Gioachino Rossini

Gioachino Rossini (29 ta' Frar, 1792, Pesaro, Stati Papali - 13 ta' Novembru, 1868, Pariġi, Franza) kien kompożitur tal-opra Taljan, magħruf fost l-aqwa kompożituri tal-seklu 19. Fost ix-xogħlijiet tiegħu, Il Barbiere di Siviglia huwa l-iktar magħruf, meqjus bħala kapolavur tal-Bel Canto. Gioachino Rossini kiteb ftit inqas minn 40 opra u xogħlijiet oħra sal-età ta' 37 sena, meta rtira fil-quċċata tal-glorja tiegħu. Sa tmiem il-ħajja tiegħu, kompla jikteb il-mużika, imma inqas ħafna.

**Gioachino Rossini**
Gioachino Rossini fl-1865
Isem:	Gioachino Rossini
Laqam:	Il cigno di Pesaro
Twieled:	29 ta' Frar tal-1792
Miet:	13 ta' Novembru tal-1868
Post tat-twelid:	Pesaro, Stati Papali
Post tal-mewt:	Pariġi, Franza
Professjoni:	Kompożitur

Ħajja

It-tfulija u ż-żogħżija

Gioachino Rossini twieled nhar id-29 ta' Frar tas-sena biżestili 1792. Il-post tat-twelid tiegħu jinsab f'Pesaro, belt żgħira Taljana tal-kosta Adrijatiku. Missieru kien idoqq il-kornu ma' baned militari u f'teatri tal-opra u ommu kienet tkanta fl-opri. Iż-żagħżugħ Rossini spiss kien joqgħod man-nanna tiegħu jew kien jivjaġġa lejn Ravenna, Ferrara jew Bolonja meta missieru ħarab mill-arrest minħabba l-ħsibijiet rivoluzzjionarji tiegħu. Kien prinċipalment f'Bolonja li Rossini beda jitgħallem il-mużika, speċjalment il-kant u l-ispinetta. Meta kellu 14-il sena huwa inkiteb a fil-Liceo musicale f'Bolonja, u beda jistudja bil-ħeġġa ix-xogħlijiet ta' Franz Joseph Haydn u Wolfgang Amadeus Mozart (f'dan iż-żmien il-laqam tiegħu kien "tedeschino", li jfisser "iċ-ċkejken Ġermaniż"). Kiteb l-ewwel opra tiegħu, Demetrio e Polibio li baqgħet ma kienet rappreżentata sal-1812.

L-ewwel opri

Fl-1812 kienu ġa ġew rappreżentati tliet opri tiegħu. Is-sena ta' wara kien hemm għaxra. "Il-vjaġġ twil mal-opra" beda b'suċċessi kbar u fallimenti koroh. Rossini kiseb suċċess bl-opri Ciro in Babilonia f'Ferrara, La Scala di seta f'Venezja u La Pietra del paragone f'Milan. Din l-aħħar opra hija titqies bħala xempju tal-ġenju ta' Rossini. Is-sena ta' wara kiseb trijonf b'Tancredi f'Venezia. Is-snin 1814-1815 kienu inqas fortunati bil-falliment ta' Il Turco in Italia u Sigismondo. Fl-1815 huwa vjaġġa lejn Napli u ltaqa' ma' Isabella Colbran, kantanta lirika. Il-koppja żżewġu fis-16 ta' Marzu, 1822, u sseparaw fl-1837. Wara li mietet fl-1845, huwa żżewweġ lil Olympe Pélissier fis-16 ta' Awwissu, 1846.

Il-vjaġġ mal-opra (1810 - 1830)

Il Barbiere di Siviglia

Fl-ħarifa tal-1815, Rossini ikkompona Il Barbiere di Siviglia (li għall-ewwel kien jisimha Almaviva) f'14-il jum biss. Din il-opra kellha laqgħa negattiva ħafna: in-novità tal-istil mużikali, l-inċidenti fuq il-palk (kitarri skurdati, kantant jaqa' u joħroġlu d-demm minn imnieħru, ġurdien joħroġ jiġri fuq il-palk) u fuq kollox il-bosta ħbieb ta' Paisiello, kompożitur ieħor li kien kontra Rossini, li kienu ġew fis-sla apposta biex ifxklu, żguraw li l-opra tintemm b'ħafna għajjat u tisfir. L-għada, madankollu, il-pubbliku għoġbu ħafna dan ix-xogħol li ma damx ma tqies superjuri għal dak ta' Paisiello; Wara l-applaws kbir tal-udjenza, Rossini ittieħed id-dar f'purċissjoni ta' trijonf fuq spallejn in-nies. Wara ftit xhur, fl-okkażjoni ta' eżekuzzjoni fit-Teatro Comunale ta' Bologna, Rossini ta lill-opra l-isem definittiv tagħha ta' Il barbiere di Siviglia.

L-Opera seria

Xi xhur wara, Rossini kiser ma' l-opera buffa u beda jikteb opera seria ma' Otello fl-1816, La Cenerentola u Armida fl-1817. Fl-1822 huwa kien jivjaġġa lejn Vjenna biex ir-rappreżentazzjoni ta' Zelmira u ltaqa' ma' Ludwig Van Beethoven. Minħabba it-truxija u il-mard tal-kompożitur Ġermaniż, ir-relazzjoni bejn iż-żewġt irġiel qatt mhu se jkun tajba. Wara il-falliment qawwi f'Venezia ta' Semiramide, Rossini telaq l'Italja għal Franza. Kiteb Il viaggio a Reims għall-inkurunar ta' Karlu X, re ta' Franza. Biċċiet ta' din l-opra se jkunu utilizzati għall-opra tiegħu Le Comte Ory fl-1828.

Guillaume Tell

Guillaume Tell, opra f'4 atti, rappreżentata f'Pariġi nhar it-3 ta' Awwissu tal-1829, se tkun l'aħħar xogħol liriku tiegħu. Din l-opra hija meqjusa bħala xempju tal-opra franċiż jew Grand Opéra.

Ir-rtirar kmieni (1830)

Rossini tilef il-protezzjoni ta' Karlu X minħabba Ir-Rivoluzzjoni tal-1830. Huwa iddeċieda li rtira u waqaf jikteb opra. Minflok kiteb xi xogħlijiet bħal mużika saġra u mużika strumentali: Stabat Mater, miktub bejn l-1831 u l-1841, Péchés de Vieillesse u Petite Messe Solennelle fl-1864.

Il-mewt

Rossini miet f'Pariġi nhar il-Ġimgħa it-13 ta' Novembru tal-1868. Il-katavru tiegħu kien jindifen fiċ-ċimiterju tal-Père Lachaise f'Pariġi, u se jkun ittrasportat lejn l-Italja fl-1887 biss.

Xogħlijiet

Gioachino Rossini kien ikkompona madwar 240 xogħol mużikali. Fosthom, l-iktar famużi huma:

L-opri liriċi

Ciro in Babilonia, Ferrara, 1812
La scala di seta, Venezja, 1812
La pietra del paragone, Milan, 1812
Tancredi, Venezja, 1813
L'italiana in Algeri, Venezja, 1813
Il turco in Italia, Milan, 1814
Il barbiere di Siviglia, Ruma, 1816
La Cenerentola, Ruma, 1817
La gazza ladra, Milan, 1817
La donna del lago, Napoli, 1819
Il viaggio a Reims, Pariġi, 1825
Le Comte Ory, Pariġi, 1828
Guillaume Tell, Pariġi, 1829

Il-mużika saġra

Stabat Mater, 1831/41
Petite messe solennelle, 1863