Anton Buttigieg

Anton Buttigieg, (Qala, Għawdex, .19 ta’ Frar 1912 - 5 ta' Mejju 1983), avukat, Viċi-Priministru, poeta u t-tieni President ta' Malta.

Werrej

Tfulija u Żgħożija

Buttigieg kien it-tielet tarbija ta’ Salvu u Concetta, imwielda Falzon. Ħa l-edukazzjoni tiegħu fl-iskola Primarja tal-Qala (1916 - 1922), fis-Seminarju ta’ Għawdex (1923 - 1927). Issokta bl-edukazzjoni tiegħu fil-Kulleġġ ta’ San Alwiġi, f’Malta (1928 - 1930) u l-Università ta' Malta. Iggradwa fil-Baċellerat tal-Arti fl-1934 u ħa d-Dottorat fil-Liġi fl-1940.

Avukat, Pulizija u Ġurnalist

Fi żmien it-Tieni Gwerra Dinjija huwa ħadem ta' avukat, u kien spettur tal-pulizija fil-kontroll tal-ikel (1942 - 1944). Wara l-Gwerra, mill-1944 sal-1948, kien ġurnalist tal-Qorti mat-"Times of Malta". Kien Editur tal-ġurnal Laburista "The Voice of Malta" mill-1959 sal-1970.

Politiku

L-ewwel darba li daħal fil-politika kien mal-Partit Kostituzzjonali ta' Strickland fl-1951. Ħareġ għall-elezzjonijiet tal-1951 u l-1953 ma' dak il-Partit imma ma ġiex elett. Fl-1955, Ġużè Ellul Mercer ikkonvinċieh joħroġ mal-Partit Laburista għall-elezzjoni li saret dik is-sena. Daħal fil-Parlament fl-1956 minflok Ġużè Flores li sar imħallef. Kien Delegat tal-Partit għall-Malta Constitutional Conferences li saru f'Londra fl-1958 u fl-1964. Mill-1959 sal-1961 kien President tal-Partit Laburista. Fl-1962, Buttigieg li kien Kattoliku konvint, ikkontesta mal-Partit Laburista minkejja li dan kien interdettjat mill-Knisja, fi żmien il-Kwistjoni Politiko-Reliġjuża, u kien elett fuq it-tmien distrett. Inħatar Deputat Mexxej tal-Partit Laburista. Reġa' kien elett fl-elezzjonijiet tal-1966, 1971 u 1976. Kien rappreżentant tal-Partit fl-Assemblea Konsultattiva tal-Kunsill tal-Ewropa (1967–1971), fejn kien elett Viċi-President (1967–1968). Fl-1971, meta l-Partit Laburista immexxi minn Dom Mintoff tela' fil-gvern, huwa nħatar Ministru tal-Ġustizzja u tal-Parlament u Deputat Priministru.

President ta' Malta

Fis-27 ta' Diċembru 1976 inħatar bħala t-tieni President ta' Malta Repubblika, kariga li żamm sal-1982. Fi żmien il-Presidenza tiegħu telqu l-aħħar suldati Ingliżi minn Malta,fil-31 ta' Marzu 1979, li sar Jum Nazzjonali magħruf Jum il-Ħelsien.

Poeta

Sa mill-1928, Buttigieg beda jippubblika. L-ewwel ma kiteb kien L’insegnamento dei Sepolcri fir-rivista tal-Kulleġġ ta’ San Alwiġi. Fl-1929 beda jippubblika l-poeżiji fil-Pronostku Malti u rebaħ is-sitt premju bil-poeżija "Sajf".

Buttigieg kien wieħed mill-membri tal-bidu tal-Għaqda tal-Malti (Università) fl-1931, imwaqqfa minn Rużar Briffa u Ġużè Bonnici. Kien ukoll Membru tal-Għaqda tal-Kittieba tal-Malti, illum l-Akkademja tal-Malti. Jibqa' magħruf bħala l-Poeta tan-Natura għal ħafna poeżiji li għandu fuq is-suġġett. Buttigieg kien l-ewwel wieħed li uża stili ta' poeżija Ġappuniża bħat-tanka u l-ħajku, u ppubblika żewġ kotba ta' poeziji satiriċi u ċajtiera bl-isem ta' Ejjew nidħku ftit (1962) u Ejjew nidħku ftit ieħor (1965). Fihom Buttigieg jittratta l-Kwistjoni Politiko-Reliġjuża b'umoriżmu u sarkażmu.

Il-Kebbies tal-Fanali

Waħda mill-isbaħ poeżiji tiegħu li saret klassika tal-Letteratura Maltija.

Kull fl-għaxija

kif mal-għabex

tnin u tmut saħħet il-jum,

jiġi Majsi bis-sellum,

u jixgħelli taħt it-tieqa

fanal ċkejken,

li tal-lejl itaffi d-diqa.

Saħħti wkoll

qed inħossha tmut kuljum,

iżda msejkna l-Poeżija,

kull fl-għaxija,

dlonk tixxabbat mas-sellum,

u ġo qalbi tixgħel naqra ta' fanal,

illi jtaffi ftit id-diqa

sa ma jmut ta' ħajti l-fdal.

Alla ħares ma kienx Majsi

illi jagħmel ftit tad-dija;

u ma' Majsi – Alla ħares –

ma kenitx il-Poeżija!

Fuq din il-poeżija, Dr. Adrian Grima jgħid hekk:

“ Ħafna nies jattribwixxu s-sbuħija u s-suċċess ta' din il-poeżija għall-fatt li Buttigieg jassoċja l-poeżija mad-dawl. Imma fil-verità, hemm ħafna fatturi oħrajn, fosthom ir-ritmu u r-ritratt tal-poeta u l-kebbies, it-tnejn solitarji. li wasslu biex din il-poeżija tintlaqa' tant tajjeb. Jekk tipprova tqiegħed il-kontenut ta' din il-poeżija fi kliem ieħor tkun qed tibdel mhux biss il-forma iżda anki l-kontenut, għax fil-prattika kull tibdil fil-forma jbiddel il-kontenut. L-ideat ta' Anton Buttigieg f'din il-poeżija mhumiex oriġinali; lanqas ir-rima, jew it-tul tal-versi: "l-oriġinalità", biex insejħulha hekk, tinsab fil-poeżija kollha kemm hi. Jekk tibdel kelma waħda, jew l-ordni tal-kliem jew l-aċċent tkun qed tibdel il-poeżija. Fil-fatt, jekk tisma' lil żewġ qarrejja differenti jaqraw din il-poeżija, tinduna li l-qari differenti tagħhom jissarraf f'żewġ poeżiji differenti. ”

F'Ġunju 2009, il-kantanta Doreen Galea ħarġet CD b'poeżiji kantati b'mużika ta' Dominic Galea, bl-isem Ommi. Waħda mill-poeżiji hija Il-Kebbies tal-Fanali, fejn leħen Galea donnu ngħata l-laqta ta’ raħħala tgħanni u tfaħħar xogħol il-kebbies.

Pubblikazzjonijiet

Poeżija Lirika

• "Mill-Gallarija ta' Żgħożiti". - 1949
• "Fanali bil-Lejl". - tin". - 1973
• "Il Mare di Malta". - selezzjoni ta' poeżiji maqluba għat-Taljan - 1974
• "Il-Għanja tas-Sittin". - 1975
• "The Lamplighter". - selezzjoni ta' poeżiji maqluba għall-Ingliż - 1977
• "Qabs el Mosbah". - selezzjoni ta' poeżiji maqluba għall-Għarbi - 1978
• "Poeziji Miġbura - L-ewwel Volum" - L-ewwel żewġ kotba.
• "From the Balcony of my Youth" u "Lamps in the Night" ġew mitbugħa f'volum wieħed bit-titlu ta' "Collected Poems" - 1978.

Poeżija Umoristika

• "Ejjew nidħku ftit" - 1963
• "Ejjew nidħku ftit iehor" - 1966

Ħajki u Tanki

• "Il-Muża bil-Kimono" - 1968.

Premjijiet

• Fl-1971 rebaħ il-premju għall-poeżija, imniedi mill-Gvern ta' Malta.
• Fl-1972 rebaħ il-premju Ġużè Muscat Azzopardi għall-poeżija.
• Fl-1975 iċ-Circolo Culturale Rhegium Julii ta' Reggio Calabria ippremjah bi plakka tal-fidda għall-poeżiji tiegħu.
• Fl-1977 rebaħ il-premju International Prize of Mediterranean Culture għall-poeżija mogħti miċ-Centro di Cultura Mediterranea" ta' Palermo.
• Fl-1979 ingħata First Prize and a Special Diploma for Poetry in the First Category miċ-Centro Culturale Artistico Letterario - Citta' di Brindisi.
• Fl-1979 rebaħ premju Malta Literary Award għall-ewwel volum tal-awtobijografija tiegħu Toni tal-Bahri.

Ħajja Personali - Tliet żwiġijiet

Ta’ 32 sena iżżewweġ l-ewwel mara tiegħu, Carmen (mwielda Bezzina) u kellhom tlett itfal: John (Dr. John Buttigieg B.A., LL.D., M.P) - Rose (miżżewġa lil Dr. Joe Brincat, B.A. (Lond.), B.Sc. (Econ.) (Lond.), LL.D., M.P.) u Manolo Buttigieg LL.D., avukat). Wara l-mewt tal-ewwel mara li mietet 7 xhur wara t-twelid tat-tielet tarbija, Anton Buttigieg iżżewweġ lil Connie Scicluna fl-1953, li iżda sfortunatament tilifha wkoll tliet snin wara f'inċident tat-traffiku f'Londra. Ta’ 63 sena Anton Buttigieg iżżewweġ mill-ġdid lill-Iskoċċiża Margery Helen Patterson.

Mewt

Anton Buttigieg miet fl-età ta’ 71 sena, nhar il-5 ta' Mejju 1983. Ingħata funeral statali u jinsab midfun fiċ-ċimiterju tal-Addolorata. Nhar il-5 ta’ Mejju 1985 ġie inawgurat monument f’ġieħu fil-Blata l-Bajda quddiem id-Dar Ġenerali tas-Soċjetà tal-MUSEUM.

Predeċessur Ġużè Ellul Mercer	Deputat Mexxej tal-Partit Laburista 1961–1976	Suċċessur Agatha Barbara
Predeċessur Giovanni Felice	Viċi-Prim Ministru ta' Malta 1971–1976	Suċċessur Agatha Barbara
Predeċessur Anthony Mamo	President ta' Malta 1976-1981	Suċċessur Agatha Barbara