Armenja
L-Armenja (
ɑrˈmiːniə (għajnuna·info); bl-Armenjan:Հայաստան), uffiċjalment ir-Repubblika tal-Armenja (bl-Armenjan:Հայաստանի Հանրապետություն, Hayastani Hanrapetut’yun), hi pajjiż interkjuż fir-reġjun Kawkasu t'Isfel tal-Ewroasja. Il-pajjiż jinsab f'salib it-toroq tal-Asja tal-Punent u l-Ewropa tal-Lvant,[6] billi jmiss mat-Turkija lejn il-punent, il-Ġeorġja lejn it-tramuntana, l-indipendenti de facto Nagorno-Karabakh u l-Ażerbajġan lejn il-lvant, l-Iran u l-enklav tal-Azerbajġan Nakhchivan fin-nofsinhar.
| Repubblika tal-Armenja Հայաստանի Հանրապետություն |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Innu nazzjonali: Մեր Հայրենիք (Armenjan) Mer Hayrenik (traskrizzjoni) Patrija tagħna |
||||||
.svg) |
||||||
| Belt kapitali (u l-ikbar belt) |  Jerevan40°11′N 44°31′E / 40.183°N 44.517°E | |||||
| Lingwi uffiċjali | Armenjan | |||||
| Gvern | Repubblika semi-presidenzjali | |||||
| - | President | Armen Sargsyan | ||||
| - | Prim Ministru | Nikol Pashinyan | ||||
| - | Kelliem | Hovik Abrahamyan | ||||
| Leġislatura | Assemblea Nazzjonali | |||||
| Formazzjoni u indipendenza | ||||||
| - | Data tradizzjonali | 11 ta' Awwissu 2492 QK | ||||
| - | Nairi | 1200 QK | ||||
| - | Renju ta' Ararat | 840 QK | ||||
| - | Dinastija Orontid | 560 QK | ||||
| - | Renju tal-Armenja | 190 QK | ||||
| - | Repubblika Demokratika tal-Armenja Stabbiliet | 28 ta' Mejju 1918 | ||||
| - | Indipendenza mill-Unjoni Sovjetika Iddikjarata Rikonoxxuta Finalizzata |
23 ta' Awwissu 1990 21 ta' Settembru 1991 21 ta' Diċembru 1991 |
||||
| Erja | ||||||
| - | Total | 29,743 km2 (141) 11,484 km2 mil kwadru |
||||
| - | Ilma (%) | 4.71[1] | ||||
| Popolazzjoni | ||||||
| - | ċensiment tal-2010 | 3,262,200[2][3] | ||||
| - | Densità | 108.4/km2 (99) 280.7/mili kwadri |
||||
| PGD (PSX) | stima tal-2011 | |||||
| - | Total | $19.649 biljun[4] | ||||
| - | Per capita | $5,838[4] | ||||
| PGD (nominali) | stima tal-2011 | |||||
| - | Total | $10.066 biljun[4] | ||||
| - | Per capita | $2,990[4] | ||||
| IŻU (2013) | ▲ 0.729 [5] (għoli) (87) | |||||
| Valuta | Dram (դր.) (AMD) |
|||||
| Żona tal-ħin | UTC (UTC+4) | |||||
| Kodiċi telefoniku | +374 | |||||
| TLD tal-internet | .am | |||||
L-Armenja hija unitarja, multi-partit u nazzjon-stat demokratiku b'wirt kulturali antik. Ir-Renju tal-Armenja kien stabbilit fis-seklu 6 QK, wara l-waqgħa ta' Urartu; dan sar l-ewwel stat fid-dinja li adotta l-Kristjaneżmu bħala reliġjon tiegħu,[7] fis-snin bikrija tas-seklu 4 (id-data tradizzjonali hija 301 AD).[8]
Ir-Repubblika tal-Armenja moderna tirrikonoxxi l-Knisja Appostolika Armenjana, l-eqdem knisja nazzjonali fid-dinja, bħala stabbiliment reliġjuż primarju tal-pajjiż.[9][10] L-Armeni għandhom alfabett uniku vvintat minn Mesrop Mashtots fis-sena 405 AD.
Bħala eks-Repubblika tal-Unjoni Sovjetika, l-Armenja hija demokrazija emerġenti sa mill-2011 fejn kienet innegozjata mal-Unjoni Ewropea biex issir membru assoċjat. Hija għandha dritt li tkun membru tal-UE sakemm tissodisfa l-istandards u l-kriterji meħtieġa.[11][12][13][14] Il-Gvern tal-Armenja żżomm integrazzjoni Ewropea bħala prijorità ewlenija fil-politika barranija tiegħu.[15]
ReferenziImmodifika
- ^ The World Fact Book – Armenia. Central Intelligence Agency (arkivjat mill-URL oriġinali nhar il-19 ta' Lulju 2010)
- ^ Statistical Service of Armenia. IMF (arkivjat mill-URL oriġinali nhar il-10 ta' Ottubru 2010)
- ^ News.am. IMF
- ^ a b c d Armenja. International Monetary Fund
- ^ Human Development Report 2013. Ġnus Magħquda, 2013
- ^ Il-klassifikazzjoni tar-reġjuni tad-dinja tal-ĠS tpoġġi lil Armenja fl-Asja tal-Punent; Armenja. CIA (arkivjat mill-URL oriġinali nhar il-10 ta' Ottubru 2010) Armenja. Ġeografika Nazzjonali , Armenja. Encyclopædia Britannica u Oxford Reference Online Oxford Reference. Oxford Reference Online ukoll tppoġi lil Armenja fl-Asja.
- ^ ( Armenian People from Ancient to Modern Times, Palgrave Macmillan, 1997. pġ. Volume 1, p.81).
- ^ Histoire de l'Arménie, 1984, Payot, 1947. . Id-dati jvarjaw bejn 284 sa 314. Garsoïan (op.cit. p.82), wara r-riċerka ta' Ananian.
- ^ Ir-repubblika għandha separazzjoni tal-knisja u stat
- ^ (Ingliż) The Constitution of the Republic of Armenia, Article 8.1. President.am (arkivjat mill-URL oriġinali nhar il-20 ta' Diċembru 2010)
- ^ (Ingliż) How Armenia Could Approach the European Union (PDF)
- ^ (Ingliż) EUROPA – Press Releases – EU launches negotiations on Association Agreements with Armenia, Azerbaijan and Georgia. 15 ta' Lulju 2010
- ^ (Ingliż) Armenia-EU association agreement may be concluded shortly | Armenia News –. News.am
- ^ (Ingliż) 3rd PLENARY ROUND OF THE EU-ARMENIA NEGOTIATIONS ON THE ASSOCIATION AGREEMENT. Ec.europa.eu, 2010-12-15
- ^ (Ingliż) Information Center – Official News – The Government of the Republic of Armenia. Gov.am, 27 ta' Novembru 2010