Inventarju Nazzjonali ta' Propjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin
L-Inventarju Nazzjonali tal-Proprjetà Kulturali tal-Gżejjer Maltin (bl-Ingliż: National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands) u magħruf komunament bl-inizjali NICPMI, huwa reġistru tal-wirt li jelenka l-proprjetà kulturali ta' Malta.[1] L-inventarju jinkludi proprjetajiet bħal siti arkeoloġiċi, fortifikazzjonijiet, bini reliġjuż, monumenti u bini ieħor.[2] L-NICPMI jaqa' taħt ir-responsabbiltà tas-Sovrintendenza għall-Wirt Kulturali, li twaqqfet fl-2002 biex tissostitwixxi l-Att dwar l-Antikitajiet.[3] L-NICPMI ġie stabbilit fis-16 ta' Diċembru 2011.[4]
Skont l-artikolu 7(5)(a) tal-Att tal-Wirt Kulturali, 2002:[5][6]
- (5) Tkun il-funzjoni tas-Sovrintendenza:
- (a) li taġixxi bħala repożitorju nazzjonali għall-inventarjunazzjonali tal-patrimonju kulturali liema funzjoni għandha tinkludi d-dritt li tistabbilixxi, taġġorna, tiġġestixxi u, fejn xieraq, tippubblika, jew tiżgura l-kumpilazzjoni ta' inventarju nazzjonali ta' proprjetàkulturali kif stipulat fl-artikolu 53;
Filwaqt li artikolu 53 tal-istess liġi, jkompli hekk:
- (1) Meta jiġi stabbilit l-inventarju nazzjonali tal-proprjetà kulturali, is-Sovrintendenza għandha tikkunsidra proprjetà kulturali u patrimonju kulturali ta’ taħt l-ilma li jappartjenu:
- (a) għall-Istat jew l-istituzzjonijiet Statali;
- (b) għall-Knisja Kattolika u denominaz-zjonijiet reliġjużi oħra;
- (ċ) għal fondazzjonijiet u organizzazzjonijiet mhuxgovernattivi stabbiliti skont il-liġi;
- (d) għal persuni fiżiċi u ġuridiċi. Fil-każ ta’ proprjetàkulturali mobbli privata, meta dik il-proprjetà kulturali tkunsaret aċċessibbli għall-pubbliku u meta dawn il-persuni jkunutaw il-kunsens tagħhom għal tali skopijiet; u
- (e) għal kull proprjetà kulturali oħra u patrimonjukulturali ta’ taħt l-ilma kif imfisser f'dan l-Att.
- (2) Is-Sovrintendent jista’ jitlob li jiġu żviluppati u aġġornati inventarji minn persuni oħra, u kopja ta' dawk l-inventarji għandha tiġidepożitata mas-Sovrintendent.
- (3) Il-proprjetà kulturali u l-patrimonju kulturali ta’ taħt l-ilma inklużi fl-inventarju nazzjonali għandhom jiġu attribwiti livell ta’ protezzjoni biex jiġu salvagwardati b'mod adegwat il-proprjetà kulturali u l-patrimonju kulturali ta' taħt l-ilma: Iżda l-ommissjoni mill-inventarju nazzjonali ta’ xi proprjetà kulturali jew patrimonju kulturali ta’ taħt l-ilma ma għandhiex titqies li timplika li dik il-proprjetà kulturali li tħalliet barra m’għandhiex tingħata dik il-protezzjoni.
- (4) Is-Sovrintendent għandu jagħmel użu mil-lista ta’ Proprjetà Skedata, kif imfissra fl-Att dwar l-Ippjanar tal-Iżvilupp (Kap. 552), għall-finijiet tal-inventarju.
Uffiċji immodifika
L-uffiċċji tas-Sovrintendenza kienu jinsabu f’138 Triq Melita, il-Belt, Valletta, sal-2008, u issa jinsabu f’173 Triq San Kristofru, il-Belt.[7]
Kontroversja immodifika
Fil-ktieb Il-Mit Pawlin u l-Abbuż tal-Istorja Maltija, l-awtur Mark Camilleri jikkritika lis-Sovrintendenza talli appoġġjat il-mitoloġija Pawlina billi ppreżenta r-rakkonti tas-seklu 12–17 intenzjonati minn Giovanni Francesco Abela. bħala fatt, u talli appoġġjat l-idea li l-Kristjaneżmu f’Malta ilu kontinwu mis-suppost nawfraġju f’Malta, li storiċi kontemporanji bħall-professur tal-istorja Godfrey Wettinger jiskreditaw bħala psewdo-istorja. Camilleri kiteb li s-Supretendent, u dawk responsabbli mill-NICPMI, warrbu r-riċerka arkeoloġika relatata mal-perjodu Għarbi f’Malta (870 – 1091). Meta tintalab informazzjoni tal-perjodu Għarbi tibqa’ f’Malta, taħt l-att ta’ aċċess għall-informazzjoni (ibbażat fuq il- Konvenzjoni ta’ Aarhus ), is-Sovrintendenza rrifjutat li tikkoopera. [8][9][10][11]
F’rapport ippubblikat mis-Sovrintendenza fl-2016, sar pubbliku li l-lista ta’ inventarju protett ma ġietx aġġornata skont l-obbligi mmirati tagħha. Is-Sovrintendenza semmiet in-numru dejjem jikber ta' applikazzjoni għall-iżvilupp bħala r-raġuni għaliex spiċċaw ir-riżorsi biex jiġu aġġornati l-listi.[12]
Fl-2018 il-Malta Developers Association ilmentat dwar il-perjodu taż-żmien li n-negozjanti jridu jistennew biex jipproċessaw l-applikazzjonijiet, u l-ispejjeż jitpoġġew fuq dawk li jixtru l-propjetajiet eventwali fis-suq jekk ikunu approvati.[13]
Is-siti u l-bini elenkati fl-inventarju mhumiex neċessarjament protetti. Pereżempju, il-bini li kien jinkludi niċċa bi statwa ta’ Kristu Re f’Ħal Qormi, li kienet imniżżla fuq NICPMI bħala numru 00475, [14] twaqqgħet fl-2017. [15]
L-Att dwar l-Iżvilupp u l-Ippjanar tal-2016 jippermetti lill-Awtorità tal-Ippjanar li tinjora r-rakkomandazzjonijiet tal-SCH. [16]
Numru sinifikanti tal-monumenti elenkati, bħal knejjes, huma taħt ir-responsabbiltà ta' gruppi reliġjużi u s-Sovrintendenza ma tintervjenix fuq id-deċiżjonijiet tagħhom. Il-Knisja Kattolika Rumana f'Malta tirregola il-proprjetà tagħha mal-Kummissjoni tal-Wirt Kulturali Kattolika.[17]
Referenzi immodifika
- ^ Sagona, Claudia (2015). The Archaeology of Malta. Cambridge University Press. p. 307. ISBN 9781107006690.
- ^ "Online Access to National Inventory of Cultural Property of the Maltese Islands". Superintendence of Cultural Heritage. Arkivjat minn l-oriġinal fl-February 5, 2012. Miġbur 11 September 2015.
- ^ Magro Conti, Joseph (2017). "Europe: Malta". Time Frames: Conservation Policies for Twentieth-Century Architectural Heritage. p. 286. ISBN 9781351980357.
- ^ "Online publication of National Inventory of Cultural Property". Gozo News. 3 January 2012. Miġbur 11 September 2015.
- ^ "Cultural Heritage Act". Government of Malta. Miġbur 11 September 2015.
- ^ "LEĠIŻLAZZJONI MALTA". legislation.mt. Miġbur 2024-01-09.
- ^ "Annual Report 2008" (PDF). 2008. p. 26. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-August 6, 2016.
- ^ Camilleri, Mark (2013). Il-Mit Pawlin u l-Abbuż tal-Istorja Maltija (bil-Malti). Publikazzjoni Sensiela Kotba Socjalisti (SKS). p. 12-16. ISBN 9789993217299. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2017-05-02. Parametru mhux magħruf
|access-date=injorat (għajnuna) - ^ "Il-Mit Pawlin u l-Abbuż tal-Istorja Maltija". The Malta Independent on Sundays. 6 November 2016.
- ^ "Il-Mit Pawlin fil-Katakombi ta' San Pawl". iNews Malta (bil-Malti).
- ^ "The Pauline myth in Malta". Times of Malta. 1 December 2013.
- ^ "Planning strains Heritage Superintendence's resources". MaltaToday.com.mt.
- ^ "Updated | Developers complain about costs due to under-staffed Superintendence of Cultural Heritage". MaltaToday.com.mt.
- ^ "Niche of Christ the King" (PDF). National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands. 27 August 2012. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-9 January 2018.
- ^ Cioffi, Yendrick (19 August 2017). "Il-giljottina tinżel fuq in-niċċa". Newsbook.com.mt (bil-Malti). Arkivjat minn l-oriġinal fl-22 August 2017.
- ^ "Gozo: a wave of destruction - Alex Torpiano and Giovanni Zammit". Times of Malta.
- ^ "Respecting Malta's religious heritage - Kenneth Cassar". Times of Malta.