Alessandro Scarlatti

kompożitur Taljan

Pietro Alessandro Gaspare Scarlatti (twieled fit-2 ta' Mejju 1660 – miet fit-22 ta' Ottubru 1725) kien kompożitur Barokk Taljan, magħruf speċjalment għall-opri tiegħu u għall-kantati tiegħu. Huwa meqjus bħala l-iżjed rappreżentant importanti tal-iskola Naplitana tal-opri. Huwa kien il-missier ta' żewġ kompożituri oħra, Domenico Scarlatti u Pietro Filippo Scarlatti.[1]

Alessandro Scarlatti
surmast tal-kappella

1684 - 1702
Ħajja
Isem propju Pietro Alessandro Gaspare Scarlatti
Twelid Palermo, 2 Mejju 1660
Mewt Napli, 22 Ottubru 1725
Familja
Ulied
Familja
Edukazzjoni
Lingwi Taljan
Għalliema Giacomo Carissimi (mul) Translate
Vincenzo Amato (en) Translate
Marc'Antonio Sportonio (en) Translate
Studenti
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni kompożitur
klaviċembalist
Xogħlijiet importanti La Santissima Annunziata (en) Translate
Stabat Mater (en) Translate
Griselda (en) Translate
Mitridate Eupatore (en) Translate
Il Sedecia (en) Translate
Sħubija Arcadian Academy (en) Translate
Moviment mużika Barokka
Moviment artistiku mużika klassika
opra
mużika liturġika
Strument/i tal-mużika klaviċembalu

Scarlatti twieled f'Palermo (jew f'Trapani)[2][3], li dak iż-żmien kienet parti mir-Renju ta' Sqallija. Ġeneralment jingħad li kien student ta' Giacomo Carissimi f'Ruma, u wħud għandhom it-teorija li kellu xi rabta mat-Tramuntana tal-Italja minħabba li x-xogħlijiet bikrin tiegħu donnhom għandhom l-influwenza ta' Stradella u ta' Legrenzi. Il-produzzjoni f'Ruma tal-opra tiegħu Gli equivoci nel sembiante (1679) wasslitlu l-appoġġ tar-Reġina Christina tal-Iżvezja (li dak iż-żmien kienet tgħix f'Ruma), u huwa sar il-maestro di cappella tagħha. Fi Frar 1684 huwa sar il-maestro di cappella tal-Viċirè ta' Napli, x'aktarx permezz tal-influwenza ta' oħtu, kantanta tal-opri, li jaf kienet il-maħbuba minn taħt ta' nobbli Naplitan influwenti. Hemmhekk huwa pproduċa sensiela twila ta' opri, li huma notevoli l-iktar għal kemm huma mexxejja u espressivi, kif ukoll mużika oħra għal okkażjonijiet statali.

Fl-1702 Scarlatti telaq minn Napli u ma reġax lura sa meta d-dominazzjoni Awstrijaka ħadet post id-dominazzjoni Spanjola. F'dan l-intervall huwa gawda l-patrunaġġ ta' Ferdinando de' Medici, u għat-teatru tiegħu ħdejn Firenze huwa kkompona l-opri, u tal-Kardinal Ottoboni, li għamlu l-maestro di cappella tiegħu, u kisiblu kariga simili fil-Bażilika ta' Santa Marija Maġġuri f'Ruma fl-1703.

Wara li żar Venezja u Urbino fl-1707, Scarlatti reġa' lura Napli mill-ġdid fl-1708, u baqa' hemm sal-1717. Sa dak iż-żmien milli jidher Napli kienet pjuttost xebgħet mill-mużika tiegħu; madankollu, iċ-ċittadini ta' Ruma apprezzaw xogħlu iktar, u fit-Teatro Capranica f'Ruma pproduċa wħud mill-ifjen opri tiegħu (Telemaco, 1718; Marco Attilio Regolò, 1719; La Griselda, 1721), kif ukoll xi eżemplari nobbli ta' mużika tal-knisja, inkluż Quddiesa ta' Santa Cecilia għall-kor u għall-orkestra, li kkomponiha f'ġieħ Santa Cecilia għall-Kardinal Francesco Acquaviva fl-1721. L-aħħar xogħol tiegħu fuq skala kbira jidher li kienet is-serenata mhux kompluta Erminia għat-tieġ tal-prinċep ta' Stigliano fl-1723. Huwa miet f'Napli fl-1725 u ndifen hemmhekk fil-Knisja ta' Santa Marija ta' Montesanto.

Mużika ta' Scarlatti

immodifika

Il-mużika ta' Scarlatti tifforma rabta importanti bejn l-istili vokaliċi tal-Barokk Taljan bikri tas-seklu 17, biċ-ċentri tagħhom f'Firenze, f'Venezja u f'Ruma, u l-iskola klassika tas-seklu 18. Madankollu, l-istil ta' Scarlatti huwa iktar minn element tranżizzjonali fil-mużika tal-Punent; bħall-biċċa l-kbira tal-kollegi tiegħu f'Napli, huwa juri fehim kważi modern tal-psikoloġija tal-modulazzjoni u spiss ukoll juża bdil kostanti fit-tul tal-frażijiet, tant tipiku tal-iskola ta' Napli.

L-opri bikrin tiegħu — Gli equivoci nel sembiante tal-1679; L'honestà negli amori tal-1680, bl-arja famuża "Già il sole dal Gange"; Il Pompeo tal-1683, bl-arji magħrufa sew "O cessate di piagarmi" u "Toglietemi la vita ancor," u oħrajn sa madwar l-1685 — fihom il-kadenzi iktar antiki fir-reċtar, u varjetà konsiderevoli ta' forom mibnija bir-reqqa fl-arji qosra tagħhom, xi kultant akkumpanjati mill-kwartett tal-korda, b'elaborazzjoni dettaljata, xi drabi bil-continuo biss. Sal-1686, huwa kien stabbilixxa b'mod definittiv l-forma tal-"overture Taljana" (it-tieni edizzjoni ta' Dal male il bene), u kien abbanduna l-kuntrabaxx u l-arja b'forma binarja f'żewġ stanzi favur arja b'forma ternarja jew tat-tip da capo. L-aqwa opri tiegħu ta' dan il-perjodu huma La Rosaura (1690, stampata mill-Gesellschaft für Musikforschung), u Pirro e Demetrio (1694), bl-arji "Le Violette" u "Ben ti sta, traditor".

Minn madwar l-1697 'il quddiem (La caduta del Decemviri), influwenzat parzjalment x'aktarx mill-istil ta' Giovanni Bononcini u probabbilment wisq iktar mill-gosti tal-qorti tal-Viċirè, l-arji tal-opri tiegħu saru iktar konvenzjonali u b'ritmu komuni, filwaqt li s-siltiet mużikali tiegħu kellhom ritmu mgħaġġel u grezz, għalkemm xorta waħda brillanti (L'Eraclea, 1700), bl-użu frekwenti tal-oboe u tat-trumbetti, u d-daqq tal-vjolini f'daqqa. L-opri li kkompona għal Ferdinando de' Medici ntilfu; jaf kienu jagħtu idea iktar favorevoli tal-istil tiegħu peress li l-korrispondenza tiegħu mal-prinċep turi li kienu ġew komposti b'sens sinċier ħafna ta' ispirazzjoni. Mitridate Eupatore, meqjusa bħala l-kapulavur tiegħu u komposta għal Venezja fl-1707, fiha mużika ferm iktar avvanzata minn kwalunkwe xogħol ieħor li Scarlatti kien ikkompona għal Napli, kemm bħala teknika kif ukoll bħala poter intellettwali. L-opri Naplitani ta' wara (L'amor volubile e tiranno tal-1709; La principessa fedele tal-1710; Tigrane tal-1714, eċċ.) huma kabbarija u effettivi iktar milli emozzjonali ferm; l-istrumentazzjoni timmarka avvanz kbir fuq ix-xogħol preċedenti, peress li d-dmir prinċipali ta' akkumpanjament tal-vuċi jitħalla f'idejn il-kwartett tal-korda, u l-arpa tiġi rriżervata b'mod esklużiv għar-ritornelli (riturnelli) strumentali storbjużi. Fl-opra tiegħu Teodora (1697) huwa ħareġ bl-idea tal-użu tar-ritornello orkestrali.

L-aħħar grupp ta' opri tiegħu, li kkompona għal Ruma, fihom sentiment poetiku iktar imqanqal, stil wiesa' u dinjituż tal-melodija, sens drammatiku qawwi, speċjalment fir-reċtar akkumpanjat; mezz li hu stess kien uża għall-ewwel darba saħansitra fl-1686 (Olimpia vendicata) u stil ferm iktar modern ta' orkestrazzjoni, bil-kurunetti jidhru għall-ewwel darba u ttrattati b'effett li jispikka.

Apparti l-opri, l-oratorji (Agar et Ismaele esiliati tal-1684; La Maddalena tal-1685; La Giuditta tal-1693; Oratorju tal-Milied għall-ħabta tal-1705; S. Filippo Neri tal-1714; u oħrajn) u s-serenati, li kollha għandhom stil simili, Scarlatti kkompona iktar minn 500 kantata għall-vuċi ta' solista. Dawn jirrappreżentaw l-iżjed tip intellettwali ta' mużika kantata ta' dak iż-żmien, u tassew ħasra li baqgħu kważi kollha fil-manuskritti, peress li l-istudju bir-reqqa tagħhom huwa indispensabbli għal kull min jixtieq ikollu idea adegwata tal-iżvilupp ta' Scarlatti.

Il-ftit Quddisiet tiegħu (ma tant huwa kredibbli l-għajdut li kkompona xi mitejn quddiesa) u l-mużika tal-knisja tiegħu inġenerali komparattivament mhumiex importanti, għajr il-Quddiesa ta' Santa Cecilia (1721), li hija waħda mill-ewwel tentattivi tal-istil li laħaq il-milja tiegħu fil-Quddisiet famużi ta' Johann Sebastian Bach u Ludwig van Beethoven. Il-mużika strumentali tiegħu, għalkemm mhux mingħajr interess, hija pjuttost antikwata meta mqabbla max-xogħlijiet vokaliċi tiegħu.

Titlu Ġeneru Subdiviżjonijiet Librett Data tad-debutt Post, teatru
Gli equivoci nel sembiante dramm mużikali 3 atti Pietro Filippo Bernini Frar 1679 Ruma, Giovanni Battista Contini's private theatre
L'onestà negli amori dramm mużikali 3 atti Pietro Filippo Bernini 3 ta' Frar 1680 Ruma, teatro della Pace
Tutto il mal non vien per nuocere(revised as Dal male il bene Napli 1687) kummiedja mużikali 3 atti Giuseppe Domenico de Totis Jannar 1681 Ruma, Teatro Capranica
Il Pompeo dramm mużikali 3 atti Nicolò Minato 25 ta' Jannar 1683 Ruma, Teatro Colonna
L'Arsate 3 atti Flavio Orsini Karnival (19-20 ta' Frar) 1683 Ruma, Palazzo Orsini 'a Pasquino' tad-Duka ta' Bracciano Flavio Orsini
L'Aldimiro overo Favor per favore dramm mużikali 3 atti Giuseppe Domenico de Totis 6 ta' Novembru 1683 Napli, Palazzo Reale
La Psiche overo Amore innamorato dramm mużikali 3 atti Giuseppe Domenico de Totis 21 ta' Diċembru 1683 Napli, Palazzo Reale
Olimpia vendicata dramm mużikali 3 atti Aurelio Aureli wara Ludovico Ariosto 23 ta' Diċembru 1685 Napli, Palazzo Reale
La Rosmene overo L'infedeltà fedele melodramm 3 atti Giuseppe Domenico de Totis Karnival (15-16 ta' Frar) 1686 Ruma, Palazzo Doria Pamphili
Clearco in Negroponte dramm mużikali 3 atti Antonio Arcoleo 21 ta' Diċembru 1686 Napli, Palazzo Reale
La santa Dimna kummiedja mużikali 3 atti Benedetto Pamphili Karnival (7-8 ta' Frar) 1687 Ruma, Palazzo Doria Pamphili
Il Flavio dramm mużikali 3 atti wara Matteo Noris 14 ta' Novembru 1688? Napli, Palazzo Reale
L'Amazzone corsara overo L'Alvilda dramm mużikali 3 atti Giulio Cesare Corradi 6 ta' Novembru 1689 Napli, Palazzo Reale
La Statira dramm mużikali 3 atti Pietro Ottoboni 5 ta' Jannar 1690 Ruma, Teatro Tordinona
Gli equivoci in amore overo La Rosaura melodramm 3 atti Giovanni Battista Lucini Diċembru 1690 Ruma, Palazzo Cancellaria
L'humanità nelle fiere overo Il Lucullo dramm mużikali 3 atti 25 ta' Frar 1691 Napli, Teatro San Bartolomeo
La Teodora Augusta dramm mużikali 3 atti Adriano Morselli 6 ta' Novembru 1692 Napli, Palazzo Reale
Gerone tiranno di Siracusa dramm mużikali 3 atti Aurelio Aureli 22 ta' Diċembru 1692 Napli, Palazzo Reale
Il nemico di sé stesso 24 ta' Jannar 1693 Ruma, Teatro Capranica
L'amante doppio overo Il Ceccobimbi melodramm 3 atti April 1693 Napli, Palazzo Reale
Pirro e Demetrio dramm mużikali 3 atti Adriano Morselli 28 ta' Jannar 1694 Napli, Teatro San Bartolomeo
Il Bassiano overo Il maggior impossibile melodramm 3 atti Matteo Noris rebbiegħa tal-1694 Napli, Teatro San Bartolomeo
La santa Genuinda overo L'innocenza difesa dall'inganno (Act 2) dramm mużikali sagru 3 atti Pietro Ottoboni Diċembru 1694 Ruma, Palazzo Doria Pamphili
Le nozze con l'inimico overo L'Analinda melodramm 3 atti 1695 Napli, Teatro San Bartolomeo
Nerone fatto Cesare melodramm 3 atti Matteo Noris 6 ta' Novembru 1695 Napli, Palazzo Reale
Massimo Puppieno melodramm 3 atti Aurelio Aureli 26 ta' Diċembru 1695 Napli, Teatro San Bartolomeo
Penelope la casta dramm mużikali 3 atti Matteo Noris 23 ta' Frar 1696?

jew 1694

Napli, Teatro San Bartolomeo,

jew Palermo

La Didone delirante opra drammatika 3 atti Francesco Maria Paglia, wara Antonio Franceschi 28 ta' Mejju 1696 Napli, Teatro San Bartolomeo
Comodo Antonino dramm mużikali 3 atti Francesco Maria Paglia, wara Giacomo Francesco Bussani 18 ta' Novembru 1696 Napli, Teatro San Bartolomeo
L'Emireno ovvero Il consiglio dell'ombra opra drammatika 3 atti Francesco Maria Paglia 2 ta' Frar 1697 Napli, Teatro San Bartolomeo
La caduta de' Decemviri dramm mużikali 3 atti Silvio Stampiglia 15 ta' Diċembru 1697 Napli, Teatro San Bartolomeo
Il prigioniero fortunato dramm mużikali 3 atti Francesco Maria Paglia 14 ta' Diċembru 1698 Napli, Teatro San Bartolomeo
Anacreonte dramm mużikali 3 atti Giacomo Francesco Bussani 1698 Pratolino, Villa Medicea
La donna ancora è fedele dramm mużikali 3 atti Domenico Filippo Contini 1698 Napli, Teatro San Bartolomeo
Gl'inganni felici dramm mużikali 3 atti Apostolo Zeno 6 ta' Novembru 1699 Napli, Palazzo Reale
L'Eraclea dramm mużikali 3 atti Silvio Stampiglia 30 ta' Jannar 1700 Napli, Teatro San Bartolomeo
Odoardo dramm mużikali 3 atti Apostolo Zeno 5 ta' Mejju 1700 Napli, Teatro San Bartolomeo
Dafni ħrafa tal-boskijiet 3 atti Francesco Maria Paglia 5 ta' Awwissu 1700 Napli, villa tal-Viċirè f'Posillipo
Laodicea e Berenice dramm mużikali 3 atti wara Matteo Noris April 1701 Napli, Teatro San Bartolomeo
Il pastore di Corinto ħrafa tal-boskijiet 3 atti Francesco Maria Paglia 5 ta' Awwissu 1701 Napli, viceroy's villa at Posillipo
Tito Sempronio Gracco dramm mużikali 3 atti Silvio Stampiglia Frar 1702 Napli, Teatro San Bartolomeo
Tiberio imperatore d'oriente dramm mużikali 3 atti Giovanni Domenico Pallavicino 8 jew 17 ta' Mejju 1702 Napli, Palazzo Reale
Il Flavio Cuniberto dramm mużikali 3 atti Matteo Noris Settembru 1702? Pratolino, Villa Medicea
Arminio dramm mużikali 3 atti Antonio Salvi Settembru 1703 Pratolino, Villa Medicea
Turno Aricino dramm mużikali 3 atti Silvio Stampiglia Settembru 1704 Pratolino, Villa Medicea
Lucio Manlio l'imperioso dramm mużikali 3 atti Silvio Stampiglia Settembru 1706 Pratolino, Villa Medicea
Il gran Tamerlano dramm mużikali 3 atti Antonio Salvi wara Jacques Pradon Settembru 1706 Pratolino, Villa Medicea
Il Mitridate Eupatore traġedja mużikali 5 atti Girolamo Roberti Frigimelica 5 ta' Jannar 1707 Venezja, Teatro San Giovanni Grisostomo
Il trionfo della libertà traġedja mużikali 5 atti Girolamo Roberti Frigimelica 11 ta' Frar 1707 Venezja, Teatro San Giovanni Grisostomo
Il Teodosio dramm mużikali 3 atti Vincenzo Grimani? 27 ta' Jannar 1709 Napli, Teatro San Bartolomeo
L'amor volubile e tiranno dramm mużikali 3 atti Giovan Domenico Pioli u Giuseppe Papis 25 ta' Mejju 1709 Napli, Teatro San Bartolomeo
La principessa fedele dramm mużikali 3 atti Agostino Piovene 8 ta' Frar 1710 Napli, Teatro San Bartolomeo
La fede riconosciuta dramm pastorali 3 atti Benedetto Marcello 14 ta' Ottubru 1710 Napli, Teatro San Bartolomeo
Giunio Bruto overo La caduta dei Tarquini dramm mużikali 3 atti Sinibaldi? maħsuba għal Vjenna, iżda kkanċellata
Il Ciro dramm mużikali 3 atti Pietro Ottoboni Karnival (8-9 ta' Frar) 1712 Ruma, Palazzo della Cancelleria
Scipione nelle Spagne dramm mużikali 3 atti Apostolo Zeno 21 ta' Jannar 1714 Napli, Teatro San Bartolomeo
L'amor generoso dramm mużikali 3 atti Giuseppe Papis and Silvio Stampiglia 1 ta' Ottubru 1714 Napli, Palazzo Reale
Tigrane dramm mużikali 3 atti Domenico Lalli 16 ta' Frar 1715 Napli, Teatro San Bartolomeo
Carlo re d'Allemagna dramm mużikali 3 atti Francesco Silvani 26 ta' Jannar 1716? Napli, Teatro San Bartolomeo
La virtù trionfante dell'odio e dell'amore dramm mużikali 3 atti Francesco Silvani 3 ta' Mejju 1716 Napli, Palazzo Reale
Telemaco dramm mużikali 3 atti Carlo Sigismondo Capece Karnival (28 ta' Frar-1 ta' Marzu) 1718 Ruma, Teatro Capranica
Il trionfo dell'onore kummiedja 3 atti Francesco Antonio Tullio 26 ta' Novembru 1718 Napli, Teatro dei Fiorentini
Il Cambise dramm mużikali 3 atti Domenico Lalli 4 ta' Frar 1719 Napli, Teatro San Bartolomeo
Marco Attilio Regolo dramm mużikali 3 atti Matteo Noris Karnival (20-21 ta' Frar) 1719 Ruma, Teatro Capranica
Griselda dramm mużikali 3 atti Apostolo Zeno, revedut minn Francesco Maria Ruspoli Jannar 1721 Ruma, Teatro Capranica

Reġistrazzjonijiet

immodifika
  • Philharmonia Baroque Orchestra, Nicholas McGegan. (2016). La Gloria di Primavera. Philharmonia Baroque Orchestra. Diana Moore, Suzana Ograjensek, Nicholas Phan, Clint van der Linde, Douglas Williams, Philharmonia Chorale
  • Akademie für alte Musik Berlin, René Jacobs. (2007). Griselda. Harmonia Mundi HMC 901805.07. Dorothea Röschmann, Lawrence Zazzo, Veronica Cangemi, Bernarda Fink, Silvia Tro Santafé, Kobie van Rensburg
  • Le Consert de l'Hostel Dieu. (2006). Il martirio di Sant'Orsola. Ligia digital: 0202176-07
  • Le parlement de musique. (2005). La Giuditta. Ambronay editions: AMY004
  • Ensemble Europa Galante. (2004). Oratorio per la Santissima Trinità. Virgin Classics: 5 45666 2
  • Academia Bizantina. (2004). Il Giardino di Rose. Decca: 470 650-2 DSA.
  • Orqestra barocca di Sevilla . (2003). Colpa, Pentimento e Grazia. Harmonia Mundi: HMI 987045.46
  • Seattle Baroque. (2001). Agar et Ismaele Esiliati. Centaur: CRC 2664
  • Sedecia, re di Gerusalemme. 2000 . Gérard Lesne, Philippe Jaroussky, Virginie Pouchon, Mark Padmore, Peter Harvey, Il Seminario musicale. Virgin veritas, Erato
  • Capella Palatina. (2000). Davidis pugna et victoria. Agora: AG 249.1
  • Akademie für alte Musik Berlin, René Jacobs. (1998). Il Primo Omicidio. Harmonia Mundi Fr. Dorothea Röschmann, Graciela Oddone, Richard Croft, René Jacobs, Bernarda Fink, Antonio Abete
  • Ensemble Europa Galante. (1995). Humanita e Lucifero. Opus 111: OPS 30–129
  • Ensemble Europa Galante. (1993). La Maddalena. Opus 111: OPS 30–96
  • Allesandro Stradella Consort. (1992). Cantata natalizia Abramo, il tuo sembiante. Nuova era: 7117
  • I Musici. (1991). Concerto Grosso. Philips Classics Productions: 434 160-2
  • I Musici. William Bennett (Flute), Lenore Smith (Flute), Bernard Soustrot (Trumpet), Hans Elhorst (Oboe). (1961). 12 Sinfonie di concerto grosso Philips Box 6769 066 [9500 959 & 9500 960 – 2 vinyl discs]
  • Emma Kirkby, soprano and Daniel Taylor, countertenor, with the Theatre of Early Music. (2005). Stabat Mater. ATMA Classique: ACD2 2237
  • Francis Colpron, recorder, with Les Boréades. (2007). Concertos for flute. ATMA Classique: ACD2 2521
  • Nederlands Kamerkoor, with Harry van der Kamp, conductor. (2008). Vespro della Beata Vergine għal ħames vuċijiet u continuo. ATMA Classique: ACD2 2533

Referenzi

immodifika
  1. ^ "Britannica Academic". academic.eb.com. Miġbur 2022-05-02.
  2. ^ "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Alessandro Scarlatti". www.newadvent.org. Miġbur 2022-05-02.
  3. ^ Music, Alfred (1999-11-29). Anthology of Italian Songs (17th & 18th Century), Volume I: Vocal Collection (bit-Taljan). Alfred Music. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |iktar= (għajnuna)