Francois Mauriac
François Charles Mauriac (pronunzja bil-Franċiż: [fʁɑ̃swa ʃaʁl moʁjak], bl-Oċċitan: Francés Carles Mauriac; twieled fil-11 ta' Ottubru 1885 – miet fl-1 ta' Settembru 1970) kien rumanzier, drammaturgu, kritiku, poeta u ġurnalist Franċiż, membru tal-Académie française mill-1933, u rebbieħ tal-Premju Nobel għal-Letteratura fl-1952. Huwa ngħata l-Gran Kurċifiss tal-Légion d'honneur fl-1958. Mauriac kien Kattoliku tul ħajtu kollha.
Bijografija
immodifikaFrançois Charles Mauriac twieled f'Bordeaux, Franza. Huwa studja l-letteratura fl-Università ta' Bordeaux, iggradwa fl-1905, u mbagħad ittrasferixxa ruħu lejn Pariġi biex iħejji għall-istudji postgradwatorji fl-École des Chartes.
Fl-1 ta' Ġunju 1933 ġie elett bħala membru tal-Académie française, u ħa post Eugène Brieux.[1]
Huwa kien eks partitarju tal-Action Française, iżda qaleb max-Xellug matul il-Gwerra Ċivili Spanjola, u kkritika l-Knisja Kattolika għall-appoġġ li tat lil Franco. Wara l-waqgħa ta' Franza kontra l-Assi matul it-Tieni Gwerra Dinjija, għal żmien qasir appoġġa r-reġim kollaborattiv ta' Marshal Pétain, iżda ngħaqad mar-Reżistenza saħansitra diġà minn Diċembru 1941. Huwa kien l-unika membru tal-Académie française li ppubblika test tar-Reżistenza mal-Editions de Minuit.
Mauriac kellu diżgwid aħrax ma' Albert Camus eżatt wara l-Liberazzjoni ta' Franza. F'dak iż-żmien, Camus kien l-editur tal-gazzetta tar-Reżistenza Combat (li mbagħad saret ġurnal sal-1947), filwaqt li Mauriac kiteb kolonna għal Le Figaro. Camus qal li Franza li kienet għadha kemm inħelset għandha teħles minn kull element li kien kollaboratur man-Nażisti, iżda Mauriac wissa li tali diżgwidi misshom jitwarrbu fl-interess tar-rikonċiljazzjoni nazzjonali. Mauriac iddubita wkoll li l-ġustizzja kienet tkun imparzjali jew mingħajr sentimenti f'kwistjoni tant delikata bħal-Liberazzjoni. Minkejja li kien ġie kkritikat ferm minn Robert Brasillach huwa għamel kampanja kontra l-ġustizzjar tiegħu.
Mauriac kellu wkoll diżgwid pubbliku aħrax ma' Roger Peyrefitte, li kkritika l-Vatikan f'kotba bħal Les Clés de saint Pierre (1953). Mauriac hedded li jirriżenja mill-gazzetta li kien jaħdem magħha f'dak iż-żmien (L'Express) jekk tibqa' tirreklama l-kotba ta' Peyrefitte. Id-diżgwid kompla jiħrax bir-rilaxx tal-adattament f'film ta' Les Amitiés Particulières ta' Peyrefitte u wassal għal ittra pubblika minn Peyrefitte fejn huwa akkuża lil Mauriac li kellu tendenzi omosesswali u sejjaħlu Tartuffe, ipokrita.[2]
Mauriac kien kontra t-tmexxija Franċiża fil-Vjetnam, u kkundanna bla riżervi l-użu tat-tortura mill-armata Franċiża fl-Alġerija.
Fl-1952 huwa rebaħ il-Premju Nobel għal-Letteratura "għall-introspezzjoni spiritwali ddettaljata u għall-intensità artistika li biha r-rumanzi tiegħu ppenetraw id-dramm tal-ħajja umana".[3] Huwa ngħata l-Gran Kurċifiss tal-Légion d'honneur fl-1958. Huwa ppubblika sensiela ta' memorji personali u bijografija ta' Charles de Gaulle. Ix-xogħlijiet kompluti ta' Mauriac ġew ippubblikati fi tnax-il volum bejn l-1950 u l-1956. Huwa ħeġġeġ lil Elie Wiesel biex jikteb dwar l-esperjenzi tiegħu bħala Lhudi matul l-Olokawst, u kiteb id-daħla tal-ktieb ta' Elie Wiesel, Night.
Huwa kien missier il-kittieb Claude Mauriac u n-nannu ta' Anne Wiazemsky, attriċi u awtriċi Franċiża li żżewġet u ħadmet mar-reġista Franċiż Jean-Luc Godard.
François Mauriac miet f'Pariġi fl-1 ta' Settembru 1970 u ġie midfun fiċ-Cimetière de Vemars, Val d'Oise, Franza.
Premjijiet u unuri
immodifika- 1926 — Grand Prix du roman de l'Académie française.
- 1933 — Membru tal-Académie française.
- 1952 — Premju Nobel għal-Letteratura.
- 1958 — Gran Kurċifiss tal-Légion d'honneur.
Xogħlijiet
immodifikaRumanzi, novelli u stejjer qosra
immodifika- 1913 – L'Enfant chargé de chaînes («Young Man in Chains», tradott fl-1961).
- 1914 – La Robe prétexte («The Stuff of Youth», tradott fl-1960).
- 1920 – La Chair et le Sang («Flesh and Blood», tradott fl-1954).
- 1921 – Préséances («Questions of Precedence», tradott fl-1958).
- 1922 – Le Baiser au lépreux («The Kiss to the Leper», tradott fl-1923 / «A Kiss to the Leper», tradott fl-1950).
- 1923 – Le Fleuve de feu («The River of Fire»,tradott fl-1954).
- 1923 – Génitrix («Genetrix», tradott fl-1950).
- 1923 – Le Mal («The Enemy», tradott fl-1949).
- 1925 – Le Désert de l'amour («The Desert of Love», tradott fl-1949; rebaħ il-Grand Prix du roman de l'Académie française, 1926).
- 1927 – Thérèse Desqueyroux («Thérèse», tradott fl-1928 / «Thérèse Desqueyroux», tradott fl-1947 u fl-2005).
- 1928 – Destins («Destinies», tradott fl-1929 / «Lines of Life», tradott fl-1957).
- 1929 – Trois Récits: Coups de couteau, 1926; Un homme de lettres, 1926; Le Démon de la connaissance, 1928.
- 1930 – Ce qui était perdu («Suspicion», tradott fl-1931 / «That Which Was Lost», tradott fl-1951).
- 1932 – Le Nœud de vipères («Vipers' Tangle», tradott fl-1933 / «The Knot of Vipers», tradott fl-1951).
- 1933 – Le Mystère Frontenac («The Frontenac Mystery», tradott fl-1951 / «The Frontenacs», tradott fl-1961).
- 1935 – La Fin de la nuit («The End of the Night», tradott fl-1947).
- 1936 – Les Anges noirs («The Dark Angels», tradott fl-1951 / «The Mask of Innocence», tradott fl-1953).
- 1938 – Plongées A volume of five stories: Thérèse chez le docteur, 1933 («Thérèse and the Doctor», tr. 1947).
- Thérèse à l'hôtel, 1933 («Thérèse at the Hotel», tradott fl-1947); Le Rang; Insomnie; Conte de Noël.
- 1939 – Les Chemins de la mer («The Unknown Sea», tradott fl-1948).
- 1941 – La Pharisienne («A Woman of Pharisees», tradott fl-1946).
- 1951 – Le Sagouin («The Weakling», tr. 1952 / «The Little Misery», novella tradotta fl-1952).
- 1952 – Galigaï («The Loved and the Unloved», tradott fl-1953).
- 1954 – L'Agneau («The Lamb», tradott fl-1955).
- 1969 – Un adolescent d'autrefois («Maltaverne», tradott fl-1970).
- 1972 – Maltaverne (rumanz mhux komplut li jkompli ma' rumanz preċedenti; ippubblikat wara mewt l-awtur).
Drammi
immodifika- 1938 – Asmodée («Asmodée; jew, The Intruder», tradotta fl-1939 / «Asmodée: A Drama in Three Acts», tradotta fl-1957).
- 1945 – Les Mal Aimés.
- 1948 – Passage du malin.
- 1951 – Le Feu sur terre.
Poeżiji
immodifika- 1909 – Les Mains jointes.
- 1911 – L'Adieu à l'Adolescence.
- 1925 – Orages.
- 1940 – Le Sang d'Atys.
Memorji
immodifika- 1931 – Holy Thursday: an Intimate Remembrance.
- 1960 – Mémoires intérieurs.
- 1962 – Ce Que Je Crois.
- 1964 – Soirée Tu Danse.
Bijografiji
immodifika- 1937 – Life of Jesus.
- 1964 - De Gaulle de François Mauriac (edizzjoni bil-Franċiż), 1966.
Saġġi u kritika
immodifika- 1919 – Petits Essais de Psychologie Religieuse: De quelques coeurs inquiets. Pariġi: Societe litteraire de France. 1919.
- 1936 - “God and Mammon” in ‘Essays in Order: New Series, No. 1’. Editjat minn Christopher Dawson u Bernard Wall. Pubblikat f'Londra minn Sheed & Ward.
- 1961 – Second Thoughts: Reflections on literature and on Life (tradott minn Adrienne Foulke). Darwen Finlayson.
Iktar qari
immodifika- Scott, Malcolm (1980), Mauriac: The Politics of a Novelist, Scottish Academic Press, ISBN 9780707302621.
- Dudley Edwards, Owen (1982), review of Mauriac: The Politics of a Novelist by Malcolm Scott, in Murray, Glen (ed.), Cencrastus No. 8, Spring 1982, pp. 46 & 47, ISSN 0264-0856.
Referenzi
immodifika- ^ "Francois MAURIAC". web.archive.org. 2008-09-20. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2008-09-20. Miġbur 2022-10-11.
- ^ "glbtq >> literature >> Peyrefitte, Roger". web.archive.org. 2007-09-26. Arkivjat mill-oriġinal fl-2007-09-26. Miġbur 2022-10-11.Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link)
- ^ "The Nobel Prize in Literature 1952". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2022-10-11.