Portugall

pajjiż fl-Ewropa tal-Lbiċ

Il-Portugall (en-us-Portugal.ogg ˈpɔrtʃʉɡəl , (Portugiż: Portugal), uffiċjalment ir-Repubblika Portugiża (Portugiż: República Portuguesa), huwa pajjiż li jinsab fil-Lbiċ tal-Ewropa, fil-Peninżula Iberjana. Il-pajjiż huwa mdawwar mill-Oċean Atlantiku mill-Punent u n-Nofsinhar u minn Spanja fit-Tramuntana u l-Lvant. Apparti mill-Portugall kontinentali, ir-Repubblika Portugiża għandha sovranità fuq l-arċipelagi Atlantiċi tal-Azores u Madeira, li huma reġjuni awtonomi tal-Portugall. Il-pajjiż huwa msemmi wara t-tieni l-akbar belt tiegħu, Porto, mill-isem Latin li kien Portus Cale.[4]

Repubblika Portugiża
República Portuguesa
República Portuguesa – Bandiera República Portuguesa – Emblema
Innu nazzjonali: A Portuguesa
Il-Portugiż
noicon

Belt kapitali
(u l-ikbar belt)
Liżbona
38°46′N 9°9′W / 38.767°N 9.15°W / 38.767; -9.15

Lingwi uffiċjali Portugiż
Gvern Repubblika kostituzzjonali semi-presidenzjali unitarja
 -  President Aníbal Cavaco Silva
 -  Prim Ministru Pedro Passos Coelho
 -  President tal-Assemblea Assunção Esteves
Formazzjoni
 -  Fondazzjoni 868 
 -  Re-fondazzjoni 1095 
 -  Sovranità 24 ta' Ġunju 1128 
 -  Renju 25 ta' Lulju 1139 
 -  Rikonoxxuta 5 ta' Ottubru 1143 
 -  Rikonoxximent papali 23 ta' Mejju 1179 
 -  Repubblika 5 ta' Ottubru 1910 
 -  Demokrazija 25 ta' April 1974 
Sħubija fl-UE 1 ta' Jannar 1981
Erja
 -  Total 92,212 km2 (111)
35,603 mil kwadru 
 -  Ilma (%) 0.5
Popolazzjoni
 -  stima tal-2012 10,581,949[1] (77)
 -  ċensiment tal-2011 10,562,178 
 -  Densità 115/km2 (96)
298/mili kwadri
PGD (PSX) stima tal-2012
 -  Total $246.523 biljun[2] 
 -  Per capita $23,385[2] 
PGD (nominali) stima tal-2012
 -  Total $212.720 biljun[2] 
 -  Per capita $20,178[2] 
IŻU (2013) Increase 0.816[3] (għoli ħafna) (43)
Valuta Ewro (EUR)
Żona tal-ħin WET (UTC+0)
Kodiċi telefoniku +351
TLD tal-internet .pt
Organizzazzjoni territorjali
Il-kwartieri ġenerali tal-Istitut Camões, f'Lisbona.
Mappa tad-djaletti tad-dominju lingwistiku Galizjan-Portugiż.
Ċentru tal-Kungress f'Taguspark - Park tax-Xjenza u t-Teknoloġija, ir-Reġjun ta' Lisbona (Parque de Ciência e Tecnologia de Taguspark/Parque de Ciencias y Tecnología de Taguspark/Taguspark Science and Tecnologhic Park)

Bliet immodifika

Viżigoti/Visigodos/Visigoths (Regnum Gothorum ) 418–c. 721 immodifika

= Couto Mixto/Coto Mixto (10 seklu - 1868) immodifika

Coto Mixto (bil-Galizjan: Couto Mixto, bil-Portugiż: Couto Misto) kien mikro-stat Ewropew indipendenti, bla baħar, fuq il-fruntiera bejn Spanja u l-Portugall, indipendenti miż-żewġ renji u li jgawdi privileġġi differenti. Kien magħmul mill-bliet ta’ Santiago de Rubiás, Rubiás (fil-muniċipalità attwali ta' Calvos de Randín) u Meaus (fil-muniċipalità attwali ta’ Baltar), kollha fit-tramuntana tas-Sierra de Larouco, fil-baċin intermedju tal- Xmara Salas, Orense, Galicia. It-territorju ta' Coto Misto kien jinkludi wkoll strixxa żgħira diżabitata li issa hija parti mill-muniċipalità Portugiża ta’ Montalegre.2 Kien jokkupa erja ta’ 26.9 km² u skont l-istimi tal-Imħallef ta' qabel tal-aħħar tiegħu, Delfín Modesto Brandón, kellu popolazzjoni ta’ xejn. aktar minn 1000 abitant bejn l-1862 u l-1864.3​4​

Data immodifika

Motto: Tres Unum Sunt (Latin) "Tliet huma Wieħed"

Delfín Modesto Brandón (imwieled f'Tourém fl-1835), kien il-kap ta' stat ta' qabel ta' l-aħħar, minn Jannar 1863, skont il-memorji tiegħu, wara li ġie wara l-aħħar Imħallef li l-mandat tiegħu spiċċa bil-qsim u l-annessjoni tat-territorju.

Il-Portugall jirrinunzja favur Spanja għad-drittijiet kollha li jista’ jkollu fuq l-art ta’ Coto Misto u fuq il-bliet li jinsabu fiha, li bis-saħħa tad-diviżjoni determinata mil-linja deskritta jibqgħu fit-territorju Spanjol. —L-Artikolu vii tat-Trattat ta' Lisbona (1864).

Referenzi immodifika

  1. ^ (PT) Pordata, "Base de Dados Portugal Contemporâneo". Miġjuba fis-16 ta' Diċembru 2011.
  2. ^ a b ċ d "Portugal" (bl-Ingliż). Fond Monetarju Internazzjonali. Miġbur 2013-04-01.
  3. ^ "Human Development Report 2013" (PDF) (bl-Ingliż). Nazzjonijiet Uniti. 2013. Miġbur 2013-04-14.
  4. ^ "Leite de Vasconcelos, José. Cale e Portucale. Opúsculos Vol. V – Etnologia (Parte I) Lisboa, Imprensa Nacional, 1938" (PDF) (bil-Portugiż).