Alġerija
L-Alġerija, uffiċċjalment ir-Repubblika Demokratika tal-Poplu tal-Alġerija, hija pajjiż fl-Afrika ta' Fuq li tibbordura l-Marokk u s-Saħara tal-Punent fil-punent, il-Mauritania u l-Mali fl-ilbiċ, in-Niġer fix-xlokk, u l-Libja u t-Tuneżija fl-ilvant, bil-baħar Mediterran fit-tramuntana. L-Alġerija tagħmel parti mir-reġjun tal-Magreb. Minħabba d-deżert tas-Saħara, li tokkupa kważi l-pajjiż kollu, il-maġġoranza tal-popolazzjoni tgħix fit-tramuntana, fejn għalkemm huwa ddominat mill-muntanji tal-Atlas, hemm art fertili kif ukoll aċċess għall-baħar. B'erja ta' 2,381,741 kilometri kwadri, l-Alġerija hija l-ikbar pajjiż fl-Afrika, u l-għaxar l-ikbar pajjiż fid-dinja.[1] Il-pajjiż għandu popolazzjoni ta' 44 miljun ruħ, li jagħmlu it-32 l-aktar pajjiż popolat fid-dinja. L-Alġier hija l-belt kapitali kif ukoll l-ikbar belt fil-pajjiż.
| Ir-Repubblika Demokratika tal-Poplu tal-Alġerija | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Mottu: بالشعب وللشعب "Mill-poplu, għall-poplu" |
||||||
| Innu nazzjonali: Kassaman "Naħilfu" |
||||||
 |
||||||
| Belt kapitali (u l-ikbar belt) | Alġier | |||||
| Lingwi uffiċjali | Għarbi, Berberu | |||||
| Gruppi etniċi | 75%–85% Għarab 15%–25% Berberi | |||||
| Gvern | Repubblika Unitarja Semi-presidenzjali | |||||
| - | President | Abdelmadjid Tebboune | ||||
| - | Prim Ministru | Aymen Benabderrahmane | ||||
| Indipendenza (minn Franza) | ||||||
| - | Rikonoxxuta | 3 ta' Lulju, 1962 | ||||
| - | Iddikjarata | 5 ta' Lulju, 1962 | ||||
| Erja | ||||||
| - | Total | 2,381,741 km2 (10) 919,595 km2 mil kwadru |
||||
| - | Ilma (%) | 1.1 | ||||
| - | Densità | 17.7/km2 (168) 45.8/mili kwadri |
||||
| PGD (PSX) | stima tal-2022 | |||||
| - | Total | $708.568 biljun (43) | ||||
| - | Per capita | $13,321 (111) | ||||
| PGD (nominali) | stima tal-2022 | |||||
| - | Total | $190.155 biljun (58) | ||||
| - | Per capita | $4,151 (130) | ||||
| Gini (2011) | 27.6 (baxx) | |||||
| IŻU (2021) | ▲ 0.745 (għoli) (91) | |||||
| Valuta | Dinar (DZD) |
|||||
| Żona tal-ħin | CET (UTC+1) | |||||
| Kodiċi telefoniku | 213 | |||||
| TLD tal-internet | .dz, الجزائر. | |||||
| Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
_-_Nmbrs_(geosort)_-_monochrome.svg)
Inizjalment, fl-Alġerija kien hemm ir-renjijiet tan-Numidjani u l-Mauretani, qabel ma saret koloniżżazzjoni mil-Feniċi u l-Kartaġiniżi, li wara ġew maħkuma mir-Rumani. Wara li waqgħet Ruma ġie mwaqqaf ir-renju tal-Vandali, u iktar tard, wara perjodu qasir taħt il-Biżantini, l-Alġerija rat diversi renji u dinastiċi Għarab. Fl-1516 l-Alġerija ġiet taħt l-Ottomani, fejn waqt dan il-perjodu il-belt tal-Alġier saret waħda mill-ikbar u l-iktar bliet sinjuri fid-dinja, sakemm fl-1830 invadiet Franza. Taħt il-Franċiżi, l-Alġerija rat seklu diffiċli, tant illi wara massakri f' Sétif u Guelma fl-1945, faqqgħet il-Gwerra Alġerina fl-1954, li spiċċat fil-5 ta Lulju tal-1962 bl-Alġerija ħielsa bħala pajjiż independenti.
Il-lingwi uffiċjali tal-Alġerija huma l-Għarbi u l-Berberu, iżda il-lingwa primarja li tintuża hija l-Għarbi Alġerin. Il-Franċiz huwa ukoll użat f'ċerti kuntesti governattivi u edukattivi, imma m'għanda l'ebda status uffiċjali. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni hija Għarbija u l-ikbar reliġjon huwa l-Iżlam.[2]
ReferenziImmodifika
- ^ "Largest countries in Africa". Statista (bl-Ingliż). Miġbur 2023-05-15.
- ^ Algeria (bl-Ingliż). Central Intelligence Agency. 2023-05-09. Miġbur 2023-05-15.