Oqbra Rjali tad-Dinastija Joseon

L-Oqbra Rjali tad-Dinastija Joseon huma 40 qabar ta' membri tal-familja Yi, li rrenjat fil-Korea (fid-dinastija magħrufa bħala Joseon, u iktar 'il quddiem bħala l-Imperu Korean) bejn l-1392-1910. Dawn l-oqbra huma mifruxa f'18-il post differenti fil-Peniżola Koreana. Dawn inbnew biex jagħtu ġieħ u rispett lill-antenati u l-kisbiet tagħhom, filwaqt li jasserixxu l-awtorità rjali tagħhom. L-oqbra ġew irreġistrati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2009. Żewġ oqbra rjali oħra tad-dinastija Joseon, li jinsabu f'Kaesong, il-Korea ta' Fuq, ġew proposti iżda ma ġewx inklużi fil-lista.

Il-Qabar Yeongneung tar-Re Sejong.

Struttura tal-oqbra

L-oqbra rjali jistgħu jinqasmu f'tliet sezzjonijiet prinċipali:

Iż-żona madwar Jeongjagak

Din hija l-punt ta' lqugħ bejn il-mejtin u l-ħajjin. Iż-żona madwar id-daħla ta' Hongsalmun hija l-ispazju għall-ħajjin.

Iż-żona eżatt wara d-daħla

Din hija l-ispazju bejn l-aspett dinji u l-aspett sagru. Din hija ż-żona fejn l-ispirti tar-rejiet u tal-irġejjen jiltaqgħu ma' dawk li jqimuhom fid-dinja. Din iż-żona tinkludi wkoll is-santwarju ta' Jeongjagak, is-Subokbang, u l-binjiet ta' Suragan.

L-art sagra tal-oqbra bl-għamla ta' tumbati

Din iż-żona tinkludi wkoll il-ħajt u xi strutturi oħra tal-ġebel.

Strutturi oħra

L-istruttura tal-qabar irjali Korean.

L-istrutturi l-oħra jinkludu dawn li ġejjin:

1. Gokjang – dawn huma l-ħames naħat tal-ħitan madwar il-qabar b'għamla ta' tumbata li jipproteġi ż-żona sagra.
2. Seokho – id-divinità tat-tigra li sservi bħala l-gwardjana tal-Bongbun.
3. Seogyang – statwa ta' nagħġa li tkeċċi l-ispirti l-ħżiena mid-dinja u titlob għall-erwieħ tal-mejtin.
4. Mangjuseok – par pilastri tal-ġebel fuq iż-żewġ naħat tat-tumbata.
5. Bongbun – hawnhekk jinsab il-katavru tar-re jew tar-reġina; jissejjaħ ukoll Neungchim jew Neungsang.
6. Nanganseok – il-ħaġra li qisha sies tax-xitel bħala protezzjoni tal-Byeongpungseok.
7. Honnyuseok – ħaġra rettangolari mibnija quddiem it-tumbata li jingħad li tistieden ir-ruħ biex timmanifesta lilha nnifisha.
8. Muninseok – statwi ta' studjużi fuq ix-xellug u l-lemin tal-lanterna ta' Jangmyeongdeung.
9. Jangmyeongdeung – lanterna li twennes lir-ruħ u li titlob għall-barka tagħha.
10. Seongma – statwa ta' żiemel.
11. Muinseok – statwa ta' suldat li jingħad li qed jagħmilha ta' gwardjan, li tinsab taħt il-Muninseok.
12. Yegam – tinsab fir-rokna tax-xellug wara l-Jeongjagak u tintuża għall-ħruq tat-talb bil-miktub wara servizz funebri.
13. Bigak – binja b'monument tal-ġebel fejn l-ismijiet tar-re u tar-reġina huma miktubin fuq quddiem, u fuq wara hemm lista bil-miktub tal-kisbiet tar-re.
14. Jeongjagak – hawnhekk isiru s-servizzi ta' mafkar.
15. Chamdo – żewġ mogħdijiet bil-ġebel li jwasslu sal-Jeongjagak. Il-mogħdija ta' fuq tissejjaħ Sindo (il-Mogħdija tal-Allat), filwaqt li l-mogħdija t'isfel tissejjaħ Eodo (il-Mogħdija tar-Re). Il-viżitaturi jistgħu jużaw l-Eodo biss f'konformità mad-drawwiet Koreani.
16. Suragan – hawnhekk jinġab u jitħejja l-ikel għas-servizzi ta' mafkar.
17. Subokbang – il-kwartieri tal-għajxien tal-uffiċjal li jkun għassa mal-qabar.
18. Baewi – hawnhekk ir-re u l-uffiċjali tas-servizz ta' mafkar kienu jinżlu għarkopptejhom biex jagħtu ġieh lir-re deċedut. Jissejjaħ ukoll Panwi jew Eobaseok.
19. Hongsalmun – id-daħla b'żewġ pilastri ċilindriċi ħomor.
20. Byeongpungseok – il-ħaġra li kienet titpoġġa taħt u madwar bħala protezzjoni tal-Bongbun.

Oqbra

L-oqbra huma kklassifikati f'żewġ tipi. Ir-rejiet u l-irġejjen u dawk kollha li wara mewthom ingħataw it-titlu ta' re jew reġina, ġew midfuna f'oqbra tat-tip neung. Il-prinċpijiet eredi u n-nisa tagħhom kienu jiġu midfuna f'oqbra tat-tip won.

Membri oħra tal-familja rjali kienu jiġu midfuna f'oqbra tat-tip myo.

L-oqbra rjali huma mifruxa f'18-il post differenti, u ħafna minnhom jinsabu saħansitra 40 kilometru minn Seoul. Pereżempju, Jangneung jinsab f'Yeongwol, il-Provinċja ta' Gangwon, filwaqt li Yeongneung jinsab f'Yeoju, il-Provinċja ta' Gyeonggi. L-oqbra kienu magħmula għal individwi kif ukoll għal gruppi tal-familja rjali. Hemm 40 qabar tat-tip neung u 13-il qabar tat-tip won, u b'hekk hemm total ta' 53 qabar irjali.

L-oqbra rjali tad-dinastija Joseon segwew il-linji gwida kif deskritti fit-testi Ċiniżi ta' Konfuċju, bħall-Ktieb tar-Riti (Li Ji) u r-Riti ta' Zhou (Zhou Li). Ġew meqjusa bosta fatturi biex tiġi deċiża l-pożizzjoni ta' qabar, bħad-distanza minn Hanseong (illum il-ġurnata Seoul), id-distanza b'rabta ma' oqbra rjali oħra, l-aċċessibbiltà tal-pożizzjoni, u t-tradizzjonijiet Koreani ta' pungsu (ġeomanzija). Il-kostruzzjoni tal-oqbra kienet tqis ukoll ir-ritwali funebri tradizzjonali tal-Korea u l-ambjent naturali.

Iktar 'l isfel jiġu deskritti iktar fid-dettall l-oqbra individwali jew ir-raggruppamenti ta' diversi oqbra. Hemm żewġ oqbra rjali oħra mid-dinastija Joseon f'Kaesong, il-Korea ta' Fuq, jiġifieri Jeneung (제릉) (il-qabar tar-Reġina Sinui, l-ewwel mara tar-Re Taejo) u Huneung (후릉) (l-oqbra tar-Re Jeongjong u tar-Reġina Jeongan).

Raggruppament ta' Dongguneung (동구릉)

37°37′11″N 127°07′53″E

Geonwolleung

Dan ir-raggruppament huwa l-aqwa kampjun ta' raggruppament ta' oqbra mid-dinastija Joseon u jirrappreżenta l-evoluzzjoni tal-arkitettura tal-oqbra tul perjodu ta' ħames mitt sena. Seba' rejiet u għaxar irġejjen ġew midfuna f'disa' oqbra tat-tip neung. L-iżjed qabar notevoli f'dan ir-raggruppament huwa Geonwonneung (건원릉) għar-Re Taejo, il-fundatur tad-dinastija Joseon. L-oqbra l-oħra fir-raggruppament huma Gyeongneung (경릉) (għar-Re Heonjeong u ż-żewġ nisa tiegħu, ir-Reġina Hyohyeon u r-Reġina Hyojeong), Hyeneung (혜릉) (għar-Reġina Danui, l-ewwel mara tar-Re Gyeongjong), Hwineung (휘릉) (għar-Reġina Jangnyeol, it-tieni mara tar-Re Injo), Mongneung (목릉) (għar-Re Seonjo u ż-żewġ nisa tiegħu, ir-Reġina Uiin u r-Reġina Inmok), Sungneung (숭릉) (għar-Re Hyeonjong u għar-Reġina Myeongseong), Suneung (수릉) (għall-Prinċep Eredi Hyomyeong, li wara mewtu ġie onorat bħala r-Re Munjo, u għar-Reġina Sinjeong), Wonneung (원릉) (għar-Re Yeongjo u t-tieni mara tiegħu, ir-Reġina Jeongsun) u Myeongbinmyo (명빈묘) (għall-Konsorti Nobbli Rjali Myeong tal-klan ta' Kim ta' Andong, konkubina tar-Re Taejong). Ir-raggruppament jinsab fuq ix-xatt tal-Punent tan-Nixxiegħa ta' Wangsukcheon fil-belt ta' Guri, il-Provinċja ta' Gyeonggi.

Gwangneung (광릉)

37°45′08″N 127°10′38″E

Gwangneung

Gwangneung huma par oqbra fil-belt ta' Namyangju, il-Provinċja ta' Gyeonggi. L-oqbra, irranġati f'għamla tal-ittra "V", fihom il-fdalijiet tar-Re Sejo u ta' martu, ir-Reġina Jeonghui. L-oqbra nbnew fl-1468 u fl-1483 rispettivament. Gwangneung huma importanti minħabba l-bidliet li seħħew fl-arkitettura tal-oqbra rjali li huma evidenti fil-kostruzzjoni ta' dawn l-oqbra. F'dawn l-oqbra ma ntużaw ħaġriet. Minflok ġebla fuq barra li tagħlaq il-qabar, intuża l-ossidu tal-kalċju. Differenza oħra mhux skont it-tradizzjoni kienet li l-aċċess reverenzjali ma ġiex mibni. Finalment, inbena biss santwarju wieħed b'għamla tal-ittra "T" għar-ritwali taż-żewġ tumbati funebri. Dan it-tibdil fl-arkitettura tal-oqbra sar skont l-aħħar xewqat tar-re u jirrifletti stil frugali ġdid li influwenza l-kostruzzjoni tal-oqbra rjali ta' wara.

Heoninneung (헌인릉)

Heonneung: 37°27′58″N 127°04′59″E

Inneung: 37°27′58″N 127°04′50″E

Dan is-sit jinsab fin-Nofsinhar ta' Seoul, taħt ix-xaqliba tan-Nofsinhar tal-muntanja Daemosan. Heonneung huma par oqbra li fihom il-fdalijiet ta' Taejong tad-dinastija Joseon u tar-Reġina Wongyeong, filwaqt li Inneung hija tumbata waħda li tinsab mitejn metru lejn il-Punent u fiha l-fdalijiet tar-Re Sunjo u tar-Reġina Sunwon.

Hongyuneung (홍유릉)

Hongneung: 37°37′52″N 127°12′45″E

Yuneung: 37°37′50″N 127°12′33″E

Yeongwon: 37°37′46″N 127°12′56″E

L-istil taż-żewġ oqbra prinċipali jirrifletti t-tibdil politiku li esperjenzat il-Korea matul l-aħħar jiem tad-dinastija Joseon. Bid-dikjarazzjoni tal-Imperu Korean, l-istil tal-oqbra tal-aħħar żewġ mexxejja, l-Imperatur Gojong u l-Imperatur Sunjong, ġie ddisinjat biex jirrifletti l-istatus il-ġdid tagħhom. F'Hongneung hemm il-fdalijiet tal-Imperatur Gojong u tal-Imperatriċi Myeongseong. F'Yuneung hemm il-fdalijiet tal-Imperatur Sunjong u taż-żewġ nisa tiegħu, l-Imperatriċi Sunmyeong u l-Imperatriċi Sunjeong. Oqbra notevoli oħra jinkludu Yeongwon (영원), il-qabar ta' Yi Un, il-Prinċep Eredi Euimin u Yi Bang-ja, il-Prinċep Eredi Euimin. Dawn jinsabu fil-belt ta' Namyangju, kemm kemm fil-Lvant ta' Seoul.

Jangneung (Gimpo) (김포 장릉)

37°36′47″N 126°42′40″E

Hemm tliet postijiet b'oqbra rjali tad-dinastija Joseon li jissejħu Jangneung. Dan il-qabar doppju partikolari jinsab f'Gimpo, il-Provinċja ta' Gyeonggi, qrib il-fruntiera ma' Incheon. Fih il-fdalijiet tal-Prinċep Jeongwon (li wara mewtu ġie onorat bħala r-Re Wonjong) u tar-Reġina Inheon, il-ġenituri tar-Re Injo.

Jangneung (Paju) (파주 장릉)

37°46′25″N 126°42′29″E

Dan il-qabar jinsab f'Paju, il-Provinċja ta' Gyeonggi, fejn jiltaqgħu x-xmajjar Imjin u Han, u fejn l-Osservatorju ta' Osusan iħares lejn il-Korea ta' Fuq. Fih il-fdalijiet tar-Re Injo u tal-ewwel mara tiegħu, ir-Reġina Inyeol.

Jangneung (Yeongwol) (영월 장릉)

37°11′51″N 128°27′11″E

Dan il-qabar jinsab fil-kontea ta' Yeongwol, il-Provinċja ta' Gangwon, u huwa l-iżjed qabar 'il bogħod mill-belt kapitali. Fih il-fdalijiet tar-Re Danjong.

Geolleung

Jeongneung (정릉)

37°36′08″N 127°00′21″E

Ma għandux jiġi konfuż mal-Jeongneung iktar famuż fl-inħawi tal-muntanja Bukhansan. Dan il-qabar jinsab ukoll f'Seoul, iżda fit-Tramuntana tax-xmara Han. Fih il-fdalijiet tar-Reġina Sindeok, it-tieni mara tar-Re Taejo.

Onneung (온릉)

37°43′13″N 126°57′04″E

Onneung huwa qabar li jinsab f'Yangju, il-Provinċja ta' Gyeonggi, ftit lejn it-Tramuntana tal-Interkambju ta' Songchu tal-Ewwel Fergħa tal-Awtostrada tar-Reġjun tal-Belt Kapitali. Fih il-fdalijiet tar-Reġina Dangyeong, l-ewwel mara tar-Re Jungjong.

Raggruppament ta' Paju Samneung (파주 삼릉)

Gongneung: 37°44′45″N 126°49′48″E

Sunneung: 37°44′37″N 126°50′11″E

Yeongneung: 37°44′33″N 126°50′01″E

F'dan ir-raggruppament hemm Gongneung (공릉) (għar-Reġina Jangsun, l-ewwel mara tar-Re Yejong), Sunneung (술릉) (għar-Reġina Gonghye, l-ewwel mara tar-Re Seongjong u l-oħt iż-żgħira tar-Reġina Jangsun) u Yeongneung (영릉) (għall-Prinċep Eredi Hyojang, li wara mewtu ġie onorat bħala r-Re Jinjong, u għar-Reġina Hyosun). Jinsab fil-belt ta' Paju, il-Provinċja ta' Gyeonggi. Yeongneung ma għandux jiġi konfuż mal-qabar tar-Re Sejong f'Yeoju.

Saneung (사릉)

37°38′50″N 127°11′51″E

Dan il-qabar jinsab f'Namyangju, il-Provinċja ta' Gyeonggi, 1.6 km mill-Istazzjon ta' Geumgok. Fih il-fdalijiet tar-Reġina Jeongsun, il-mara tar-Re Danjong.

Seonjeongneung (선정릉)

Seonneung: 37°30′32″N 127°02′44″E

Jeongneung: 37°30′32″N 127°03′07″E

Jeongneung (ma għandux jiġi konfuż mal-qabar bl-istess isem li jinsab fix-xaqlibiet tan-Nofsinhar tal-muntanja Bukhansan, f'Seoul ukoll) huwa l-qabar tar-Re Jungjong u jinsab fin-Nofsinhar ta' Seoul, filwaqt li Seonneung fih il-fdalijiet tar-Re Seongjong u tat-tielet mara tiegħu, ir-Reġina Jeonghyeon. L-oqbra jinsab f'park, b'daħla li tinsab 340 metru mill-Istazzjon ta' Seolleung.

Raggruppament ta' Seooneung (서오릉)

Seonjeongneung

Changneung: 37°38′09″N 126°53′42″E

Hongneung: 37°37′58″N 126°53′38″E

Gyeongneung: 37°37′47″N 126°53′38″E

Ingneung: 37°37′47″N 126°54′02″E

Myeongneung: 37°37′31″N 126°54′04″E

Daebinmyo: 37°37′49″N 126°53′32″E

Sugyeongwon: 37°37′38″N 126°54′02″E

Sunchangwon: 37°37′45″N 126°53′50″E

Dan ir-raggruppament jinsab f'Goyang, il-Provinċja ta' Gyeonggi, u jinkludi Changneung (창릉) (għar-Re Yejong u t-tieni mara tiegħu, ir-Reġina Ansun), Hongneung (홍릉) (għar-Reġina Jeongseong, l-ewwel mara tar-Re Yeongjo; ma għandux jiġi konfuż mal-qabar tal-Imperatriċi Myeongseong u tal-Imperatur Gojong f'Namyangju), Gyeongneung (경릉) (għall-Prinċep Eredi Uigyeong, li wara mewtu ġie onorat bħala r-Re Deokjong, u għar-Reġina Sohye, magħrufa aħjar bħala r-Reġina Insu), Ingneung (익릉) (għar-Reġina Ingyeong, l-ewwel mara tar-Re Sukjong) u Myeongneung (명릉) (par oqbra tar-Re Sukjong u tat-tieni mara tiegħu, ir-Reġina Inhyeon; u Danneung (단릉), il-qabar tat-tielet mara tar-Re Sukjong, ir-Reġina Inwon). Oqbra notevoli oħra jinkludu Daebinmyo (대빈묘) (għall-Konsorti Nobbli Rjali Hui tal-klan ta' Jang ta' Indong, konkubina tar-Re Sukjong u omm ir-Re Gyeongjong), Sugyeongwon (수경원) (għall-Konsorti Nobbli Rjali tal-klan ta' Yi ta' Jeonui, konkubina tar-Re Yeongjo u l-omm bijoloġika tal-Prinċep Eredi Sado) u Sunchangwon (순창원) (għall-Prinċep Eredi Sunhoe u għall-Prinċipessa Eredi Gonghoe).

Raggruppament ta' Seosamneung (서삼릉)

Huineung: 37°39′49″N 126°52′14″E

Hyoneung: 37°39′53″N 126°51′51″E

Yeneung: 37°39′56″N 126°52′07″E

Hoimyo: 37°39′58″N 126°51′32″E

Hyochangwon: 37°39′50″N 126°52′02″E

Uiryeongwon: 37°39′50″N 126°52′02″E

Seosamneung

Seosamneung (litteralment "It-Tliet Oqbra tal-Punent") huwa raggruppament ta' oqbra f'Goyang, il-Provinċja ta' Gyeonggi, 20 km 'il bogħod minn Seoul. Ir-raggruppament huwa magħmul minn Huineung (휘릉) (għar-Reġina Janggyeong, it-tieni mara tar-Re Jungjong), Hyoneung (효릉) (għar-Re Injong u għar-Reġina Inseong) u Yeneung (예릉) (għar-Re Cheoljong u għar-Reġina Cheorin). Hemm ħamsin qabar ieħor, u fosthom l-iktar notevoli huma Hoimyo (회묘) (għar-Reġina deposta Yun, it-tieni mara tar-Re Seongjong u omm Yeonsangun), Hyochangwon (효창원) (għall-Prinċep Eredi Munhyo), Sogyeongwon (소경원) (għall-Prinċep Eredi Sohyeon) u Uiryeongwon (의령원) (għall-Prinċep Eredi Uiso). Ir-raggruppament iservi bħala qabar għal bosta prinċpijiet u prinċipessi oħra, kif ukoll għal tliet konkubini tar-Re Jeongjo (inkluż il-Konsorti Nobbli Rjali Ui tal-klan ta' Seong ta' Changnyeong), u konkubina tar-Re Heonjong (il-Konsorti Nobbli Rjali Gyeong tal-klan ta' Kim ta' Gwangsan). Barra minn hekk, hawnhekk ġew raggruppati wkoll il-monumenti li nbnew biex jospitaw il-plaċenta rjali u l-kurduni umbelikali (magħrufa bħala taesil), li fl-imgħoddi kienu mifruxa mal-Korea kollha.

Taegangneung (태강릉)

Taeneung: 37°38′05″N 127°05′49″E

Gangneung: 37°38′24″N 127°06′19″E

Żewġ oqbra fil-Lvant ta' Seoul, xi kilometru 'l bogħod minn xulxin, huma Taeneung (태릉), li fih il-fdalijiet tar-Reġina Munjeong, u Gangneung (강릉), li fih il-fdalijiet ta' binha u ta' bintha tar-rispett, ir-Re Myeongjong u r-Reġina Insun.

Uineung (의릉)

37°36′13″N 127°03′25″E

Uineung huma par oqbra rranġati f'linja, li fihom il-fdalijiet tar-Re Gyeonjong u tat-tieni mara tiegħu, ir-Reġina Seonui. Dawn jinsabu f'Seokgwan-dong, id-Distrett ta' Seongbuk, Seoul.

Yeongneung (영릉)

Yeongneung

Yeongneung (ir-Re Hyojong): 37°18′50″N 127°36′32″E

Yeongneung (ir-Re Sejong): 37°18′29″N 127°36′11″E

Dawn l-oqbra bl-istess isem jinsabu fil-Punent tal-belt ta' Yeoju, il-Provinċja ta' Gyeonggi. Il-fdalijiet ta' Sejong il-Kbir u tal-mara tiegħu, ir-Reġina Soheon, jinsabu fi ħdan tumbata funebri, imdawra bi statwi u qrib għadira u santwarju ta' mafkar. Il-qabar tar-Re Hyojong jinsab f'linja mill-qabar ta' martu, ir-Reġina Inseon.

Yonggeonneung (융건릉)

Geonneung: 37°12′50″N 126°59′17″E

Yongneung: 37°12′42″N 126°59′38″E

Dawn l-oqbra jinsabu fi ħdan park f'Hwaseong, il-Provinċja ta' Gyeonggi: Yongneung (융릉), li fih il-fdalijiet tal-Prinċep Eredi Sado u l-mara tiegħu Hyegyeong (onorati wara mewthom bħala r-Re Jangjo u r-Reġina Heongyeong), u Geonneung (건릉), li fih il-fdalijiet tar-Re Jeongjo u tar-Reġina Hyoui.

Sit ta' Wirt Dinji

L-Oqbra Rjali tad-Dinastija Joseon ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2009.

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet"; il-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem"; u l-kriterju (vi) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem".