Carmelo Pace

Carmelo Pace (17 ta’ Awwissu 1906 - 20 ta’ Mejju 1993) kien kompożitur Malti, u għalliem tat-teorija u l-armonija tal-mużika. Imwieled il-Belt Valletta, Malta fis-17 ta’ Awwissu 1906, Pace kien l-ikbar minn tliet aħwa. Il-ġenituri tiegħu kienu Anthony Pace u Maria Carmela li kunjomha xebba kien Ciappara.

Carmelo Pace
Ħajja
Twelid	Valletta, 17 Awwissu 1906
Nazzjonalità	Malta
Mewt	20 Mejju 1993
Edukazzjoni
Lingwi	Malti
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	kompożitur
Moviment artistiku	opra

Edukazzjoni

Fi tfulitu, il-familja ta’ Pace kienet tgħix f’appartament fi Strada Mercanti, il-Belt, li kienu jaqsmu ma’ ziju min-naħa t’ommu, Vincenzo Ciappara. Ciappara kien mużiċist magħruf u kien l-ewwel għalliem ta' Pace.

Pace attenda l-Kulleġġ Santu Wistin fil-Belt, fejn sar attiv ħafna fil-kor tal-istudenti. Matul iż-żjarat frekwenti fil-post tax-xogħol ta’ missieru fis-sala taċ-ċinema Commerce fi Strada Reale fil-Belt Valletta, Pace beda jgħożż l-istil improvviżat ta’ akkumpanjament mużikali live li kien jindaqq minn kwartett residenti waqt il-wirjiet ta’ films muti. Ma damx ma sar mużiċist regolari fiċ-ċinema.

Wara introduzzjoni minn zijuh, Pace tgħallem il-vjolin taħt it-tutela tal-Professur Carlo Fiamingo, u studja l-armonija, il-kontrapunt, l-orkestrazzjoni u l-kompożizzjoni taħt Thomas Mayne. Fl-1931 irċieva Diploma fl-Istruzzjoni Mużikali mir-Royal School of Music, Londra, u minnufih beda jgħallem lil diversi studenti.

Snin tal-Gwerra

Il-karriera bikrija tiegħu ġiet interrotta minħabba t-Tieni Gwerra Dinjija. B’Malta taħt bombardament kważi kostanti mill-poteri tal-Assi, Pace ġie maħtur Superviżur tax-Xelter bir-responsabbiltà ta’ aktar minn ħames mitt refuġjat, u sussegwentement ingħata pożizzjoni bħala skrivan fl-uffiċini tar-Royal Air Force fil-Belt Valletta. Hekk kif bdiet il-gwerra, Pace reġa’ beda jgħallem wara l-ħin tax-xogħol, u saħansitra waqqaf orkestra żgħira għad-divertiment tar-refuġjati.

Il-familja Pace abbandunat id-dar tal-Belt Valletta tagħha wara li twaqqgħet b’bumbardament mill-ajru, u ġiet rilokata fil-belt ta’ Tas-Sliema fix-xatt oppost tal-Port ta’ Marsamxett.

Xogħlijiet Mużikali

Sakemm għalaq 20 sena, Pace kien diġa' kkompona biċċiet mużikali għall-pjanu, il-vjolin u l-vjolinċell, segwiti minn bosta kantati, mużika orkestrali u tal-kamra, innijiet sagri, żewġ balletti, marċi tal-baned, kunċerti, u oratorju. Il-kompożizzjoni tiegħu tal-1931, Maltesina, fantasija mużikali bbażata fil-biċċa l-kbira fuq melodiji folkloristiċi tradizzjonali Maltin u l-għana, ġiet ippremjata mill-Highland Fusiliers' Band fi Pjazza Palazz. Din tibqa' għażla popolari fost il-baned tal-marċi matul l-istaġun tal-festi tar-raħal f'Malta.

Fost l-aktar xogħlijiet notevoli tiegħu hemm erba’ opri, li kollha huma bbażati fuq l-istorja, leġġendi u folklor Maltin. Caterina Desguanez (1965), librett ta’ Ivo Muscat Azzopardi, jirrakkonta l-istorja ta’ skjav Tork li jinħabb ma’ bint is-sid tiegħu. I Martiri (1967), librett ta' Vincenzo Maria Pellegrini, jirrakkonta r-rewwixta kontra l-okkupanti Franċiżi f'Malta Napuljunika. Angelica (1973), librett ukoll minn Vincenzo Maria Pellegrini, huwa bbażat fuq il-leġġenda Maltija tal-Għarusa tal-Mosta. Ipogeana (1976), librett ta’ Pellegrini, huwa dwar Malta Neolitika fi żmien il-bennejja misterjużi tat-tempji.

Fl-1982 ikkompona l-Istabat Mater għas-sopran, tenur, bass, kor imħallat u orkestra. Dan ġie ppreżentat għall-ewwel darba mill-Kor St Monica, taħt id-direzzjoni ta’ Suor Beniamina Portelli.

Pace kiseb rikonoxximent internazzjonali meta l-poeżija sinfonika tiegħu Jubilamus indaqqet mill-Orkestra Sinfonika ta’ Kjoto waqt l-Expo ’70 fil-Ġappun. Ix-xogħlijiet tiegħu ndaqqu wkoll fl-Istati Uniti, fir-Russja, fl-Ingilterra, f’Wales, fi Franza, fl-Italja, fil-Ġermanja, fin-Norveġja, fl-Iżvezja, fil-Polonja, fl-Eġittu, fl-Indja u fl-Arġentina.

Il-mużika ta' Carmelo Pace spiss hija melodjuża, iżda xi drabi pjuttost karatteristika tat-tendenzi mużikali tal-bidu tas-seklu 20. Fil-mumenti aktar liriċi tiegħu, il-mużika tiegħu turi xi referenzi għall-veriżmu kif ukoll għall-armoniji Raveljani. Il-lingwaġġ aktar avventuruż tiegħu huwa aktar astratt u atonali mingħajr ma neċessarjament ikun dodekafoniku, anke jekk spiss ikollu karattru intimu.

Unuri u premjijiet

Fl-1955, fl-1956, fl-1957 u fl-1958, Pace rebaħ l-ewwel premju fil-konkors internazzjonali annwali tar-Rediffusion għall-kompożizzjoni mużikali. Huwa rebaħ konkors tal-mużika tal-kamra organizzat mill-Performing Rights Society f'Londra fl-1962 u għal darb'oħra fl-1972. Fl-1975, ħa kemm l-ewwel u t-tieni post f'kompetizzjoni tal-mużika tal-kamra organizzata mit-Teatru Manoel fil-Belt. Fl-1964, sar Kavallier tal-Ordni Sovran, Militari u Ospitallier ta’ San Ġwann ta’ Ġerusalemm (l-Ordni ta’ Malta), u fl-1992, il-President Vincent Tabone għamlu Uffiċjal tal-Ordni Nazzjonali tal-Mertu.

Arkivji

Wara l-mewt ta’ Pace, fl-20 ta’ Mejju 1993, il-manuskritti tiegħu u xogħlijiet oħra ġew trasferiti fil-Mużew tal-Katidral fl-Imdina, għalkemm il-partituri mużikali għall-opri tiegħu għadhom fil-Mużew tat-Teatru Manoel fil-Belt .