Alġerija
L-Alġerija, uffiċjalment ir-Repubblika Demokratika tal-Poplu tal-Alġerija, hija pajjiż fit-Tramuntana tal-Afrika li tmiss mal-Marokk u mas-Saħara tal-Punent fil-Punent, mal-Mauritania u mal-Mali fil-Lbiċ, man-Niġer fix-Xlokk, u mal-Libja u mat-Tuneżija fil-Lvant, bil-baħar Mediterran fit-Tramuntana. L-Alġerija tagħmel parti mir-reġjun tal-Magreb. Minħabba d-deżert tas-Saħara, li jokkupa kważi l-pajjiż kollu, il-maġġoranza tal-popolazzjoni tgħix fit-Tramuntana, fejn għalkemm huwa ddominat mill-muntanji tal-Atlas, hemm art fertili kif ukoll aċċess għall-baħar. B'erja ta' 2,381,741 kilometru kwadru, l-Alġerija hija l-ikbar pajjiż fl-Afrika, u l-għaxar l-ikbar pajjiż fid-dinja.[1] Il-pajjiż għandu popolazzjoni ta' 44 miljun ruħ, li jagħmlu it-32 l-aktar pajjiż popolat fid-dinja. L-Alġier hija l-belt kapitali kif ukoll l-ikbar belt fil-pajjiż.
Ir-Repubblika Demokratika tal-Poplu tal-Alġerija | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Mottu: بالشعب وللشعب "Mill-poplu, għall-poplu" |
||||||
Innu nazzjonali: Kassaman "Naħilfu" |
||||||
![]() |
||||||
Belt kapitali (u l-ikbar belt) | Alger | |||||
Lingwi uffiċjali | Għarbi, Berberu | |||||
Gruppi etniċi | 75%–85% Għarab 15%–25% Berberi | |||||
Gvern | Repubblika Unitarja Semi-presidenzjali | |||||
- | President | Abdelmadjid Tebboune | ||||
- | Prim Ministru | Aymen Benabderrahmane | ||||
Indipendenza (minn Franza) | ||||||
- | Rikonoxxuta | 3 ta' Lulju, 1962 | ||||
- | Iddikjarata | 5 ta' Lulju, 1962 | ||||
Erja | ||||||
- | Total | 2,381,741 km2 (10) 919,595 km2 mil kwadru |
||||
- | Ilma (%) | 1.1 | ||||
- | Densità | 17.7/km2 (168) 45.8/mili kwadri |
||||
PGD (PSX) | stima tal-2022 | |||||
- | Total | $708.568 biljun (43) | ||||
- | Per capita | $13,321 (111) | ||||
PGD (nominali) | stima tal-2022 | |||||
- | Total | $190.155 biljun (58) | ||||
- | Per capita | $4,151 (130) | ||||
Gini (2011) | 27.6 (baxx) | |||||
IŻU (2021) | ▲ 0.745 (għoli) (91) | |||||
Valuta | Dinar (DZD ) |
|||||
Żona tal-ħin | CET (UTC+1) | |||||
Kodiċi telefoniku | 213 | |||||
TLD tal-internet | .dz, الجزائر. |
Dan l-artiklu dwar il-ġeografija huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |




Inizjalment, fl-Alġerija kien hemm ir-renjijiet tan-Numidjani u l-Mauretani, qabel ma saret kolonizzazzjoni mill-Feniċi u mill-Kartaġiniżi, li wara ġew maħkuma mir-Rumani. Wara li waqgħet Ruma ġie mwaqqaf ir-renju tal-Vandali, u iktar tard, wara perjodu qasir taħt il-Biżantini, l-Alġerija rat diversi renji u dinastiji Għarab. Fl-1516 l-Alġerija ġiet taħt l-Ottomani, fejn waqt dan il-perjodu il-belt tal-Alġier saret waħda mill-ikbar u l-iktar bliet sinjuri fid-dinja, sakemm fl-1830 invadiet Franza. Taħt il-Franċiżi, l-Alġerija rat seklu diffiċli, tant illi wara massakri f' Sétif u Guelma fl-1945, faqqgħet il-Gwerra Alġerina fl-1954, li spiċċat fil-5 ta Lulju 1962 bl-Alġerija ħielsa bħala pajjiż independenti.
Il-lingwi uffiċjali tal-Alġerija huma l-Għarbi u l-Berberu, iżda il-lingwa primarja li tintuża hija l-Għarbi Alġerin. Il-Franċiz jintuża wkoll f'ċerti kuntesti governattivi u edukattivi, imma l-lingwa m'għandha l-ebda status uffiċjali. Il-maġġoranza tal-popolazzjoni hija Għarbija u l-ikbar reliġjon huwa l-Iżlam.[2]
L-Alġier (bl-Għarbi: الجزائر, romanizzat: al-Jazāʾir; bil-Franċiż: Alġer) huwa l-kapitali u l-akbar belt tal-Alġerija. Il-popolazzjoni tal-belt fiċ-ċensiment tal-2008 kienet 2,988,145 ruħ u fl-2020 kienet stmata li kienet madwar 4,500,000 ruħ. L-Alġier jinsab fil-parti taċ-ċentru tat-Tramuntana tal-Alġerija.
L-Alġier jinsab fuq in-naħa tal-Punent tal-Bajja ta' Alġier, fil-Baħar Mediterran. Il-parti moderna tal-belt hija mibnija fuq l-art invelli ma' xatt il-baħar; il-parti l-qadima, il-belt antika tad-deys, titla' l-għoljiet wieqfa wara l-belt moderna u fil-quċċata hemm il-kasbah jew iċ-ċittadella (Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO), 122 metru (400 pied) 'il fuq mill-baħar. Il-kasbah u ż-żewġ mollijiet jiffurmaw triangolu (laqmijiet: l-Alġier l-Abjad; l-Alġier li Jsaħħrek).
-
Algiers, الجزائر, Alger (Minn fuq, mix-xellug għal-lemin: Kosta, Tifkira tal-Martri, Bini Ahmed Francis, Bażilika tal-Madonna tal-Afrika, Uffiċċju tal-Posta Ċentrali, Moskea Ketchaoua, Port)
-
Pittura ta' mara Kabyle bil-kostum folkloristiku, Iqbayliyen (Kabily) القبائل (Għarbi)]]
-
Siġill Għarbi uffiċjali tal-Gvernatur Ġenerali tal-Alġerija
-
Siġill Għarbi uffiċjali tal-Gvernatur Ġenerali tal-Alġerija (Algérie française, 1830-1862; Kolonja Franċiża, 1848–1962: Parti minn Franza)
-
Mappa kronoloġika tal-evoluzzjoni tal-Alġerija Franċiża.
-
Tarka ta' Alġeri
-
Armi ta' Algiers fil-Perjodu Franċiż
-
Xiri ta' skjavi Kristjani minn patrijiet Franċiżi f'Alġiers fl-1662
-
Munita tal-Hafsids b'Kufic ornamentali, Bougie, l-Alġerija, 1249–1276
-
Tarka ta' Stat puniku 𐤒𐤓𐤕 𐤇𐤃𐤔𐤕 *Qart-Ḥadašt ('Belt Ġdida') (c. 814 QK-146 QK)
-
Mappa ta' Stat puniku 𐤒𐤓𐤕 𐤇𐤃𐤔𐤕 *Qart-Ḥadašt ('Belt Ġdida') (c. 814 QK-146 QK)
-
Mappa tan-Numidia c. 220 Q.K, li juri r-renji ta’ Sifax u Gaia (Masinisa ġenesi)
-
Bandiera tal-Renju tan-Numidia (ⵜⴰⴳⵍⴷⴰ ⵏ ⵉⵏⵓⵎⵉⴷⵏ) (300 QK-25 QK) (Kapitali: Cirta, 180 QK 500,000 km²)
-
Tarka tal-Renju tan-Numidia (ⵜⴰⴳⵍⴷⴰ ⵏ ⵉⵏⵓⵎⵉⴷⵏ) (300 QK-25 QK) (Kapitali: Cirta, 180 QK 500,000 km²)
-
476 Mappa ta' Renju tal-Vandali u Alani (Regnum Vandalorum u Alanorum Vandaliric) (435–534)
-
Munita li turi lil Gelimer (530–534)
-
Kalifat Pillow (1121–1269) (ٱلْمُوَحِّدُونَ, al-Muwaḥḥidūn)
-
Il-Mawretanja u Numidia (3 seklu QK - 44 AD)
-
Munita ta' Faustus Sulla, 56 QK, li n-naħa ta' wara tagħha turi lir-re tal-Mawritanja Bochus I (xellug) joffri Jugurtha (lemin) lil missier Faustus, Lucius Sulla.
-
Il-Mawritanja u Numidia (3 seklu QK-44 AD)
Referenzi immodifika
- ^ "Largest countries in Africa". Statista (bl-Ingliż). Miġbur 2023-05-15.
- ^ Algeria (bl-Ingliż). Central Intelligence Agency. 2023-05-09. Miġbur 2023-05-15.