kaliszu. Trybunał, ob. Sad, Al. Wolności 30, 1820-24, nr rej.: 29/A z 12.12.1964)

  •  

    Edificio de viviendas "Gołębnik" construiod entre 1820-1824 y registrada como Edificio Histórico el 12 de Diciembre de 1964; fotografiado el 24 agosto de 2019, Kalisz/Residential building "Gołębnik" built between 1820-1824 and registered as a Historical Building on December 12, 1964; photographed on August 24, 2019, Kalisz/Bini residenzjali "Gołębnik" mibni bejn l-1820-1824 u rreġistrat bħala Bini Storiku fit-12 ta' Diċembru, 1964; fotografat fil-24 ta' Awwissu 2019, Kalisz (Kamienica "Gołębnik" przy ul. Górnośląskiej 71 w Kaliszu)

  •  

    Vista aérea del casco antiguo de Kalisz fotografiado el 22 de Junio de 2019/Aerial view of the old town of Kalisz photographed on June 22, 2019/Veduta mill-ajru tal-belt il-qadima ta' Kalisz fotografata fit-22 ta' Ġunju 2019

  •  

    Sello medieval de la ciudad de Kalisz/Medieval seal of the city of Kalisz/Siġill medjevali tal-belt ta' Kalisz, (Herb Ksiestwa Kaliskiego)

  •  

    Kalisz Flag/Bandera de Kalisz/Bandeira ta' Kalisz

  •  

    Kalisz Seal/Escudo de Kalisz/Tarka ta' Kalisz

  •  

    Svinica/Świnica

  •  

    Monte/Mount Rysi

  •  

    Għoli Trata/Upper Trata/Alto Trata (Vysoké Tatry/Tatry Wysokie)

  •  

    Tatras Belianske

  •  

    Tatras tal-Lvant/East Tatras/Tratas Orientales

  •  

    Snajja tal-Punent/Oeast Tatras/Tratas Occidentales

  •  

    Montes/Mounts Tratas

  •  

    Reino de Polonia en 996 bajo el gobierno de Mieszko I, cuya aceptación del cristianismo y el bautismo de Polonia marcaron el comienzo de la condición de Estado en 966/Kingdom of Poland in 996 under the rule of Mieszko I, whose acceptance of Christianity and the Baptism of Poland marked the beginning of statehood in 966/Renju tal-Polonja fl-996 taħt il-ħakma ta' Mieszko I, li l-aċċettazzjoni tiegħu tal-Kristjaneżmu u l-magħmudija tal-Polonja mmarkaw il-bidu ta' stat fl-966

  •  

    Monumento a los niños de Głogów en Głogów , que conmemora la exitosa defensa polaca de Głogów durante la invasión alemana de 1109/Monument to the Children of Głogów in Głogów, commemorating the successful Polish defense of Głogów during the German invasion of 1109/Monument lit-Tfal ta' Głogów fi Głogów, li jfakkar id-difiża Pollakka ta' suċċess ta' Głogów matul l-invażjoni Ġermaniża tal-1109

  •  

    La Batalla de Grunwald (Tannenberg) se libró contra la Orden Alemana de los Caballeros Teutónicos y resultó en una victoria decisiva para el Reino de Polonia el 15 de julio de 1410/The Battle of Grunwald was fought against the German Order of the Teutonic Knights and resulted in a decisive victory for the Kingdom of Poland on July 15, 1410/Il-Battalja ta' Grunwald ġiet miġġielda kontra l-Ordni Ġermaniża tal-Kavallieri Tewtoni u rriżultat f'rebħa deċiżiva għar-Renju tal-Polonja fil-15 ta' Lulju, 1410

  •  

    Alegoría de la primera partición de Polonia, que muestra a Catalina la Grande de Rusia (izquierda), José II de Austria y Federico el Grande de Prusia (derecha) discutiendo por sus tomas territoriales/Allegory of the first partition of Poland, showing Catherine the Great of Russia (left), Joseph II of Austria, and Frederick the Great of Prussia (right) arguing over their territorial seizures/Allegorija tal-ewwel qasma tal-Polonja, li turi Katerina l-Kbira tar-Russja (xellug), Ġużeppi II tal-Awstrija, u Frederik il-Kbir tal-Prussja (lemin) jargumentaw dwar il-qbid territorjali tagħhom

  •  

    Włodzimierz Tetmajer, Alegoría de la Polonia muerta, Catedral de San Nicolás, Kalisz/Włodzimierz Tetmajer, Allegory of Dead Poland, St. Nicholas Cathedral, Kalisz/Włodzimierz Tetmajer, Allegorija tal-Polonja Mejta, Katidral ta' San Nikola, Kalisz (Alegoria Umarlej Polski)

Gvern Pollakk fl-eżilju 1939-1990 Immodifika

 
Bandiera (1927-1980)
 
Nov 1944

Il-Gvern tal-Polonja fl-Eżilju, uffiċjalment il-Gvern tar-Repubblika tal-Polonja fl-Eżilju (Pollakk: Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie), kien il-gvern tal-Polonja wara l-okkupazzjoni mill-Ġermanja Nażista u l-invażjoni sussegwenti. Il-Gvern Pollakk fl-Eżilju mexxa l-Forzi Armati Pollakki li ħadmu fil-Polonja u barra matul il-gwerra. Għalkemm ilha ma ġietx rikonoxxuta u ma kellha l-ebda setgħa effettiva wara t-Tieni Gwerra Dinjija, baqgħet teżisti sat-tmiem tal-ħakma komunista fil-Polonja fl-1990, meta formalment għaddiet ir-responsabbiltajiet tagħha lill-gvern il-ġdid.

Fis-17 ta’ Settembru, 1939, il-President tar-Repubblika tal-Polonja, Ignacy Mościcki, li dak iż-żmien kien fil-belt żgħira ta’ Kosów, qrib il-fruntiera tan-nofsinhar tal-Polonja, iffirma digriet li jsemmi lil Władysław Raczkiewicz, il-kelliem fis-Senat, bħala s-suċċessur tiegħu. . Għamel dan skont l-artikolu 24 tal-Kostituzzjoni tar-Repubblika tal-Polonja, adottata f’April 1935, li kien jgħid kif ġej:

F'każ ta' gwerra, il-mandat tal-kariga ta' President jiġi estiż sa tliet xhur wara l-kisba tal-paċi; F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-President tar-Repubblika jinnomina, permezz ta’ digriet speċjali promulgat fil-Gazzetta Uffiċjali, is-suċċessur tiegħu, f’każ li l-kariga tibqa’ vakanti qabel il-kisba tal-paċi. Il-President suċċessur irid jassumi l-kariga u l-gvern tiegħu jiskadi tliet xhur wara l-kisba tal-paċi. Raczkiewicz, li kien f'Pariġi, ħatar immedjatament il-ġurament kostituzzjonali fl-ambaxxata Pollakka u nħatar President tar-Repubblika tal-Polonja. [ċitazzjoni meħtieġa] Imbagħad ħatar lill-Ġeneral Władysław Sikorski bħala Prim Ministru u Kmandant Kap tal-Forzi Armati Pollakki. .

Ħafna mill-flotta Pollakka kienet ħarbet lejn il-Gran Brittanja sa Settembru 1, 1939, u għexieren ta 'eluf ta' suldati u ajru Pollakki kienu ħarbu mill-Ungerija u r-Rumanija jew il-Baħar Baltiku biex ikomplu l-ġlieda fi Franza u fil-Mandat.Sirjana Franċiż. Bosta Pollakki sussegwentement ħadu sehem f'operazzjonijiet Alleati fil-Kampanja Norveġiża (Narvik), il-Battalja ta' Franza, il-Battalja tal-Gran Brittanja, il-Battalja tal-Atlantiku, l-Afrika ta' Fuq (speċjalment f'Tobruk), l-Italja (fil-Battalja ta' Montecassino u Ancona), Market Garden, Wilhelmshaven u x'imkien ieħor ma' forzi alleati oħra. Anke wara l-waqgħa tal-Polonja, u qabel id-dħul tal-Unjoni Sovjetika fil-gwerra, il-Polonja baqgħet it-tielet l-aktar alleat b’saħħtu fil-battalja, wara Franza u r-Renju Unit. (Unitajiet militari Pollakki oħra, iffurmati fl-Unjoni Sovjetika wara l-invażjoni ta' Adolf Hitler fl-Unjoni Sovjetika f’Ġunju 1941, ġġieldu flimkien u taħt id-direzzjoni tas-Sovjetiċi.)

Il-Gvern Pollakk fl-eżilju, stabbilit l-ewwel f’Pariġi u wara f’Londra, ġie rikonoxxut mill-gvernijiet Alleati kollha. Politikament, kienet koalizzjoni tal-Partit tal-Peasant Pollakk, il-Partit Soċjalista Pollakk u l-Partit Demokratiku Nazzjonali, minkejja l-fatt li dawn il-partiti żammew biss vestiġju ta 'eżistenza fiċ-ċirkostanzi tal-eżilju.

Kapitali: Varsavja; Entità: Gvern fl-eżilju; Lingwa Uffiċjali: Pollakk; Perjodu Storiku: It-Tieni Gwerra Dinjija, Gwerra Bierda, 17 ta’ Settembru mill-1939-Okkupazzjoni Ġermaniża-Sovjetika, 1990-Tmiem tar-reġim komunista; President: Władysław Raczkiewicz (1939-1943), Ryszard Kaczorowski (1989-1990); Prim Ministru: Władysław Sikorski (1939-1943), Edward Szczepanik (1986-1990); Kapitali fl-eżilju: Pariġi (1939-1940), Angers (1940), Londra (1940-1989).

lustrar stat taħt l-art Immodifika

 
Bandiera
 
Tarka

L-Istat Pollakk taħt l-art (Pollakk: Polskie Państwo Podziemne, magħruf ukoll bħala l-Istat Sigriet Pollakk)[a] kien entità politika u militari unika ffurmata mill-unjoni ta’ organizzazzjonijiet tar-reżistenza fil-Polonja okkupata li kienu leali lejn il-Gvern tar-Repubblika tal-Polonja . fl-eżilju f’Londra. L-ewwel elementi ta 'l-Istat ta' taħt l-art ġew stabbiliti fl-aħħar jiem ta 'l-invażjoni Ġermaniża u Sovjetika tal-Polonja, fl-aħħar ta' Settembru 1939. L-Istat ta 'taħt l-art kien pperċepit mill-partitarji bħala kontinwazzjoni legali tar-Repubblika tal-Polonja ta' qabel il-gwerra u l-istituzzjonijiet tagħha. ) li wettqet ġlieda armata kontra l-poteri okkupanti tal-pajjiż: il-Ġermanja Nażista u l-Unjoni Sovjetika. L-Istat taħt l-art kien jinkludi mhux biss ir-reżistenza militari, waħda mill-akbar fid-dinja, iżda wkoll strutturi ċivili, bħall-ġustizzja, l-edukazzjoni, il-kultura, u s-servizzi soċjali.

Għalkemm l-istat taħt l-art gawda appoġġ wiesa' għal ħafna mill-gwerra, ma kienx appoġġjat jew rikonoxxut mix-xellug estrem (komunisti). Nazzjonalisti fin-National Radical Falanga Camp u l-National Radical ABC Camp opponew l-okkupazzjoni Ġermaniża tal-Polonja u ż-żewġ movimenti malajr ġew sostitwiti mill-Konfederacja Narodu, parti mill-Istat Pollakk Underground li kien jinkludi wkoll il-biċċa l-kbira tal-membri ta’ qabel il-gwerra. tajba. L-influwenza tal-komunisti eventwalment naqset fost it-treġġigħ lura militari (l-aktar, il-falliment tar-Rewwixta ta 'Varsavja) u ostilità dejjem tikber mill-USSR. L-Unjoni Sovjetika kienet ħolqot gvern pupazzi alternattiv fl-1944 (il-Kumitat Pollakk għal-Liberazzjoni Nazzjonali) u żgurat li jifforma l-bażi tal-gvern ta 'wara l-gwerra fil-Polonja. Matul it-teħid komunista tal-Polonja appoġġjat mis-Sovjetiċi fi tmiem il-gwerra, ħafna membri tal-Istat taħt l-art ġew imħarrka bħala tradituri suspettati u mietu fil-jasar. Abbandunati mill-Alleati tal-Punent, li ma setgħux jinnegozjaw mas-Sovjetiċi, u li xtaqu jevitaw il-gwerra ċivili, l-istituzzjonijiet ewlenin tal-istat taħt l-art ġew xolti fl-ewwel nofs tal-1945.

Fl-aħħar mill-aħħar, mijiet ta 'eluf ta' nies kienu involuti direttament ma 'diversi aġenziji statali taħt l-art (estimi ta' sħubija f'Armia Krajowa biss ta 'spiss jersqu lejn nofs miljun ruħ), u miljuni ta' ċittadini Pollakki appoġġjawhom fis-skiet. Ir-raġuni wara l-ħolqien tal-awtorità ċivili sigrieta kienet ibbażata fuq il-fatt li l-okkupazzjoni Ġermaniża u Sovjetika tal-Polonja kienet illegali. Għalhekk, l-istituzzjonijiet kollha maħluqa mill-poteri okkupanti kienu kkunsidrati illegali, u istituzzjonijiet paralleli Pollakki taħt l-art ġew stabbiliti skont il-liġi Pollakka. L-iskala tal-Istat Taħt l-Art kienet ukoll involontarjament megħjuna mill-azzjonijiet tal-okkupanti, li t-tentattivi tagħhom biex jeqirdu l-istat Pollakk, in-nazzjon u l-kultura tiegħu, inklużi l-aktar politiki ġenoċidali importanti mmirati lejn iċ-ċittadini Pollakki taw spinta lill-appoġġ popolari għall-moviment tar-reżistenza Pollakk. żvilupp.

Matul l-era tal-Gwerra Bierda, uffiċjali komunisti Pollakki naqqsu r-riċerka dwar l-Istat taħt l-art, minflok enfasizzaw ir-rwol li kellhom il-partiġjani komunisti fir-reżistenza kontra n-Nażisti. Għalhekk, sa ftit ilu, ħafna mir-riċerka li saret dwar dan is-suġġett saret minn akkademiċi Pollakki li kienu jgħixu fl-eżilju.

Tieni Repubblika Pollakka Immodifika

 
Bandiera (1927–1980)
 
Tarka (1927-1939)
 
Mappa fl-1930

It-Tieni Repubblika Pollakka (II Rzeczpospolita) huwa l-isem storiku tar-Repubblika tal-Polonja li kien jeżisti bejn l-1918 u l-1939, matul il-perjodu ta’ bejn il-gwerra. Ir-Repubblika kellha fruntieri mal-Ġermanja, iċ-Ċekoslovakkja, ir-Rumanija, il-Latvja, il-Litwanja, u l-Unjoni Sovjetika.

Bl-iffirmar tal-Armistizju ta’ Compiègne, il-Gvernatur Von Beseler ċeda l-poter lill-Ġeneral Pollakk Józef Piłsudski fil-11 ta’ Novembru 1918.1 Dan it-trasferiment tal-poter fisser it-twaqqif tal-ewwel stat Pollakk indipendenti f’aktar minn tnax-il deċennju msejjaħ ir-Reġenza jew Renju Pollakk mill-Polonja. .

It-Tieni Repubblika Pollakka ma baqgħetx teżisti wara l-bidu tat-Tieni Gwerra Dinjija fl-1 ta’ Settembru, 1939, meta l-Ġermanja invadiet il-Polonja. Fis-17 ta’ Settembru, l-Unjoni Sovjetika, wara l-protokoll sigriet addizzjonali mal-Ġermanja li akkumpanja l-Patt Molotov-Ribbentrop, invadiet il-Polonja mil-lvant, u tefgħet id-difiżi Pollakki fil-kaos billi fetħet it-tieni front. Id-difiża Pollakka ma kinitx se żżomm il-ġlieda fuq żewġ fronti f'daqqa. Ġurnata wara, kemm il-president Pollakk kif ukoll il-kmandant-kap ħarbu lejn ir-Rumanija. Fl-1 ta’ Ottubru, wara assedju ta’ xahar fuq Varsavja, il-forzi tal-għadu daħlu fil-belt. L-aħħar unitajiet Pollakki ċedew fis-6 ta’ Ottubru, 1939.

Matul l-okkupazzjoni tal-Polonja, inżamm il-gvern Pollakk fl-eżilju.

Formazzjoni tal-gvern Immodifika

Wara l-waqgħa tal-Poteri Ċentrali, qamu diversi ċentri tal-poter li tħabtu biex jiksbu l-kontroll tal-gvern tal-Istat il-ġdid Pollakk u jiġu rikonoxxuti bħala tali mir-rebbieħa tal-gwerra.

Minn naħa, kien hemm il-Kumitat Nazzjonali Pollakk (KNP), magħmul minn membri tal-Partit Demokratiku Nazzjonali konservattiv immexxi minn Roman Dmowski. Ibbażat f'Pariġi, kellu xi simpatija mill-alleati (speċjalment minn Franza), talli qabad mal-Entente mill-bidu tal-kunflitt. Għalkemm ma rnexxilux jiġi rikonoxxut bħala l-gvern leġittimu fl-eżilju, fuq kollox minħabba t-talbiet territorjali tiegħu, meqjusa mill-alleati bħala eċċessivi, qagħad fuq il-qrubija tiegħu mar-rebbieħa u fuq il-kontroll tat-truppi Pollakki fuq il-front tal-punent. . , madwar 70,000 raġel Il-kuntatt tagħhom mat-territorji Pollakki kien limitat, minħabba l-okkupazzjoni.

Fil-Polonja kien hemm, minn naħa, il-Kunsill tar-Reġenza, magħmul minn tliet persuni, fosthom l-Arċisqof ta’ Varsavja Aleksander Kakowski u s-sindku tal-istess belt, il-Prinċep Zdzisław Lubomirski, li kienu subordinati mill-ħolqien tal-kunsill għal il-Poteri Ċentrali. Il-pożizzjoni tagħha kienet prekarja, peress li kienet tiddependi fuq il-pajjiżi issa megħluba. Madankollu, kellha l-embrijun tal-amministrazzjoni futura u xi truppi, madwar 6,000 raġel, għalkemm il-kontroll tiegħu fuq il-pajjiż kien prekarju ħafna u ma kienx jestendi ħafna lil hinn mill-kapitali futura u ċerti żoni taż-żona ta’ qabel ir-Russja.2 Politika tiegħu pożizzjoni, konservattiva ħafna, iddefendiet Stat monarkiku kostituzzjonali, fuq ix-xbieha tal-Prussjan.Min-naħa l-oħra, l-organizzazzjonijiet taċ-ċentru xellug iffurmaw il-gvern ta’ Lublin, fin-Nofsinhar tal-pajjiż meħlus mill-okkupazzjoni Awstro-Ungeriża mill-forzi paramilitari tal-Organizzazzjoni Militari Pollakka, iffurmata minn Józef Piłsudski. Il-Marixxall futur Rydz-Śmigły kien il-kmandant ta 'din il-formazzjoni, u l-gvern kien immexxi mis-soċjalista Ignacy Daszyński. Fi Krakovja, il-Kummissjoni tal-Likwidazzjoni Pollakka, ikkontrollata mill-partijiet agrarji, ukoll ma rrikonoxxietx lill-Kunsill tar-Reġenza, peress li qiesu konservattiv eċċessivament.

Innu: Mazurek Dąbrowskiego (Pollakk: "Dabrowski's Mazurka"); Koordinati: 52°13′48″N 21°00′40″E; Kapitali: Varsavja; Lingwa Uffiċjali: Pollakk, Lingwi Reġjonali: Ġermaniż, Belarussu, Litwan, Ukrajn; Mitkellma: Russu, Jiddix; Żona: 388,634.39 km²; Popolazzjoni (1938): 34,849,000 abitant, Densità: 89,67 abitant/km², Żona storika: (1921) 387,000 km², (1931) 388,634 km², (1938) 389,720 abitant/km², Popolazzjoni storika: (1921) 720,000 km² (1931 est. ) 32,107,000 abitant, (1938 est.) 34,849,000 abitant; Munita: Marka (sal-1921), Złoty (mill-1921); Perjodu storiku Perjodu ta' bejn il-gwerra: 11 ta' Novembru tal-1918-Indipendenza, 25 ta' Awwissu 1920-Battalja ta' Varsavja, 18 ta' Marzu tal-1921-Paċi ta' Riga, 14 ta' Mejju tal-1926-Kup ta' Mejju, 23 ta' Awwissu 1939-Patt Ribbentrop-Molotov, 1 ta’ Settembru 1939-Invażjoni Ġermaniża, 17 ta’ Settembru 1939-Invażjoni Sovjetika, 28 ta' Settembru 1939-Waqgħa ta' Varsavja, 6 ta' Ottubru mill-1939-okkupazzjoni Ġermaniża-Sovjetika; Forma tal-Gvern Repubblika kostituzzjonali parlamentari Unitarja (1918-1935), Repubblika kostituzzjonali presidenzjali Unitarja (1935-1939); President: Józef Piłsudski (1918-1922), Gabriel Narutowicz (1922), S. Wojciechowski (1922-1926), Ignacy Mościcki (1926-1939); Prim Ministru: Jędrzej Moraczewski (1918-1919), Józef Piłsudski (1926-1935), Felicjan Składkowski (1936-1939); Leġiżlatura: Sejm; Kamra ta' Fuq: Senat, Kamra ta' Fuq: Kamra tad-Deputati.

Tsarate tal-polonja Immodifika

Tsarate Polonja, ir-Renju tal-Polonja (Pollakk: Królestwo Polskie; Russu: Царство Польское, Tsárstvo Pólskoye) 1 jew il-Polonja tal-Kungress (Pollakk: Kongresówka), magħrufa wkoll bħala l-Polonja Russa, kien stat maħluq fil-Kungress ta' Vjenna fl-1815, wara l-Grand attaché ta' Napuljun, wara l-waqgħa kbira ta' Napuljun suċċessur tal-Gwerra u l-Kbir ta' Napuljun. lill-Imperu Russu. Wara r-rewwixta Pollakka tal-1830 ġiet integrata fl-Imperu Russu sal-1915 meta tħalla f’idejn il-Ġermanja matul l-Ewwel Gwerra Dinjija.

  •  

    Bandiera

  •  

    Tarka (1881)

  •  

    Mappa

Dukat ta' Varsavja Księstwo Warszawskie (1807-1815) Immodifika

Id-Dukat ta' Varsavja (Pollakk: Księstwo Warszawskie; Russu: Варшавское герцогство; Franċiż: Duché de Varsovie; Ġermaniż: Herzogtum Warschau) kienet unità politika maħluqa minn Napuljun I fl-1807 biex jerġa' jistabbilixxi l-istat Pollakk. Id-Dukat tfaċċa wara t-Trattat ta’ Tilsit, iffirmat minn Franza u r-Russja biex itemm il-gwerra tar-Raba’ Koalizzjoni.

Id-Dukat kellu popolazzjoni ta' erba' miljuni u nofs abitant u erja ta’ 155,000 km², u kien immexxi minn Federico Augusto I (Re ta’ Sassonja).

Napuljun kien megħlub mir-Russja, li ppruvat jaħtfu d-dukat fl-1813, iżda l-Kungress ta’ Vjenna qasam it-territorju bejn is-setgħat rebbieħa.

  •  

    Bandiera

  •  

    Tarka

  •  

    Mappa fl-1812

  •  

    Mappa

  •  

    Konferenza ta' Napuljun dwar il-Kostituzzjoni tad-Dukat, 1807.

Stat satellita tal-Ewwel Imperu Franċiż Għaqda personali mar-Renju ta' Sassonja (1807-1813)

Commonwealth Pollakk-Litwan Immodifika

Il-Commonwealth Pollakka-Litwanja (jew sempliċement il-Polonja-Litwanja), magħrufa dak iż-żmien bħala r-Repubblika jew il-Commonwealth ta' Żewġ Nazzjonijiet (Pollakk: Rzeczpospolita Obojga Narodów, Litwan: Abiejų tautų respublika, Belarussu: Рэч Пасіч Пасіпи піПаспал і Пасіпал пі Паспал: bil-Latin: Res Publica Utriusque Nationis), mis-seklu 18 imsejħa wkoll uffiċjalment ir-Repubblika tal-Polonja jew l-Ewwel Repubblika Pollakka, (Pollakk: Rzeczpospolita Polska), kienet monarkija aristokratika federali ffurmata fl-1569 mir-Renju tal-Polonja u l-Gran Dukat tal-Litwanja permezz tal-Unjoni ta’ Lublin, u eżistew suċċessivi fil-Polonja sal-1177, u qagħda suċċessiva fl-1569. 5. L-istat kopra mhux biss it-territorji attwali tal-Litwanja u l-Polonja (ħlief għall-parti attwali tal-punent ta 'dan il-pajjiż), iżda wkoll it-territorju tal-Belarus, parti kbira mill-Ukrajna, il-Latvja, l-Estonja, kif ukoll l-Oblast ta' Kaliningrad u partijiet ta 'Smolensk u Bryansk Oblasts fir-Russja.

Oriġinarjament il-lingwi uffiċjali jew formali tal-commonwealth kienu Latin, Pollakk (fir-Renju tal-Polonja) u Rutenjan sal-1696 (fil-Gran Dukat tal-Litwanja). Lingwi informali jew ta 'kuljum kienu l-Litwan u l-Belarus fil-Lvant u fin-Nofsinhar tat-territorju mbagħad mogħtija lil-Litwanja, żona abitata l-aktar minn Belarussi; Fl-Ukrajna, li dak iż-żmien kienet tal-Polonja, il-lingwa informali jew ta’ kuljum kienet l-Ukrajna, iżda fl-aħħar tas-seklu tmintax l-unika lingwa uffiċjali rriżulta li kienet il-Pollakk. Fl-eqqel tagħha, il-Commonwealth kienet 4,000,000 mil kwadru u multi-etnika, b'popolazzjoni ta 'madwar 11-il miljun.

Il-Commonwealth kienet estensjoni tal-Unjoni Pollakka-Litwana, għaqda personali bejn dawn iż-żewġ stati li kienet teżisti mill-1386. Il-Commonwealth kienet waħda mill-akbar u l-aktar stati popolati fl-Ewropa dak iż-żmien, u għal żewġ sekli għamlet gwerer ma’ Livonia, Muscovy, l-Imperu Ottoman, u l-Isvezja.

Is-sistema politika tal-commonwealth, imsejħa Demokrazija tan-Nobbli jew Golden Liberty, kienet ikkaratterizzata mil-limitazzjoni tal-poter tal-monarka bil-liġijiet u l-kamra leġiżlattiva (Sejm) ikkontrollata min-nobbli tal-Polonja u l-Litwanja (Szlachta). Din is-sistema kienet il-prekursur tal-kunċetti moderni tad-demokrazija,1​ monarkija kostituzzjonali,2​3​4​ u federazzjoni.5​

Id-Dukat ta' Varsavja, stabbilit fl-1807, itraċċa l-oriġini tiegħu sal-Commonwealth. Mumenti oħra dehru waqt ir-Rewwixta ta' Jannar (1863-1864) u diġà fis-snin 20, li fihom Józef Piłsudski jipprova joħloq federazzjoni msejħa Międzymorze (bejn l-ibħra), mal-Litwanja u l-Ukrajna ta’ Simon Petliura.

S'issa l-Polonja tqis lilha nnifisha bħala s-suċċessur tal-Commonwealth,6 filwaqt li r-Repubblika tal-Litwanja ta' qabel it-Tieni Gwerra Dinjija tbiegħed mill-assoċjazzjoni, li hija tqis li ma kinitx ta' benefiċċju storiku fl-eżistenza tagħha.

  •  

    Standard Rjali ta' Siġimund III (Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy)

  •  

    Tarka

  •  

    Post tar-Repubblika taż-Żewġ Nazzjonijiet

  •  

    Entitajiet kostitwenti tar-Repubblika taż-Żewġ Nazzjonijiet (ca. 1635).Renju tal-Polonja, Gran Dukat tal-Litwanja, Dukat ta' Kurlandja u Semigalia, Dukat ta' Livonia, Dukat tal-Prussja

Motto: Jekk Alla magħna, allura min hu kontra tagħna? (Latin:) "Si Deus nobiscum, quis contra nos." Bil-Fidi, il-Liġi u r-Re (jiġifieri b'"il-Liġi" is-sett ta' liġijiet bażiċi tal-istat u l-patti li kull Re Elett impenja ruħu għalihom) (Latin:) «Pro Fide, Lege et Rege» (mis-seklu 18)

Kapitali: Krakovja (1569-1596); Varsavja (1596-1795); Lingwa Uffiċjali: Pollakk, Latin, Lingwi Oħrajn: Rutenjan, Litwan u oħrajn; Żona: 865,000 km², 878,000 km² u 718,000 km²; Popolazzjoni (1,580): 7,500,000 abitant, Densità 8.67 abitant/km²; wiċċ storiku. (1618) 990,000 km²; Popolazzjoni storika stmata. (1618): 10,500,000 abitant, (1717): est. 9,000,000 abitant; Storja: 1 ta' Lulju tal-1569-Unjoni ta' Lublin, 5 ta' Awwissu mill-1772-1 Qasam, 3 ta' Mejju tal-1791-Kostituzzjoni tat-3 ta' Mejju, 23 ta' Jannar 1793-2 Taqsim, 24 ta' Ottubru mill-1795-3 taqsim; Forma ta' Gvern: Repubblika nobbli u elettiva.

Isem Immodifika

L-isem uffiċjali ta 'l-istat kien ir-renju tal-Polonja u l-kbir Ducadado de Litwanja (bil-Pollakk: Królestwo Polskie I Wielkie Księstwo Litewskie, f'Lithuano: Lenkijos Karalystė ir Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė ) u t-terminu fil-Latin użat għandu jintuża fi trattati internazzjonali u diplomazija.

Fis-seklu 17 u wara, kien magħruf ukoll bħala l-Commonwealth l-Aktar Seren tal-Polonja (Pollakk: Najjaśniejsza Rzeczpospolita Polska, Latin: Serenissima Res Publica Poloniae),9 il-Commonwealth tar-Renju tal-Polonja, jew il-Commonwealth tal-Polonja.

L-Ewropej tal-Punent ħafna drabi ssimplifikaw l-isem għall-Polonja u fil-biċċa l-kbira tas-sorsi tal-passat u moderni huwa msejjaħ ir-Renju tal-Polonja, jew sempliċement il-Polonja. It-termini Commonwealth tal-Polonja u Commonwealth taż-Żewġ Nazzjonijiet (Pollakk: Rzeczpospolita Obojga Narodów, Latin: Res Publica Utriusque Nationis) intużaw fil-Garanzija Reċiproka ta' Żewġ Nazzjonijiet.

Ismijiet informali oħra jinkludu r-Repubblika tan-Nobbli (Pollakk: Rzeczpospolita szlachecka) u l-Ewwel Repubblika (Pollakk: I Rzeczpospolita), din tal-aħħar relattivament komuni fl-istorjografija biex tiddistingwiha mit-Tieni Repubblika Pollakka.

Renju tal-Polonja (-1 ta' Lulju ta' 1385-1 ta' Lulju ta' 1569) Immodifika

L-Era Jagiellonian (1385-1569) kienet iddominata mill-unjoni personali tal-Polonja u l-Litwanja taħt id-dinastija Jagiellonian, imwaqqfa mill-Gran Duka Litwan Wladislaus II tal-Polonja. Is-sħubija wriet li kienet ta' benefiċċju għall-Pollakki u l-Litwani, li kellhom rwol dominanti f’wieħed mill-aktar imperi b'saħħithom fl-Ewropa għat-tliet sekli li ġejjin.

  •  

    Banner tar-Renju tal-Polonja fis-seklu 14 Siġill tad-Duka Premislaus II mill-1290 juri lill-ħakkiem iżomm banner imqabbad b'ajkla nkurunata. Matul ir-renju tar-Re Ladislaus (r. 1320–1333), id-drapp aħmar bl-Ajkla l-Bajda ġie stabbilit bħala l-bandalora rjali.

  •  

    Rikostruzzjoni tal-arma mill-invers tas-siġill maestuż tar-Re tal-Polonja – Przemysł II mill-1295

  •  

    Il-Polonja, il-Litwanja u l-Ordni Teutonika fil-bidu tas-seklu 15.

  •  

    Evoluzzjoni territorjali (1450-1600)

  •  

    Il-Battalja ta' Grunwald ta' Jan Matejko (1878) (Il-Battalja ta' Grunwald, il-Battalja ta' Žalgiris jew l-Ewwel Battalja ta' Tannenberg, ġiet miġġielda fil-15 ta' Lulju 1410 waqt il-Gwerra Pollakka-Litwana-Teutonika. L-alleanza tal-Kuruna tar-Renju tal-Polonja u l-Gran Dukat tal-Litwanja, immexxija rispettivament mir-Re Wladyslaw II Jagiełło (Jogaila), u l-Gran Duka Vytautas, għelbu b'mod deċiżiv lill-Ordni Tewtoniku Ġermaniż, immexxi mill-Gran Mastru Ulrich von Jungingen. Tewtoniċi nqatlu jew ittieħdu priġunieri.)

Kapitali: Krakovja; Entità: Renju; Lingwa Uffiċjali: Latin, Pollakk; Żona (1569): 1,000,000 km²; Popolazzjoni stmata (1,569): 10,000,000 abitant; Storja: 14 ta' Awwissu, 1385-Għaqda ta' Krewo, 1 ta' Lulju, 1569-Għaqda ta' Lublin; Forma ta' Gvern: Monarkija; Re: Wladislaus II (1386-1434), Siġimund II (1548-1569).

L-Unjoni Pollakka-Litwana Immodifika

L-assoċjazzjoni tal-Polonja mal-Gran Dukat tal-Litwanja, l-aħħar stat pagan fl-Ewropa, kienet rimedju immedjat għad-dilemma politika u militari li kkaġunat l-estinzjoni tad-dinastija Piast. Fl-aħħar tas-seklu 14, il-Litwanja kienet unità politika gwerra li kienet mifruxa mat-territorji tal-Belarus u l-Ukrajna tal-lum. Waqt li twarrbu l-ostilità preċedenti tagħhom, il-Polonja u l-Litwanja raw li jaqsmu għedewwa komuni, speċjalment il-Kavallieri Tewtoni; din is-sitwazzjoni kienet inċentiv dirett għall-Unjoni Krewo tal-1385. Il-ftehim wassal għaż-żwieġ tar-reġina Pollakka Eduviges I tal-Polonja ma’ Jogaila, li sar Re tal-Polonja bl-isem ta' Vladislao II (Władysław II); bi skambju, il-monarka l-ġdid aċċetta l-magħmudija f'isem il-poplu tiegħu u qabel li jikkonfedera l-Litwanja mal-Polonja. Fl-1387 ġie stabbilit l-Isqof ta' Vilnius biex jikkonverti s-suġġetti ta' Vladislaus għall-Kattoliċiżmu (l-Ortodossija Biżantina kienet predominata f’xi partijiet tal-Litwanja). Mil-lat militari, il-Polonja rċeviet protezzjoni kontra l-Mongols u t-Tatars, filwaqt li l-Litwanja rċeviet rinforzi għall-ġlieda fit-tul tagħha mal-Kavallieri Teuttoni.

L-alleanza Pollakka-Litwana kellha influwenza notevoli fuq l-istorja tal-Ewropa tal-Lvant. Il-Polonja u l-Litwanja kienu magħqudin għal aktar minn erba' mitt sena, u għall-ewwel tliet sekli l-Commonwealth Pollakka-Litwanja kienet waħda mill-potenzi ewlenin fil-kontinent.

Is-sħubija dalwaqt ipproduċiet benefiċċji: fl-1410 il-forzi tal-Commonwealth għelbu lill-Kavallieri Teuttoni fil-Battalja ta' Grunwald (Tannenberg) matul il-Gwerra Pollakka-Litwana-Teutonika; din ir-rebħa temmet il-fewd twil mal-kruċjati rinnegati. Id-dinastija l-ġdida Pollakka-Litwana, bl-isem ta' Jagiellon għall-fundatur tagħha, kompliet iżżid it-territorji tagħha matul l-għexieren ta’ snin ta' wara. Fl-aħħar tas-seklu ħmistax, rappreżentanti tal-Jagiellon ħakmu l-Boemja u l-Ungerija kif ukoll il-Polonja-Litwanja; il-familja estendiet il-ħakma tagħha fuq kważi l-Ewropa tal-Lvant u Ċentrali kollha. Din il-federazzjoni waqgħet fl-1526 meta l-armati tal-Imperu Ottoman rebħu rebħa kbira fil-Battalja ta’ Mohács (l-Ungerija) u qabdu l-Boemja u l-Ungerija mingħand il-Jagelloni. Minn dakinhar it-Torok kienu theddida għall-Ewropa ċentrali.

L-età tad-deheb tas-seklu 16 Immodifika

Id-dinastija Jagiellon qatt ma reġgħet kisbet l-eġemonija mitlufa tagħha fuq l-Ewropa Ċentrali, u t-theddida Ottomana ħabbret is-sottomissjoni finali tar-reġjun kollu għall-ħakma barranija; iżda n-nofs seklu li segwa l-Battalja ta' Mohács wassal għal era ta' stabbiltà, opulenza u avvanz kulturali bla paragun fl-istorja Pollakka, u meqjusa mill-Pollakki bħala s-seklu tad-deheb ta' pajjiżhom.

Polonja u l-Litwanja bħala poteri Ewropej Immodifika

Il-Kavallieri Teuttoni kienu tnaqqsu għal vassallaġġ, u minkejja theddid persistenti mit-Torok u l-kolossu emerġenti tal-Prinċipat ta’ Moska, il-Gran Dukat tal-Litwanja rnexxielu jiddefendi l-istatus tiegħu bħala qawwa Ewropea. Id-diplomazija tas-seklu pprevjeniet l-espansjoni territorjali, iżda pproteġiet il-pajjiż u ppermettiet żvilupp intern konsiderevoli. "Paċi eterna" ġiet iffirmata mat-Torok Ottomani fl-1533, għalkemm dan ma neħħax it-theddida ta 'invażjoni.

Il-ġid ewlieni tar-renju kien kummerċ ta’ esportazzjoni agrikola bi qligħ. Kien hemm tkabbir kbir fil-popolazzjoni tal-Ewropa tal-Punent u dan żied id-domanda għall-ikel; il-Commonwealth Pollakk-Litwan sar il-fornitur ewlieni tal-qamħ fl-Ewropa. Il-qamħ kien mibgħut barra mill-port Baltiku ta 'Gdansk. Minbarra li tarrikkixxi l-kaxxa Pollakki, in-negozju tal-qamħ influwenza elementi notevoli oħra tal-iżvilupp nazzjonali. Hija affermat mill-ġdid il-preeminenza tan-nobbli li għandha l-art, li rċeviet il-benefiċċji tagħha, u għenet biex tippreserva soċjetà u ekonomija tradizzjonalment rurali, fi żmien meta l-Ewropa tal-Punent kienet bdiet timxi lejn l-urbanizzazzjoni u l-kapitaliżmu.

Il-Gvern tal-Polonja u l-Litwanja Immodifika

F'aspetti oħra, ukoll, il-karatteristiċi partikolari tal-Polonja Jagiellonian ħabtu mal-kurrenti storiċi tal-Ewropa moderna bikrija. Waħda kienet l-istruttura governattiva unika tagħha. F'era li ffavoriet l-akkumulazzjoni kostanti tal-poter f'idejn il-monarki Ewropej, il-Polonja u l-Gran Dukat tal-Litwanja żviluppaw sistema deċentralizzata ħafna, iddominata minn aristokrazija li żammet l-awtorità rjali taħt kontroll. In-nobbli Pollakka, jew szlachta, gawdew il-benefiċċji konsiderevoli tal-pussess tal-art u l-kontroll tax-xogħol tal-bdiewa. In-nobbli ma kinux is-sidien tal-ħajja u l-mewt tal-bdiewa, iżda ma setgħux jitilqu mill-belt mingħajr permess tal-mulej. Is-szlachta kienet tinkludi 7 sa 10 fil-mija tal-popolazzjoni, billi kienet klassi nobbli kbira ħafna skont l-istandards tal-Ewropa. In-nobbli wriet solidarjetà impressjonanti tal-grupp minkejja differenzi individwali kbar fil-ġid u l-prestiġju. Maż-żmien, il-Mulej feudali Pollakki kisbu sensiela ta' konċessjonijiet u garanziji rjali li investew lill-Parlament nobbli—is-Sejm—b’kontroll deċiżiv fuq ħafna mill-affarijiet statali; Fost is-setgħat parlamentari kien hemm id-dritt esklussiv li jiġu ppromulgati liġijiet.

Fl-1505 is-Sejm approva li liġi ġdida ma setgħetx tiġi stabbilita mingħajr il-qbil tan-nobbli (l-att ta' Nihil novi). Ir-Re Alessandru I Jagiellon kien imġiegħel jaċċetta dan il-ftehim. Is-Sejm kien jaħdem fuq il-prinċipju tal-kunsens unanimu: kull nobbli kien jgħodd bħala sovran. Bħala salvagwardja għad-drittijiet tal-minoranzi parlamentari, l-użu Pollakk ssanzjona d-dritt ta' grupp ta' sinjuri li jiffurmaw konfederazzjoni, li fil-fatt ippermetta li r-rewwixti jitolbu riparazzjoni għall-ilmenti. In-nobbli kellha wkoll id-dritt kruċjali li tagħżel il-monarka, għalkemm il-Ġaġelloni kienu fil-fatt jekk mhux fil-liġi dar rjali ereditarja. Is-sultan kellu jagħti privileġġi lin-nobbli biex jippromwovi l-elezzjoni ta’ wliedu għat-tron. Dawk il-privileġġi naqqsu l-awtorità rjali. Siġimund II Augustus Jagiellon, l-aħħar tad-dinastija Jagiellon, ma kellu l-ebda dixxendenti. Il-prestiġju tal-Jagiellonians u ċ-ċertezza li kienu se jżommu t-tron f'elezzjonijiet sovrani suċċessivi pprovdew element ta' koeżjoni li kkubatta l-forzi dissoċjattivi inerenti fis-sistema statali.

Xi storiċi kkritikaw il-mekkaniżmu governattiv delikat Pollakk-Litwan bħala suxxettibbli għall-anarkija. Għalkemm il-falliment eventwali tagħha kkontribwixxa bil-kbir għat-telf tal-indipendenza fis-seklu tmintax, is-sistema ħadmet b'mod pjuttost effettiv għal mitejn sena, u ġġenerat spirtu ta' liberalità ċivika mhux imqabbla fl-Ewropa dak iż-żmien. Is-sett ta' garanziji legali li n-nobbli ġeneralment ippromulgaw għalihom infushom antiċipaw id-drittijiet taċ-ċittadinanza tad-demokraziji moderni, u l-memorja tal-libertajiet tad-deheb tal-commonwealth hija element importanti tas-sens Pollakk tal-lum tat-tradizzjoni tagħha tal-libertà. Min-naħa l-oħra, l-esklużjoni tan-nobbli t'isfel mill-biċċa l-kbira ta' dawn is-salvagwardji kkawżat riżentiment intens fost din il-klassi essenzjalment fqira, u l-aristokrazija għaddiet liġijiet fil-bidu tas-seklu 16 li għamlu lill-bdiewa skjavi virtwali ta' korporazzjonijiet li jiffjorixxu.

Re tal-Polonja 1385-1569 Immodifika

  • Eduviges I, Eduviges de Anjou (1384-1399)
  • Wladislaus II Jagiellon (1386-1434)
  • Wladislaus III Jagiellon (1434-1444)
  • Każimir IV Jagiellon (1447-1492)
  • Ġwanni I Albertu (1492-1501)
  • Alessandru I Jagellon (1501-1506)
  • Siġimund I Ġagellon il-Kbir (1506-1548)
  • Siġimund II Augustus Jagiellon (1548-1572)

Polonja-Litwanja fi żmien ir-Riforma Immodifika

Mil-lat modern, l-aspett liberali ewlieni tal-Polonja Jagiellonian kien it-tolleranza mhux tas-soltu tad-differenzi reliġjużi. Dan kien jipprevali anke waqt rewwixti reliġjużi, gwerer, u atroċitajiet relatati mal-impjantazzjoni tar-Riforma Protestanti u r-riperkussjonijiet tagħha f’ħafna partijiet tal-Ewropa tas-seklu sittax. Ir-Riforma waslet il-Polonja bejn l-1523 u l-1526. Il-gruppi żgħar Kalvinisti, Luterani, u Hussiti li ffurmaw kienu ppersegwitati serjament mill-Knisja Kattolika fis-snin bikrin. Iżda fl-1552 is-Sejm abolixxa l-eżekuzzjoni ċivili tas-sentenzi ekkleżjastiċi għall-ereżija. Għall-130 sena ta' wara, il-Polonja baqgħet Kattolika sod, iżda rrifjutat li ssegwi d-differenzi reliġjużi u baqgħet kenn għal varjetà wiesgħa ta' reliġjużi mhux konformi.

Tolleranza bħal din kienet ġejja kemm mill-ħtieġa kif ukoll mill-prinċipju, għaliex il-pajjiż kien magħmul minn popolazzjoni ta’ diversità etnika u reliġjuża kbira minbarra l-Kattoliċi, bħall-Ortodossi tal-Lvant, il-Protestanti, u bosta abitanti mhux Insara. B'mod partikolari, wara nofs is-sitt seklu, l-artijiet Pollakki kien fihom l-akbar konċentrazzjoni ta' Lhud fid-dinja, stmata li tammonta għal 150,000 fl-1582. Mal-Jagiellonians, il-Lhud sofrew inqas restrizzjonijiet fil-Polonja-Litwanja milli f'postijiet oħra mill-Ewropa u stabbilixxew lilhom infushom bħala negozjanti u amministraturi tal-proprjetà għan-nobbli.

Ir-Rinaxximent Pollakk Immodifika

Is-seklu 16 kien forsi l-aktar fażi illustri fl-istorja kulturali Pollakka. Matul dan il-perjodu, il-Polonja-Litwanja ġibdet ispirazzjoni artistika kbira mit-Taljani li magħhom il-qorti Jagiellonian ikkultivat relazzjonijiet mill-qrib. Ġew importati stili karatteristiċi tal-istati tal-Italja, tipiċi tar-Rinaxximent tard. Dawn l-influwenzi kienu riflessi fl-arkitettura famuża ta’ Kraków, il-kapitali rjali sakemm dak l-istatus għadda lil Varsavja fl-1611. L-Università ta’ Krakovja kisbet reputazzjoni internazzjonali bħala ċentru kożmopolitana ta’ tagħlim, u fl-1543 l-aktar student illustri tagħha, Nicholas Copernicus (Mikolaj). Kopernik), litteralment irrevoluzzjona x-xjenza tal-astronomija.

Dan il-perjodu ġab ukoll il-maturità tal-letteratura Pollakka, immudellata fuq il-moda tar-Rinaxximent tal-Punent. Id-dilettanti Mikołaj Rej kien l-ewwel kittieb Pollakk importanti li uża l-vernakulari, għalkemm huwa l-klassista eleganti Jan Kochanowski (1530-1584) li huwa rikonoxxut bħala l-ġenju taż-żmien. Prolifiku f'diversi ġeneri u ugwalment fluwenti bil-Pollakk u bil-Latin, Kochanowski huwa meqjus b'mod wiesa' bħala l-akbar poeta Slav qabel is-seklu 19.

Ir-reġjuni tal-Lvant tar-renju Immodifika

Il-popolazzjoni tal-Polonja-Litwanja kienet fil-biċċa l-kbira la Kattolika u lanqas Pollakka. Din iċ-ċirkustanza kienet riżultat tal-federazzjoni mal-Litwanja, fejn Pollakki etniċi kienu minoranza. Dak iż-żmien, li tkun Pollakk ma kinitx karatteristika etnika imma waħda ta' grad; kienet nomina riżervata prinċipalment għall-klassi nobbli, li kienet tinkludi kemm membri ta' oriġini Pollakka kif ukoll mhux Pollakka. B'mod ġenerali, il-familji nobbli mhux Pollakki tal-Litwanja adottaw il-lingwa u l-kultura Pollakki. Bħala riżultat, fit-territorji tal-Lvant tar-renju l-aristokrazija Pollakka jew Pollakka kienet iddominat il-bdiewa, li ħafna minnhom la kienu Pollakki u lanqas Kattoliċi. Dan qajjem riżentiment li aktar tard kiber f'movimenti nazzjonalisti separati—Litwanja, Belarussa, u Ukranja.

F'nofs is-seklu 16, l-unjoni tal-Polonja u l-Litwanja fittxet modi biex iżżomm is-saltna diversa flimkien u tevita żewġ theddidiet. L-ewwel kellha tkun Moska: mill-aħħar tas-seklu ħmistax, sensiela ta' zars ambizzjużi mid-dar ta' Rurikovich kienu ġabu l-Prinċipat ta' Moska f'kompetizzjoni mal-Gran Dukat tal-Litwanja għall-influwenza fuq it-territorji Slavi li jinsabu bejn iż-żewġ naħat. stati. It-tieni kien in-nuqqas ta' eredi maskili tar-renju minħabba n-nuqqas ta' wlied ta' Siġimund II Awgustu (1548-1572). Id-dinastija Jagiellon sparixxa mal-mewt tiegħu. L-Unjoni ta' Lublin tal-1569 imbagħad bidlet il-konfederazzjoni laxka u l-unjoni personali ta' żminijiet Jagiellon f'Commonwealth Pollakka-Litwanja, billi approfondit u tifformalizza r-rabtiet bejn il-Polonja u l-Litwanja.

Dukat ta' Masovia (1138-1526) Immodifika

Id-Dukat ta' Masovia (Pollakk: Księstwo Mazowieckie) kien dukat medjevali iffurmat meta r-renju Pollakk tal-Piasts tkisser fl-1138. Kien jinsab fir-reġjun storiku ta' Mazovia fil-Grigal tal-Polonja. Id-dukat ġie inkorporat mill-ġdid fir-Renju Jagiellonian tal-Polonja fl-1526.

  •  

    Bandiera

  •  

    Tarka

  •  

    Organizzazzjoni territorjali tad-Dukat ta' Masovia

  •  

    Frammentazzjoni tal-Polonja fl-1138: Boleslaus IV il-Kaboċċa. Bolesław IV Dukat ta' Masovia bil-blu ċar.

  •  

    Qsim tal-1313: Dukat ta' Plock taħt Wenceslas bl-isfar, Dukat ta’ Rawa taħt Siemowit I bil-kannella, Dukat ta' Czersk taħt Trojden I bil-griż.

  •  

    Il-qasma tal-1381

  •  

    Tarka ta' Dinastija Piast (Piastowie bil-Pollakk)

  •  

    Tarka ta' Dinastija Jagellon (Litwan: Jogailaičiai, Pollakk: Jagiellonowie)

  •  

    Fl-aħħar tas-1490, il-Ġagellonjani ħakmu fuq territorju vast li kien jinfirex mill-Baltiku sal-Baħar l-Iswed u l-Adrijatiku.

  •  

    Duka Boleslaus I il-Kaboċċa (1138-1173), Bin Bolesław III Wrymouth tal-Polonja. Ukoll Duka ta' Silesja u monarka tal-Polonja.

  •  

    Kasimiru II il-Ġust (1186-1194), Bin Bolesław III Wrymouth tal-Polonja. Wkoll monarka tal-Polonja.

  •  

    Helena ta' Moravia-Znojmo (regent f'isem binha) (1194-1200)

  •  

    Leszek I l-Abjad (1194-1200), Bin Kasimir il-Ġust. Wkoll monarka tal-Polonja, wara l-abdikazzjoni tiegħu ta 'Mazovia lil ħuh Conrad, fl-1200, ftit wara li laħaq il-maġġoranza.

  •  

    Konrad I (1200-1247), Bin Kasimir il-Ġust. Wkoll monarka tal-Polonja.

  •  

    Boleslaus I (1247-1248), Bin Kunrado I. Miet mingħajr dixxendenti.

  •  

    Siemowit I (1248-1262), Ħuna Bolesław I. Maqtul f'battalja kontra l-Litwani, li ħadu wkoll priġunier lill-werriet tiegħu.

  •  

    Boleslaus the Pious, Duka ta' Wielkopolska (regent) (1262-1264), Regents waqt il-jasar ta' Conrad fil-Litwanja.

  •  

    Konrad II (1264-1275), iben) Meħlus wara sentejn ta' priġunerija. Fl-1275 qasam l-art mat' ħuh Boleslaw. Wara d-diviżjoni tad-dukat irċieva Czersk. Il-mewt tiegħu mingħajr werrieta maskili ppermettiet lil ħuh jgħaqqad mill-ġdid id-Dukat.

  •  

    Boleslaus II (1275-1294, 1294-1313), reġa' għaqqad id-dukat wara l-mewt ta' ħuh, iżda wara mewtu Masovia reġgħet ġiet maqsuma.

  •  

    Trojden I (1310-1313, 1313-1341), Bin Boleslaus II, żamm Czersk matul ħajtu missieru. Wara l-mewt ta' Boleslaus, Trojden irċieva aktar art fil-wirt u għamel lil Varsavja l-kapitali l-ġdida tiegħu. Poġġa lil ibnu stess fuq it-tron tal-Galicia-Volhynia.

  •  

    Siemowit II (1313-1345), Bin Boleslaus II, żamm lil Rawa. Ma ħalla l-ebda dixxendenti u d-dukat tiegħu kien wiret min-neputijiet tiegħu Siemowit III u Casimiro I.

  •  

    Wenceslaus I (1313-1336), Bin Boleslaus II, żamm lil Płock.

  •  

    Siemowit II, Duka ta' Rawa (reġent) (1336-1340), Reġenti f'isem neputi tiegħu, Bolesław III.

  •  

    Trojden I, Duka ta' Varsavja (regent) (1336-1340), Reġenti f'isem neputi tiegħu, Bolesław III.

  •  

    Każimir I (1329/31-26 ta' Novembru 1355/5 ta' Diċembru 1355), Ulied Trojden I, ħakmu flimkien. Fl-1345 wiret Rawa. Fl-1349 qasam l-art bejniethom: Siemowit irċieva Varsavja u Casimir Rawa. Wara l-mewt ta' Casimir mingħajr dixxendenti fl-1355, Siemowit reġa' għaqqad lil Mazovia. Huwa ġab ukoll lil Płock lejn il-Polonja fl-1370. Wara mewtu, id-dukat reġa' ġie maqsum bejn uliedu Janusz I u Siemowit IV.

  •  

    Siemowit III (1341-1345, 1345-1349, 1349-1355), Ulied Trojden I, ħakmu flimkien. Fl-1345 wiret Rawa. Fl-1349 qasam l-art bejniethom: Siemowit irċieva Varsavja u Casimir Rawa. Wara l-mewt ta' Casimir mingħajr dixxendenti fl-1355, Siemowit reġa' għaqqad lil Mazovia. Huwa ġab ukoll lil Płock lejn il-Polonja fl-1370. Wara mewtu, id-dukat reġa' ġie maqsum bejn uliedu Janusz I u Siemowit IV.

  •  

    Siemowit IV iż-Żgħir, (1381-1426), Iben Siemowit III. Mill-1386, kien vassall ereditarju tal-Polonja, u għalkemm tilef ħafna mid-dominju tiegħu lill-Ordni Tewtoniku fl-1382 (Wizna, Zawkrze, Płońsk), huwa kiseb dukati oħra (Belz) mill-Polonja.

  •  

    Ladislaus I (1426-1434), Ulied Siemowit IV, ħakmu flimkien. Fl-1434, it-tliet aħwa li baqgħu ħajjin qasmu l-art: Siemowit irċieva Rawa, Casimir irċieva Bełz, u Ladislaus irċieva Płock. Il-mewt ta' Siemowit u Casimir fl-1442, it-tnejn mingħajr ħruġ, ippermettiet lil Ladislaus biex jerġa' jingħaqad il-wirt ta' missieru.

  •  

    Boleslaus IV (1436-1454)

  •  

    Boleslaus V (1462), Ulied Boleslaus IV, ħakmu flimkien. Fl-1462 huma wirtu l-bqija tal-Mazovia, u ngħaqdu mill-ġdid id-Dukat. Madankollu, fl-1471 għamlu diviżorji ġodda: Casimir irċieva Płock, madankollu fl-1475 abdika l-artijiet tiegħu lil ħuh Janusz, li ma kellu l-ebda parti mill-art mill-1471; Conrad irċieva Czersk u Boleslaus Varsavja, li reġgħu ngħaqdu ma' Czersk minn Conrad wara l-mewt ta' Boleslaus fl-1488. Fl-1495, bħala l-aħħar ħu li baqa' ħaj fil-poter, huwa definittivament reġa' għaqqad il-Mazovia kollha.

  •  

    John II (1462), Ulied Boleslaus IV, ħakmu flimkien. Fl-1462 huma wirtu l-bqija tal-Mazovia, u ngħaqdu mill-ġdid id-Dukat. Madankollu, fl-1471 għamlu diviżorji ġodda: Casimir irċieva Płock, madankollu fl-1475 abdika l-artijiet tiegħu lil ħuh Janusz, li ma kellu l-ebda parti mill-art mill-1471; Conrad irċieva Czersk u Boleslaus Varsavja, li reġgħu ngħaqdu ma' Czersk minn Conrad wara l-mewt ta' Boleslaus fl-1488. Fl-1495, bħala l-aħħar ħu li baqa' ħaj fil-poter, huwa definittivament reġa' għaqqad il-Mazovia kollha.

  •  

    Conrad III l-Aħmar (1462), Ulied Boleslaus IV, ħakmu flimkien. Fl-1462 huma wirtu l-bqija tal-Mazovia, u ngħaqdu mill-ġdid id-Dukat. Madankollu, fl-1471 għamlu diviżorji ġodda: Casimir irċieva Płock, madankollu fl-1475 abdika l-artijiet tiegħu lil ħuh Janusz, li ma kellu l-ebda parti mill-art mill-1471; Conrad irċieva Czersk u Boleslaus Varsavja, li reġgħu ngħaqdu ma' Czersk minn Conrad wara l-mewt ta' Boleslaus fl-1488. Fl-1495, bħala l-aħħar ħu li baqa' ħaj fil-poter, huwa definittivament reġa' għaqqad il-Mazovia kollha.

  •  

    Anna Radziwiłł (regent f'isem uliedha) (1503-1518), Regent f'isem uliedu.

  •  

    Ġwanni III (1518-1526), ​​​​Ulied Konrad III, ħakmu flimkien.

  •  

    Stanisław I (1518-1524).

  •  

    Anna (1526), L-aħħar piasta Mazovian. Oħt Stanislaus u Ġwanni III, Anna ġiet magħżula dukessa min-nobbli biex iżżomm l-indipendenza tad-Dukat. Ma rnexxietx, għaliex, fl-istess sena, Mazovia ġiet annessa mar-Renju tal-Polonja.

Id-Dukat tal-Mazovia għadda minn bosta bidliet fil-fruntieri tiegħu matul l-istorja tiegħu, xi drabi tilef u kultant kiseb territorju.

Storja Immodifika

L-artijiet Mazovian li jinsabu fil-lvant tax-Xmara Vistula kienu ġew maħkuma mid-Duka Mieszko I tal-Polonja tad-dinastija Piast (960-992) u ffurmaw parti kostitwenti ta' Civitas Schinesghe tiegħu. Id-Djoċesi Mazovian ta' Płock twaqqfet fl-1075.

Wara l-mewt tad-Duka Boleslaw III fl-1138, u skont ir-rieda tiegħu, il-provinċja Masovjana kienet immexxija mit-tieni iben tiegħu Boleslaw IV il-Kaboċċa, li, wara li keċċa lil nofs ħuh Vladislaus, fl-1146 sar Gran Prinċep (il-kbir Duka) ta' Polonja. Is-saltna tiegħu Mazovian kienet tinkludi wkoll l-artijiet maġenb Cuyavian (Kujawy) fuq ix-xatt tal-punent tal-Vistula.

Fost id-duki Piast ta’ Masovia, in-neputi ta' Boleslaus IV Konrad I kien grandduka Pollakk mill-1229 sal-1232 u għal darb’oħra mill-1241 sal-1243; Kien il-ħakkiem li fl-1226 talab lill-Ordni Tewtoniku għall-għajnuna kontra l-Prussjani pagani li heddew il-fruntiera tat-Tramuntana tat-territorju tiegħu. Bi skambju, huwa ċeda l-Art Chełmno Prussjana (Kulmerland) lill-kavallieri fl-1230; skond il-Bolla tad-Deheb ta' Rimini (datata 1226), maħruġa mill-imperatur Hohenstaufen Federiku II, dawn l-artijiet saru n-nukleu tal-Istat tal-Ordni. Fl-1233 Konrad ta lil Cuyavia lit-tieni ibnu Casimir I, filwaqt li Masovia għaddiet lill-iben il-kbir Bolesłao mal-mewt tiegħu fl-1247, warajh ħuh Siemowit is-sena ta' wara.

Filwaqt li t-tifel ta' Siemowit id-Duka Konrad II (1264–1294) mexxa r-residenza tiegħu f'Czersk, hu u ħuh Bolesłao II bdew fergħa twila fuq is-sinjur Pollakk mal-qraba tagħhom Kujawy u l-Piasts Silesjani, li aljenawhom mill-monarkija Piast. Meta r-renju fl-aħħar ġie restawrat fl-1295 bl-inkurunazzjoni tad-Duka Premyslaus II ta' Wielkopolska, id-Dukat ta' Masovia baqa' indipendenti.

Mal-mewt tad-Duka Boleslaus II fl-1313, Masovia kienet maqsuma bejn uliedu:

Siemowit II kien duka f'Rawa (sal-1345), Trojden kien duka f'Czersk (sal-1341), Wenceslaus kien Duka fi Płock (sal-1336), segwit minn ibnu Boleslaus III (sal-1351) Peress li la Siemowit II u lanqas Bolesław III ta' Płock ma kellhom werrieta, iben Trojden Siemowit III (1341–1381) għaqqad mill-ġdid il-biċċa l-kbira tal-Mazovia taħt il-ħakma tiegħu; fl-1351 hu u ħuh Casimir saru vassalli tar-rejiet Pollakki, filwaqt li l-isqof ta' Płock dejjem kien parti mill-Arċidjoċesi Pollakka ta’ Gniezno. Mal-mewt ta 'Siemowit III fl-1381, Mazovia reġgħet ġiet maqsuma fost uliedu:

Janusz I, ħakem bħala duka f'Czersk sal-1413, meta ċċaqlaq ir-residenza tiegħu f'Varsavja, segwit min-neputi tiegħu Duka Boleslaus IV (1429-1454) Siemowit IV, Duka f'Rawa u Płock (sal-1426), ukoll Duka ta' Belz mill-1388 Wara l-unjoni Pollakka-Litwana ta' Krewo fl-1385, Masovia bdiet tinstab fost l-istati Jagiellonian. Id-duki ta’ Masovia ħakmu wkoll id-Dukat ta' Belz sal-1462.

Wara t-twaqqif tal-voivodeships ta' Rawa u Płock fl-1495 l-aħħar iben li baqa' ħaj ta' Boleslaus IV, id-Duka Conrad III Rudy, reġa' għaqqad lil Masovia. Madankollu, il-linja maskili tal-Piasts Masovian mietet mal-mewt ta’ binhom Janusz III fl-1526, u wara d-dukat sar voivodeship dipendenti fuq il-Kuruna Pollakka.

Partijiet mir-reġjun tan-Nofsinhar tal-Ġar tal-Lvant tal-Prussja rċevew settlers reliġjużi Protestanti u refuġjati li saru magħrufa bħala Mazurs. Sas-seklu 18 iż-żona tal-Prussja tal-Lvant li fiha stabbilixxew xi drabi kienet magħrufa bħala Masuria (Mazury, Masuren), u kienet abitata minn popolazzjoni Protestanta ta 'Ġermaniżi u Pollakki.

Renju tal-Polonja (18 ta' April ta' 1025-1 ta' Lulju ta' 1385) Immodifika

Ir-Renju tal-Polonja kien stat medjevali fl-Ewropa tal-Lvant maħluq fit-18 ta' April, 1025 mill-inkurunazzjoni ta' Boleslaus I l-Brave bħala Re tal-Polonja f’dak li qabel kien id-Dukat tal-Polonja. Boleslaus kien inkurunat lilu nnifsu re wara l-mewt tal-Imperatur Ġermaniku Enriku II, iżda bil-mewt tal-monarka Pollakk, it-titlu tiegħu u r-rank tal-istat Pollakk kienu se jisparixxu. Ikun fl-1295 waqt ir-renju ta' Premislau II (1257-1296) meta l-Polonja titla' legalment u definittivament sal-rank ta' renju u s-sinjuri tagħha jkollhom it-titlu ereditarju ta' re.

Fl-1385 Vladislao II għaqqad fil-persuna tiegħu t-titli ta’ Re tal-Polonja u Duka tal-Litwanja, iżda żamm iż-żewġ pajjiżi separati.

</gallery> Stampa:Flag of the Kingdom of Poland.svg|Banner tar-Renju tal-Polonja fis-seklu 14 Siġill tad-Duka Premislaus II mill-1290 juri lill-ħakkiem iżomm banner imqabbad b'ajkla nkurunata. Matul ir-renju tar-Re Ladislaus (r. 1320–1333), id-drapp aħmar bl-Ajkla l-Bajda ġie stabbilit bħala l-bandalora rjali. L-orjentazzjoni tal-ajkla fuq il-bandalora kienet tvarja; kap tagħha jista 'jippunta jew 'il fuq jew lejn il-parank. Stampa:Coat of Arms of the Polish Crown.svg|Rikostruzzjoni tal-arma mill-invers tas-siġill maestuż tar-Re tal-Polonja – Przemysł II mill-1295 Stampa:Europe mainland d1097.JPG|Ir-Renju tal-Polonja fl-1097 Stampa:Duchy of Poland 1000.svg|Mappa tal-sena 1000 Stampa:Polska 992 - 1025-es.svg|L-akbar firxa tar-renju tal-Polonja qabel il-Commonwealth Pollakk-Litwan, matul is-snin tal-konkwista fl-1002-1005. </gallery>

Kapitali: Gniezno, Poznań, Płock, Krakovja; Entità: Renju Medjevali; Lingwa Uffiċjali: Latin; Lingwi Oħra: Pollakk Qadim; Storja: 18 ta' April ta' 1025-Inkurunazzjoni ta' Boleslau I l-Brave, 1 ta' Lulju ta' 1385-Għaqdata' Krewo; Forma ta' Gvern: Monarkija; Re: Boleslaus I l-Brave (l-1) (1025), Ġadwiga (l-aħħar) (1384-1385).

L-ewwel Dukat u l-ewwel Renju tal-Polonja Immodifika

Il-pedament għall-iżvilupp ta' stat Pollakk tpoġġiet mid-dinastija Piast, li ilha preeminenti mis-seklu 10. Flimkien ma' wegħda ta' lealtà u rċieva t-titlu dukali ta' Otto I, id-Duka Mieszko I kkonverti għall-Kristjaneżmu u witta t-triq għal pajjiż, iktar tard jismu l-Polonja, bħala membru tal-familja ta' renji Kristjani. Fis-sena 1000, waqt il-Kungress ta' Ġniezno, id-Duka Boleslaus I ġie rikonoxxut bħala kkollaboratur tal-Imperu Ruman Qaddis u l-Papat. Fl-1025, id-Duka Boleslaus I tal-Polonja inkuruna lilu nnifsu re tal-Polonja, li ġie aċċettat mill-Papa. Dan ir-renju dam, iżda spiċċa sena wara l-mewt ta' Boleslaus I (u pprova fi żmien qasir biex Miecislaus II Lampert jevita l-lealtà lejn l-imperu). Kien segwit għal ħafna snin minn duka-rejiet, sakemm fl-1295 Premislaw II u mbagħad fl-1300 Wenceslaus II tal-Boemja saru rejiet tal-Polonja.

Ir-re jmexxi l-pajjiż fuq ir-responsabbiltà tiegħu stess, iżda huwa mistenni li jirrispetta d-drawwiet tradizzjonali tal-popli. Is-suċċessjoni tal-ħakkiem mhijiex legalment limitata mill-primoġenitura. L-ulied kollha tar-re jew duka għandhom drittijiet ta' wirt indaqs u min irriżulta li kien l-aktar bsaħħtu b'xi mod irnexxielu fuq it-tron.

Perjodu ta' frammentazzjoni Immodifika

Id-Duka Boleslaw III il-Ħalq Mgħawġ, li dam isaltan mill-1102 sal-1138, ipprova jtemm il-ġlied ripetut bejn diversi rikorrenti billi jistabbilixxi l-gvern tal-Polonja fuq bażi aktar formali. It-testment ta’ Boleslao III Krzywust qasam l-artijiet tiegħu f’ħames dukati, li qassamhom fost uliedu.

Biex jiggarantixxi l-unità, huwa stabbilixxa l-prinċipju manjali, li ddikjara li l-ogħla membru tad-dinastija għandu jkun ta' preponderanza għolja u jkollu setgħa suprema fuq id-duki l-oħra. Id-duka ta' fuq irċieva, minbarra dak li wiret id-dukat, fil-parti seigneurial indiviżibbli, strixxa wiesgħa ta' art li tgħaddi mit-tramuntana għan-nofsinhar miċ-ċentru tal-Polonja, b'Krakow bħala l-belt ewlenija. Il-prerogattivi tad-duka kienu jinkludu wkoll il-kontroll tal-Pomerania, fief tal-Imperu Ruman Qaddis.

Filwaqt li l-parti Sinjuri kienet dejjem ridotta għal dan il-membru tad-dinastija li kompla jsir uffiċjali għolja, l-erba' dukati l-oħra ntirtu bil-mod tas-soltu fost id-dixxendenti ta' wlied Boleslaw.

Madankollu, dawn l-arranġamenti malajr tkissru, bid-diversi duki jippruvaw jirbħu l-kariga ta' High Duke għalihom infushom, irrispettivament mill-anzjanità attwali. Id-dispożizzjonijiet, maħsuba biex jiggarantixxu l-għaqda tal-pajjiż, ifframmentawha aktar, u wasslu għal tnaqqis fil-poter monarkiku. Il-Polonja saħansitra daħlet taħt l-influwenza tad-dinastija Premyslid tar-rejiet tar-Renju tal-Boemja, iżda din id-dinastija mietet qabel ma setgħet tqatta post stabbli fil-Polonja.

Il-frammentazzjoni ntemmet bl-adeżjoni tal-Piasts lid-Duka Ladislaus I fl-1306. Huwa għaqqad il-prinċipalitajiet varji tar-Renju tal-Polonja, u fl-1320 ibnu Każimir III il-Kbir ġie inkurunat re, u saħħaħ konsiderevolment l-stat tal-Polonja kemm fil-qasam domestiku. u l-affarijiet barranin.

Bidla dinamika u għaqda mal-Litwanja Immodifika

Casimir kien l-aħħar membru maskili tad-dinastija Piast u kien is-suċċessur min-neputi tiegħu Louis I tal-Ungerija tad-dinastija Angevin. Iż-żieda tal-monarkija kompliet taħt Louis. Peress li Louis ma kellu l-ebda iben, bintu Eduviges I tal-Polonja saret il-werriet tal-monarkija Pollakka.

Skont it-termini tal-Unjoni Krew, hija żżewġet lil Jogaila, il-Gran Duka tal-Litwanja, li kkonvertit għall-Kristjaneżmu. Dan iż-żwieġ ħoloq mhux biss għaqda dinastika bejn il-Polonja u l-Litwanja, iżda wkoll għaqqad iż-żewġ pajjiżi għall-erba 'sekli li ġejjin.

Dukat tal-Polonja (qabel 966-18 ta' April ta' 1025) Immodifika

Id-Dukat tal-Polonja, jew magħruf ukoll bħala Civitas Schinesghe, kien stat fl-Ewropa tal-Lvant maħluq qabel l-966 (Magħmudija tal-Polonja) mid-Duka Miecislao I.

Kapitali: Ġniezno; Entità, Stat: Dukat: Lingwa Uffiċjali: Pollakk l-Antik, Latin; Lingwi Oħra: Ungeriż Qadim; Forma ta' Gvern: Monarkija; Duka: Miecislao I (960-992), Boleslao I l-Brave (992-1025).

</gallery> Stampa:Emblem of Civitas Schinesghe.svg|Tarka Stampa:Duchy of Poland 1000.svg|Mappa tal-sena 1000 Stampa:Polska 992 - 1025-es.svg|L-akbar firxa tar-renju tal-Polonja qabel il-Commonwealth Pollakk-Litwan, matul is-snin tal-konkwista fl-1002-1005. </gallery>

Etimoloġija Immodifika

Skont id-Dagome iudex, regesta storika miktuba madwar is-sena 991 AD. C. u skoperti mill-ġdid ftit tal-ħin wara, matul il-papat ta' Girgor VII (1073-1085), jissemmew l-artijiet “Civitas Schinesghe”, li huwa kif il-Pollakki sejħu lilhom infushom u kien ukoll l-ewwel isem uffiċjali li bih kienet magħrufa l-Polonja.

Kapitali: Ġniezno; Entità: Sucado; Lingwa Uffiċjali: Pollakk l-Antik, Latin; Lingwi Oħra: Ungeriż Qadim; Forma ta' Gvern: Monarkija; Duka. Miecislaus I (960-992), Boleslaus I the Brave (992-1025).

Storja Immodifika

Matul il-Medju Evu, kienet maqsuma f’diversi gruppi rivali, li fosthom spikkaw il-Vislanos u l-Polanos, li raw kif il-qawwa tagħhom żdiedet bil-kontroll tar-rotot merkantili. Fil-leġġenda Lech, Ċeka u Rus, Lech wasal mal-grupp tiegħu fuq ix-xtut tax-Xmara Varta u ħdejn il-Lag Goplo, fejn kien jgħix it-tribù Slavi tal-Polán. Hemmhekk ra bejta ta’ ajkli bojod fuq siġra. Huwa ddeċieda li joqgħod hemm u semmiet is-sit Gniezno (bejta). Huwa pproklama lilu nnifsu prinċep ta 'dik il-belt. Bħala tarka adottaw l-ajkla bajda bil-ġwienaħ tagħha estiżi fl-attitudni tat-titjira fuq il-għalqa ħamra, l-arma attwali tal-Polonja.

Fl-aħħar tas-seklu 10, il-Polani, immexxija mid-dinastija Piast, għaqqdu t-territorju. Matul il-gvern ta’ Miecislao I (960-992) inżammet għaqda li tkopri mill-Oder sal-Vistula u resqet eqreb ukoll lejn il-kumplament tal-Ewropa bil-konverżjoni tagħha għall-Kristjaneżmu li magħha kienet kostitwita bħala provinċja ekkleżjastika awtonoma fis-sena. 1000.Fi Fis-seklu 13, il-frammentazzjoni interna kkawża l-erożjoni tal-istat inizjali, iżda matul is-seklu l-bażi ta 'stat dominanti ġdid li kellu jiġi kkonsolidat.Boleslaus kien inkurunat innifsu re wara l-mewt tal-imperatur Ġermaniku Enriku II. , iżda bil-mewt tal-monarka Pollakk, it-titlu tiegħu u r-rank tal-istat Pollakk kienu se jisparixxu. Ikun fl-1295 meta l-Polonja titla’ legalment u definittivament fil-grad ta’ renju u d-dixxendenti tagħha jkollhom it-titlu ereditarju ta’ re li jibda minn Premislaw II (1257-1296).

Referenzi Immodifika

  1. ^ Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2018, stan na 01.01.2018. [1]
  2. ^ Bankier.pl, Powierzchnia Polski wzrosła o 1643 ha [2]
  3. ^ a b ċ d International Monetary Fund (ed.). "Polonja". Parametru mhux magħruf |aċċessdata= injorat (għajnuna)
  4. ^ United Nations, ed. (2013). "Human Development Report 2013" (PDF). Parametru mhux magħruf |aċċessdata= injorat (għajnuna)
  5. ^ http://unstats.un.org/unsd/geoinfo/gegn23wp48.pdf
  6. ^ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/pl.html
  7. ^ Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2018, stan na 01.01.2018. [3]
  8. ^ Bankier.pl, Powierzchnia Polski wzrosła o 1643 ha [4]
  9. ^ NationMaster.com 2003–2007, Polonja, Fatti u figuri
  10. ^ a b ċ d e f ġ g għ h ħ i ie j k l europa.eu, Polonja

Ħoloq esterni Immodifika

Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Polonja (Poland)
Miksub minn "https://mt.wikipedia.org/w/index.php?title=Polonja&oldid=294271"