Pangolin

Pangolin huwa mammiferu insettivoru ta' daqs żgħir u medju mifruxa fir-reġjuni tropikali tal-Afrika u l-Asja. Il-pangolini, jew kif inhuma imsejjħin ukoll bunemmiela tal-qxur u wikkilin in-nemel tal-qxur, għandhom 8 speċi. Dawn qegħdin ikklassifikati kollha kemm huma fil-ġeneru Manis, fis-sottofamilja Maninae, fil-familja Manidae u fl-ordni Pholidota. L-isem "pangolin" ġej minn kelma Malajana "pengguling" li tfisser imkebbeb.

Pangolini
Klassifikazzjoni xjentifika
Renju:	Animalia
Phylum:	Chordata
Sottodiviżjoni:	*Manis crassicaudata Manis culionensis Manis gigantea Manis javanica Manis temminckii Manis tetradactyla Manis tricuspis Manis pentadactyla
Klassi:	Mammalia
Sottoklassi:	Theria
Infraklassi:	Eutheria
Superordni:	Laurasiatheria
Ordni:	Pholidota Weber, 1904
Familja:	Manidae Gray, 1821
Ġeneru:	Manis Linnaeus, 1758

Il-pangolini għandhom ġisimhom miksi bi qxur kbar u iebsin magħmulin minn ħafna strati ta' xagħar. Il-qxur tal-pangolini ż-żgħar ikunu rotob mat-twelid, iżda dawn jibbiesu bil-mod il-mod matul l-iżvilupp. Dawn il-qxur minn barra li jiffurmaw kurazza naturali, għandhom ix-xifer qisu xafra u b'hekk iservu ta' difiża doppja. Il-pangolini meta jħossuhom fil-periklu kapaċi jitkebbu f'forma ta' ballun.

Il-pangolini m'għandhomx snien, iżda minflok għandhom ilsien twil ħafna u glandola tal-bżieq enormi. Il-bżieq li joħroġ minn din il-glandola qisu kolla u flimkien mal-ilsien jintużaw mill-pangolini biex jaqbdu kwantita kbira ta' nemel u termiti.

Klassifikazzjoni

Il-pangolini xi darba kienu jagħmlu parti mill-ordni Edentata, dan kollu kien ibbażat fuq xebh li ma kienx ħlief evoluzzjoni konverġenti. Madankollu, l-aħħar studji tal-filoġenija molekulari wrew li dawn il-mammiferi għandhom jiġu kklassifikati għalihom fl-ordni Pholidota, bil-membri tal-ordni Carnivora bħala l-aktar mammiferi ħajjin li huma relatati ġenetikament fil-qrib tagħhom.

• Ordni Pholidota
  • Familja Manidae
    • Sottofamilja Maninae
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Manis
          • Pangolin Indjan, Manis crassicaudata
          • Pangolin Ċiniż, Manis pentadactyla
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Paramanis
          • Pangolin Malajan, Manis javanica
          • Pangolin ta' Palaw, Manis culionensis
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Smutsia
          • Pangolin Ġgant, Manis gigantea
          • Pangolin ta' Temminck, Manis temminckii
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Phataginus
          • Pangolin tas-siġar, Manis tricuspis
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Uromanis
          • Pangolin ta' denbu twil, Manis tetradactyla

Xi paleontoloġisti jikklassifikaw il-pangolini fl-ordni Cimolesta bħala sottordni, flimkien ma' bosta sottordnijiet ta' mammiferi estinti. F'dan il-każ il-pangolini huma l-aħħar rappreżentanti ħajjin tal-ordni Cimolesta.

• Ordni Cimolesta
  • Sottordni Pholidota
    • Familja Manidae
      • Sottofamilja Maninae
        • Ġeneru Manis
          • Sottoġeneru Manis
            • Pangolin Indjan, Manis crassicaudata
            • Pangolin Ċiniż, Manis pentadactyla
        • Ġeneru Manis
          • Sottoġeneru Paramanis
            • Pangolin Malajan, Manis javanica
            • Pangolin ta' Palaw, Manis culionensis
        • Ġeneru Manis
          • Sottoġeneru Smutsia
            • Pangolin Ġgant, Manis gigantea
            • Pangolin ta' Temminck, Manis temminckii
        • Ġeneru Manis
          • Sottoġeneru Phataginus
            • Pangolin tas-siġar, Manis tricuspis
        • Ġeneru Manis
          • Sottoġeneru Uromanis
            • Pangolin ta' denbu twil, Manis tetradactyla

Tassonomija

• Ordni Pholidota
  • Familja incertae sedis
    • Ġeneru Arcticanodon (Rose et al, 2004)
      • Arcticanodon dawsonae (Rose et al, 2004)
    • Ġeneru Melaniella (Fox, 1984)
      • Melaniella timosa (Fox, 1984)
    • Ġeneru Tubulodon (Jepsen 1932) Estint
      • Tubulodon atopum (K.D.Rose et al. 1991)
      • Tubulodon pearcei (K.D.Rose et al. 1991)
      • Tubulodon taylori (Jepsen 1932)
      • Tubulodon woodi (K.D.Rose et al. 1991)
  • Familja Epoicotheriidae Estinta
    • Ġeneru Amelotabes (Rose, 1978)
      • Amelotabes simpsoni (Rose, 1978)
    • Ġeneru Dipassalus
      • Dipassalus oryctes
    • Ġeneru Epoicotherium (Simpson,1927)
      • Epoicotherium unicum (Douglass,1905)
    • Ġeneru Tetrapassalus (Simpson,1959)
      • Tetrapassalus mckennai (Simpson,1959)
      • Tetrapassalus proius (West,1973)
    • Ġeneru Xenocranium
      • Xenocranium pileorivale
  • Familja Escavadodontidae Estinta
    • Ġeneru Escavadodon (Lucas & Rose,2000)
      • Escavadodon zygus (Lucas & Rose,2000)
  • Familja Metacheiromyidae Estinta
    • Ġeneru Brachianodon
      • Brachianodon westorum
    • Ġeneru Metacheiromys (Wortman,1903)
      • Metacheiromys marshi (Wortman,1903)
      • Metacheiromys tatusia (Osborn,1904)
      • Metacheiromys dasypus (Osborn,1904)
      • Metacheiromys osborni (Simpson,1931)
    • Ġeneru Mylanodon
      • Mylanodon rosei
    • Ġeneru Palaeanodon (Matthew,1918)
      • Palaeanodon parvulus (Matthew,1918)
      • Palaeanodon ignavus
      • Palaeanodon nievelti
    • Ġeneru Propalaeanodon (Rose,1979)
      • Propalaeanodon schaffi (Rose,1979)
  • Familja Manidae
    • Sottofamilja Eurotamanduinae
      • Ġeneru Eurotamandua
        • Eurotamandua joresi
    • Sottofamilja Maninae
      • Ġeneru Eomanis
        • Eomanis krebsi (Storch & Martin, 1994)
        • Eomanis waldi (Storch, 1978)
      • Ġeneru Necromanis
        • Necromanis edwardsi
        • Necromanis franconica
        • Necromanis quercyi
      • Ġeneru Patriomanis (Emry, 1970)
        • Patriomanis americana (Emry, 1970)
      • Ġeneru Cryptomanis (Gaudin et al, 2006)
        • Cryptomanis gobiensis (Gaudin et al, 2006)
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Manis
          • Manis crassicaudata
          • Manis pentadactyla
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Paramanis
          • Manis javanica
          • Manis culionensis
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Smutsia
          • Manis gigantea
          • Manis temminckii
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Phataginus
          • Manis tricuspis
      • Ġeneru Manis
        • Sottoġeneru Uromanis
          • Manis tetradactyla

Ħoloq esterni

• Deskrizzjoni dwar il-pangolin
• Tree of Life of Pholidota