Muhaċir
Muhaċir (bit-Tork Ottomani: مهاجر), muhaġir jew imhaġer (mill-Għarbi: مُهَاجِر, muhāġir; “migrant”) huma l-10 miljun ċittadin Misilmin Ottomani, u d-dixxendenti tagħhom imwielda wara l-bidu tax-xoljiment tal-Imperu Ottoman, l-aktar Torok iżda wkoll Albaniżi, Bosnijaċi, Misilmin Griegi, Ċirkassjani, Tatari tal-Krimea, Pomaks, Misilmin Serbi,[1] Ġorġjan Misilmin,[2] u Roma Misilmin[3] li emigraw lejn it-Traċja tal-Lvant u l-Anatolja mill-aħħar tas-seklu 18 sa tmiem is-seklu 20, prinċipalment biex jaħarbu mill-persekuzzjoni kontinwa f'artijiethom.
170,000 Misilmin tkeċċew mill-parti tal-Ungerija meħuda mill-Awstrijaċi mit-Torok fl-1699. Madwar 5-7 miljun migrant Mislem mill-Balkani (mill-Bulgarija 1.15-1.5 miljun; Greċja 1.2 miljun; Rumanija 400,000; Jugoslavja 800,000), ir-Russja (500,000), il-Kawkasu (900,000, li minnhom tnejn il-bqija jibqgħu sejrin is-Sirja, il-Ġordan u ċ-Ċipru ) u s-Sirja (500,000, l-aktar bħala riżultat tal-Gwerra Ċivili Sirjana) waslu fl-Anatolja Ottomana u t-Turkija moderna mill-1783 sal-2016 li minnhom 4 miljun ġew sal-1924, 1.3 miljun ġew wara l-1934 sal-1945 u aktar minn 1.2 miljun qabel faqqgħet il-Gwerra Ċivili Sirjana. Mill-Gwerra Ċivili Sirjana aktar minn 3.7 miljun Sirjan emigraw lejn it-Turkija, iżda l-klassifikazzjoni tar-refuġjati Sirjani bħala muhaċirin ġiet deskritta bħala kontroversjali u politikament akkużati.[4][5]
L-influss ta' migrazzjoni matul l-aħħar tas-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20 kien dovut għat-telf ta' kważi t-territorju Ottoman kollu matul il-Gwerra Balkani ta' l-1912-13 u l-Ewwel Gwerra Dinjija.[6] Dawn il-muhaċirin, jew refuġjati, raw l-Imperu Ottoman, u sussegwentement ir-Repubblika tat-Turkija, bħala "patrija" protettiva.[7] Ħafna mill-muhaċirin ħarbu lejn l-Anatolja bħala riżultat tal-persekuzzjoni mifruxa tal-Misilmin Ottomani li seħħet matul l-aħħar snin tal-Imperu Ottoman.
Minn hemm 'il quddiem, bit-twaqqif tar-Repubblika tat-Turkija fl-1923, influss kbir ta' Torok, kif ukoll Misilmin oħra, mill-Balkani, il-Baħar Iswed, il-Kawkasu, il-gżejjer Eġew, il-gżira ta' Ċipru, is-Sanġak ta' Alexandretta (İskenderun), il-Lvant Nofsani, u l-Unjoni Sovjetika komplew jaslu fir-reġjun, li l-biċċa l-kbira tagħhom stabbilixxew fil-majjistral urban tal-Anatolja.[8][9] Matul il- ġenoċidju Ċirkassjan, 800,000–1,500,000 Ċirkassjan Misilmin[10] ġew sistematikament maqtula b'massa, imnaddfa etnikament, u mkeċċija minn art twelidhom Circassia wara l-Gwerra Russo-Ċirkassja (1763–1864).[11] Fl-1923 aktar minn nofs miljun Misilmin etniċi ta’ diversi nazzjonalitajiet waslu mill-Greċja bħala parti mill-iskambju tal-popolazzjoni bejn il-Greċja u t-Turkija (l-iskambju tal-popolazzjoni ma kienx ibbażat fuq l-etniċità iżda l-affiljazzjoni reliġjuża). Wara l-1925, it-Turkija kompliet taċċetta l-Misilmin li jitkellmu bit-Tork bħala immigranti u ma skoraġġitx l-emigrazzjoni ta' membri minoranzi m'hux Tork. Aktar minn 90 fil-mija tal-immigranti kollha waslu mill-pajjiżi tal-Balkani. Mill-1934 sal-1945, ġew it-Turkija 229,870 refuġjat u immigrant.[8]
Mis-snin tletin sal-2016 il-migrazzjoni żiedet żewġ miljun Misilmin fit-Turkija. Il-maġġoranza ta’ dawn l-immigranti kienu t-Torok tal-Balkani li ffaċċjaw fastidju u diskriminazzjoni f’artijiethom.[8] Mewġ ġdid ta' Torok u Misilmin oħra mkeċċija mill-Bulgarija u l-Jugoslavja bejn l-1951 u l-1953 ġew segwiti lejn it-Turkija minn eżodu ieħor mill-Bulgarija fl-1983–89, li ġab it-total ta' immigranti għal kważi għaxar miljun ruħ.[6]
Fl-aħħar ħinijiet, it-Torok Meskhetian emigraw lejn it-Turkija mill-istati ta' qabel l-Unjoni Sovjetika (partikolarment fl-Ukrajna — wara l- annessjoni tal-Krimea mill-Federazzjoni Russa fl-2014), u ħafna Turkmeni Iraqini u Turkmeni Sirjani ħadu kenn fit-Turkija għax l-Gwerra Iraq (2003-2011) u Gwerra Ċivili Sirjana (2011-preżent).
- ^ Pekesen, Berna (7 March 2012). "Expulsion and Emigration of the Muslims from the Balkans".
- ^ : 247–265. Ċitazzjoni journal għandha bżonn
|journal=(għajnuna);|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ "Unutulan Mübadil Romanlar: 'Toprağın kovduğu insanlar'" [Forgotten Exchanged Novels: 'People driven out by the land'] (bit-Tork). 7 February 2021. Arkivjat minn l-oriġinal fl-31 December 2021. Miġbur 1 January 2022.
- ^ odatv4.com (5 August 2019). "Suriyeli göçmenler muhacir kavramına uyuyor mu". www.odatv4.com (bl-Ingliż). Miġbur 2023-01-30.
- ^ "Bülent Şahin Erdeğer | "Muhacir" mi "kaçak" mı? Suriyeli göçmenler neyimiz olur?". Independent Türkçe (bit-Tork). 2019-07-30. Miġbur 2023-01-30.
- ^ a b Karpat 2004.
- ^ Armstrong 2012.
- ^ a b ċ Çaǧaptay 2006.
- ^ Bosma, Lucassen & Oostindie 2012.
- ^ King, Charles (2008). The Ghost of Freedom: A History of the Caucasus. New York City: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-517775-6.
- ^ Richmond 2013.