Malażja
Il-Malażja jew Malaysia (pronunzja bil-Malaju Standard: [/ma.le.sia/]; malésia) hija monarkija kostituzzjonali federali li tinsab fl-Asja tax-Xlokk. Il-pajjiż jikkonsisti minn tlettax-il stat u tliet territorji federali u għandu art totali ta' 330,803 kilometru kwadru li jissepara l-Baħar taċ-Ċina t'Isfel f'żewġ reġjuni ta' daqs simili, il-Malażja tal-Punent u tal-Lvant (Borneo Malażjana). Il-Malażja tal-Punent taqsam art u fruntiera marittima mat-Tajlandja u fruntieri marittimi ma' Singapor, il-Vjetnam, u l-Indoneżja. Il-Malażja tal-Lvant taqsam fruntieri marittimi u tal-art mal-Brunej u l-Indonesia u fruntiera marittima mal-Filippini. Il-belt kapitali hija Kuala Lumpur, filwaqt li Putrajaya hija s-sede tal-gvern federali. B'popolazzjoni ta' aktar minn 30 miljun, il-Malażja saret it-42 l-aktar pajjiż popolat fid-dinja. L-aktar punt li qiegħed 'l isfel fil-kontinent Ewroasja, Tanjung Piai, huwa fil-Malażja, allokat fit-tropiċi. Il-Pajjiż huwa wieħed mis-17-il pajjiżi megadiversi fid-dinja, b'numru kbir ta' speċi endemiċi.
| Malażja مليسيا |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Mottu: "Bersekutu Bertambah Mutu"[1] Unity is Strength Mill-Malaju: Għaqda Żied Kwalità |
||||||
| Innu nazzjonali: Negaraku Pajjiż tiegħi |
||||||
 Lokazzjoni tal-Malażja (aħdar)
|
||||||
| Belt kapitali | Kuala Lumpur 3°8′N 101°41′E / 3.133°N 101.683°E
| |||||
| L-ikbar belt | Putrajaya (amministrattiva) | |||||
| Lingwi uffiċjali | Malaju (Standard ta' Malażja)[2] Ingliż (f'Sarawak)[3][4][5] |
|||||
| Gruppi etniċi | Persentaġġ u isem:
|
|||||
| Reliġjon | Persentaġġ u isem: | |||||
| Gvern | Monarkija kostituzzjonali parlamentari federali, Monarkija elettiva | |||||
| - | Yang di-Pertuan Agong | Sultan Ibrahim ibni Almarhum Sultan Iskandar | ||||
| - | Prim Ministru | Dato Seri Anwar Ibrahim | ||||
| - | Viċi Prim Ministru | Dato Seri Dr. Ahmad Zahid Hamidi Dato Sri Fadillah Yusof |
||||
| - | Prim Imħallef | Tun Tengku Maimun Tuan Mat | ||||
| - | Yang di-Pertua Dewan Negara | Vakanti | ||||
| Leġislatura | Parlament | |||||
| Indipendenza mir-Renju Unit | ||||||
| - | Indipendenza ta' Federazzjoni tal-Malaja | 31 ta' Awwissu 1957 | ||||
| - | Awtogovernanza ta' Singapor | 3 ta' Ġunju 1959 | ||||
| - | Awtogovernanza ta' Sarawak | 22 ta' Lulju 1963 | ||||
| - | Awtogovernanza ta' Borneo ta' Fuq | 31 ta' Awwissu 1963 | ||||
| - | Federazzjoni tal-Malaja, Borneo ta' Fuq, Sarawak, Singapor | 16 ta' Settembru 1963 | ||||
| - | Tifrid ta’ Singapor mill-Malażja | 9 ta' Awwissu 1965 | ||||
| Erja | ||||||
| - | Total | 330,803 km2 (66) 127,724 mil kwadru |
||||
| - | Ilma (%) | 0.3 | ||||
| Popolazzjoni | ||||||
| - | stima tal-2024 | 35,747,475[7] (42) | ||||
| - | ċensiment tal-2020 | 32,447,810 | ||||
| - | Densità | 86/km2 (114) 33.20/mili kwadri |
||||
| PGD (PSX) | stima tal-2023 | |||||
| - | Total | SU$ 1.096 triljun[8] | ||||
| - | Per capita | SU$ 33,113[8] (41) | ||||
| PGD (nominali) | stima tal-2023 | |||||
| - | Total | SU$ 434.059 biljun[8] | ||||
| - | Per capita | SU$ 13,108[8] (62) | ||||
| Gini (2015) | 41 | |||||
| IŻU (2018) |  0.804[9] (għoli) (62) |
|||||
| Valuta | ringgit (RM) (MYR) |
|||||
| Żona tal-ħin | UTC (UTC+8) | |||||
| Kodiċi telefoniku | +60 | |||||
| TLD tal-internet | .my | |||||
Kolonizzata mill-Ingliżi fis-seklu 19, wara l-indipendenza tal-Grupp tal-Kolonji Brittaniċi fl-Istrett tal-Asja fil-31 ta' Jannar 1948 ġiet iffurmata l-Unjoni tal-Malasja iżda minħabba tilwim intern ma' Singapor, ġie deċiż fl-1963 li Singapore għandu jirtira mill-Federazzjoni u jippretendi lilu nnifsu bħala repubblika indipendenti fid-9 ta' Awwissu 1965.
Referenzi
immodifika- ^ "Malaysian Flag and Coat of Arms" (bl-Ingliż). Gvern tal-Malażja. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2013-10-22. Miġbur 2013-09-09.
- ^ "Official language in Malaysia" (bl-Ingliż). Malay language is officially language in Malaysia. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt:
|aċċess-data=(għajnuna) - ^ "Sarawak makes English official language along with BM". themalaymailonline.com (bl-Ingliż).
- ^ "Sarawak to recognise English as official language besides Bahasa Malaysia" (bl-Ingliż). BorneoPost Online - Borneo , Malaysia, Sarawak Daily News.
- ^ "Sarawak adopts English as official language". thesundaily.my (bl-Ingliż).
- ^ (PDF). Judicial Appointments Commission http://www.jac.gov.my/images/stories/akta/federalconstitution.pdf. Parametru mhux magħruf
|access-date=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|archive-date=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|publisher=injorat (forsi ridt tuża|pubblikatur=minflok) (għajnuna); Parametru mhux magħruf|title=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|quote=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|archive-url=injorat (għajnuna); Parametru mhux magħruf|work=injorat (għajnuna);|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ "Malaysia Population". WorldometerŻlingwa=en. 8 Ġunju 2023.
- ^ a b ċ d "5. Report for Selected Countries and Subjects". International Monetary Fund. Miġbur 6 November 2017.
- ^ "Rapport dwar l-Iżvilupp tal-Bniedem 2018" (PDF) (bl-Ingliż). Programm tal-Iżvilupp tan-Nazzjonijiet Uniti. 2018. Parametru mhux magħruf
|data ta' aċċess=injorat (għajnuna)Mudell:Link broken