Jean Picard

astronomu Franċiż

Jean Picard (twieled fil-21 ta’ Lulju 1620 – miet fit-12 ta’ Lulju 1682) kien astronomu, fiżiku u qassis Franċiż f’La Flèche, fejn studja fil-Kulleġġ Irjali Henry-Le-Grand tal-Ġiżwiti.

Jean Picard
Ħajja
Isem propju Jean-Felix Picard
Twelid La Flèche, 21 Lulju 1620
Nazzjonalità Franza
Mewt Pariġi, 12 Lulju 1682
Edukazzjoni
Alma mater Prytanée National Militaire
Lingwi Franċiż
Għalliema Pierre Gassendi
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni astronomu
fiżiku
saċerdot
Impjegaturi Collège de France
Sħubija Akkademja Franċiża tax-Xjenzi

Huwa magħruf l-iktar għall-kejl preċiż tad-daqs tad-Dinja, abbażi ta’ stħarriġ bir-reqqa ta’ grad wieħed ta’ latitudni tul il-Meridjan ta’ Pariġi.

Ġeodesija immodifika

Picard kien l-ewwel wieħed li kejjel id-daqs tad-Dinja b’grad raġonevoli ta’ preċiżjoni fi stħarriġ tal-kejl bl-ark li twettaq fl-1669-1670. Għal dan ix-xogħol ingħata ġieħ bil bini ta’ piramida f’Juvisy-sur-Orge. Huwa kien iggwidat mill-metodoloġija ta’ Maurolycus u mill-matematika ta’ Snellius. Picard irnexxielu jkejjel grad wieħed ta’ latitudni tul il-Meridjant ta’ Pariġi, permezz tat-triangolazzjoni tul tlettax-il triangolu minn Pariġi sat-torri tal-arloġġ ta’ Sourdon, ħdejn Amiens.

Il-kejl tiegħu wassal għar-riżultat ta’ 110.46 km għal grad wieħed ta’ latitudni, li jagħti raġġ terrestri korrispondenti ta’ 6,328.9 km. Isaac Newton uża dan il-valur fit-teorija tiegħu tal-gravitazzjoni universali.

Ir-raġġ polari issa ġie mkejjel li huwa ftit iktar minn 6,357 km. Dan ifisser żball ta’ 0.44 % biss inqas mill-valur modern. Dan kien eżempju ieħor tal-avvanzi fl-astronomija u fl-għodod tagħha li għamluha possibbli li jitwasslu avvanzi wkoll fil-kartografija.

Strumenti immodifika

Picard kien l-ewwel wieħed li waħħal teleskopju b’wajers imsallbini (żviluppat minn William Gascoigne) ma’ kwadrant, u wieħed minn tal-ewwel li uża vit tal-mikrometru fuq l-istrumenti tiegħu. Il-kwadrant li uża biex jiddetermina d-daqs tad-Dinja kellu raġġ ta’ 38 pulzier u ġie kkalibrat għal kwarti ta’ minuta. Is-sestant li uża biex isib il-meridjan kellu raġġ ta’ sitt piedi, u kien mgħammar b’mikrometru li kien jippermetti l-iżgħar aġġustamenti. Dan it-titjib fit-tagħmir wassal għal marġni ta’ żball ta’ għaxar sekondi biss, meta mqabbel mal-marġni ta’ żball ta’ erba’ minuti ta’ Tycho Brahe. B’hekk il-kejl tiegħu kien 24 darba iktar akkurat.

Xogħol ieħor immodifika

 
L-arloġġ tax-xemx ta’ Picard fuq il-pedament ta’ Sorbonne

Fl-1670-1671, Picard ivvjaġġa lejn is-sit tal-osservatorju Daniż ta’ Tycho Brahe, f’Uraniborg, sabiex jivvaluta l-lonġitudni tiegħu b’mod preċiż biex b’hekk ikun jista’ jqabbel il-qari ta’ Tycho ma’ ta' oħrajn.[1][2]

Picard ikkollabora u kkorrisponda ma’ bosta xjenzati, fosthom Isaac Newton, Christiaan Huygens, Ole Rømer, Rasmus Bartholin, Johann Hudde, u saħansitra l-kompetitur ewlieni tiegħu, Giovanni Cassini, għalkemm Cassini ma tantx kien ħerqan li jagħmel l-istess miegħu. Dawn il-korrispondenzi wasslu għall-kontributi ta’ Picard f’oqsma tax-xjenza ’l barra mill-qasam tal-ġeodesija, bħal pereżempju l-aberrazzjoni tad-dawl li osserva meta kien f’Uraniborg[3], jew l-iskoperta tiegħu tal-fosforexxenza tal-merkurju meta osserva barometru jiddi b’mod bati.[4] Din l-iskoperta wasslet għall-istudji ta’ Newton dwar l-ispettru viżibbli tad-dawl.

Picard żviluppa wkoll dak li sar il-metodu standard għall-kejl tat-tlugħ ġust ta’ oġġett fl-ispazju. F’dan il-metodu, l-osservatur jirreġistra l-ħin meta oġġett jaqsam il-meridjan tal-osservatur. Picard għamel l-osservazzjonijiet tiegħu bl-użu tal-arloġġ tal-preċiżjoni bil-pendlu li l-fiżiku Olandiż Christiaan Huygens kien għadu kif żviluppa.[5][6]


Legat immodifika

  • Il-ktieb tiegħu Mesure de la Terre ġie ppubblikat fl-1671.
  • Hemm kratier lunari msemmi għal Picard, fil-kwadrant tal-Lbiċ ta’ Mare Crisium.
  • Il-missjoni PICARD, osservatorju solari orbitanti, ingħatat isem Picard.

Referenzi immodifika

  1. ^ Débarbat, Suzanne; Wilson, Curtis (2003). "The Galilean satellites of Jupiter from Galileo to Cassini, Roemer and Bradley". In Taton, R.; Wilson, C.; Hoskin, Michael (eds.). Planetary Astronomy from the Renaissance to the Rise of Astrophysics.Part A: Tycho Brahe to Newton. Cambridge University Press. pp. 150–151. ISBN 9780521542050.
  2. ^ Picard, Jean (1729). "Voyage D'Uranibourg ou Observations Astronomiques faites en Dannemarck". Mémoires de l'Académie Royale des Sciences (in French). 7 (1): 223–264.
  3. ^ Picard, Jean (1729). "Voyage d'Uranibourg, ou observations astronomiques faites en Dannemarck" [Uranibourg voyage or astronomical observations made in Denmark]. Mémoires de l'Académie royale des sciences (bil-Franċiż). 7: 193–230. pp. 215-216.
  4. ^ (Staff) (1676). "Experience faire à l'Observatoire sur la Barometre simple touchant un nouveau Phenomene qu'on y a découvert" [Experiment done at the [Paris] observatory on a simple barometer concerning a new phenomenon that was discovered there]. Journal des Sçavans (Paris edition) (in French): 112–113.
  5. ^ Wolf, Abraham, A History of Science, Technology, and Philosophy in the 16th and 17th Centuries, vol. 2 (Londra: George Allen and Unwin, 1950), p. 172.
  6. ^ Wolf, Abraham, A History of Science, Technology, and Philosophy in the 16th and 17th Centuries, vol. 2 (Londra: George Allen and Unwin, 1950), p. 172.