Fußball-Bundesliga
Il-Bundesliga huwa kampjonat professjonali tal-futbol fil-Ġermanja. Fil-ġerarkija tal-futbol Ġermaniż dan huwa l-ogħla livell. Il-kampjonat jintlagħab minn tmintax-il tim abbażi ta' sistema ta' promozzjoni u relegazzjoni mas-2. Bundesliga. Mill-fundazzjoni tagħha, total ta' 50 klabb ikkompetew f'din id-diviżjoni. Mis-snin sebgħin, it-tim ta' Bayern Munich iddominaw għal diversi drabi r-rebħ tal-kampjonat, hekk kif rebħhuh għal 22 darba. Madanakollu, il-Bundesliga rat ukoll ċampjins oħra bħal Hamburger SV, Borussia Dortmund, Werder Bremen, Borussia Mönchengladbach u VfB Stuttgart fost l-ismijiet prominenti.
|
Staġun jew kompetizzjoni attwali: Fußball-Bundesliga 2013–14 | |
 | |
| Sport | Futbol |
|---|---|
| Fundazzjoni | 1963 |
| Nru. ta' timijiet | 18 |
| Reġjun |
 Ġermanja |
| Ċampjin attwali | Bayern Munich (2018–19) |
| L-aktar rebħiet | Bayern Munich (29 titlu) |
| Sit elettroniku | www.bundesliga.de |
Il-Fußball-Bundesliga huwa wieħed mill-aqwa kampjonati nazzjonali, ikklassifikat bħala t-tielet fl-Ewropa skont il-koeffiċjenti tal-UEFA għall-kampjonati. Hu hu l-ewwel wieħed f'dak li għandu x'jaqsam mal-attendenza medja.[1]
Storja
immodifikaOriġini
immodifikaQabel il-formazzjoni tal-Bundesliga, il-futbol Ġermaniż kien jintlagħab taħt livell tad-dilettanti f'numru kbir ta' kampjonati reġjonali. Ir-rebbieħa ta' dawn il-kampjonati kienu jisfidaw lil xulxin għar-rebħ tat-titlu nazzjonali. Fit-28 ta' Jannar, 1900, assoċjazzjoni nazzjonali, id-Deutscher Fußball Bund (DFB) ġiet fundata f'Leipzig b'86 klabb. L-ewwel tim tal-kampjonat nazzjonali kien VfB Leipzig, li għeleb lil DFC Prague 7-2 f'logħba li ntlagħbet f'Amburgu fil-31 ta' Mejju, 1903.
Fis-snin ħamsinn, kien hemm talbiet għall-formazzjoni ta' kampjonat professjonista wieħed, speċjalment minħabba l-fatt li kampjonati professjonisti f'pajjiżi barranin kienu qed iġagħlu lill-aqwa plejers tal-Ġermanja biex jitilqu 'l mill-kampjonati semiprofessjonali. Fuq livell internazzjonali, il-logħba Ġermaniża bdiet titlef il-kunfidenza hekk kif klabbs Ġermaniżi naqsu li jwettqu prestazzjoni tajba kontra klabbs professjonisti ta' pajjiżi oħra. Il-kowċ tat-tim nazzjonali Sepp Herberger kien konxju mill-fatt li kien hemm bżonn ta' kampjonat uniku, u stqarr, "Jekk irridu li nibqgħu kompetittivi fuq livell internazzjonali, iridu ngħollu l-aspettattivi tagħna fuq il-livell nazzjonali."[2]
F'dak iż-żmien, fil-Lvant tal-Ġermanja, kampjonat separat kien stabbilit bil-formazzjoni tad-DS-Oberliga (Deutscher Sportausschuss Oberliga) fl-1950. L-isem tal-kampjonat tbiddel għal Football Oberliga DFV fl-1958 u kien ġeneralment riferut bħala sempliċiment DDR-Liga jew DDR-Oberliga. Dan il-kampjonat kellu erbatax-il tim b'żewġ postijiet ta' relegazzjoni.
Stabbiliment
immodifikaIt-telfa tat-tim nazzjonali mal-Jugożlavja (0-1) fil-kwarti tal-finali tat-Tazza tad-Dinja 1962 fiċ-Ċili kienet ix-xoqqa f'moxtha (fost ħafna) sabiex jiġi mibni kampjonat nazzjonali. Taħt il-president il-ġdid tad-DFB Hermann Neuberger, il-Bundesliga ġiet ikkreata f'Dortmund fit-28 ta' Lulju, 1962, bl-ewwel staġun ikun dak tal-1962–64. Il-kampjonat professjonista Ġermaniż il-ġdid kien mudellat fuq dak Ingliż, li kien imur lura għall-1888.
F'dak iż-żmien, kien hemm ħames Oberligen, fejn kienu jirrapreżentaw it-Tramuntana, in-Nofsinhar, il-Punent, ix-Xlokk, il-Lbiċ tal-Lvant tal-Ġermanja u Berlin. Il-Ġermanja tal-Lvant, taħt okkupazzjoni Sovjetika, żammet l-istruttura tal-kampjonat tagħha. 46 klabb applikaw għall-ammissjoni għall-kampjonat il-ġdid. Sittax-il tim ġew magħżula skont is-suċċess fil-grawnd, il-kriterja tal-ekonomija u r-rappreżentazzjoni ta' diversi Oberligen.
- Mill-Oberliga tat-Tramuntana: Eintracht Braunschweig, Werder Bremen, Hamburger SV
- Mill-Oberliga tal-Punent: Borussia Dortmund, 1. FC Köln, Meidericher SV (issa MSV Duisburg), Preußen Münster, FC Schalke 04
- Mill-Oberliga tax-Xlokk: 1. FC Kaiserslautern, 1. FC Saarbrücken
- Mill-Oberliga tan-Nofsinhar: Eintracht Frankfurt, Karlsruher SC, 1. FC Nuremberg, TSV 1860 München, VfB Stuttgart
- Mill-Oberliga ta' Berlin: Hertha BSC Berlin
L-ewwel logħob tal-Bundesliga ntlagħbu fl-24 ta' Awwissu, 1963. L-ewwel rebbieħa kienu l-favoriti 1. FC Köln, b'Meidericher SV u Eintracht Frankfurt jispiċċaw fit-tieni post bl-istess punti.
Struttura u kompetizzjoni
immodifikaIċ-ċampjin tal-futbol Ġermaniż hu deċiż bil-logħob fil-Bundesliga. Kull klabb jilgħab klabb ieħor kemm f'daru u anki barra minn daru. Oriġinarjament, rebħa kienet tiswa 2 punti, pari kien jiswa punt u telfa xejn. Mill-istaġun 1995–96, saret bidla fejn rebħa bdiet tiswa 3 punti, awqt li l-pari u t-telfa żammew l-istess punti. Il-klabb bl-ikbar numru ta' punti fl-aħħar tal-istaġun isir ċampjin tal-Ġermanja. Preżentament, l-ewwel żewġ timijiet fil-klassifika jikkwalifikaw għall-fażi tal-gruppi tal-UEFA Champions League, waqt li dak tat-tielet post jikkwalifika għat-tielet rawnd preliminarju taċ-Champions League. Iż-żewġ timijiet min-naħa t'isfel tal-klassifika jiġu relegati fis-2. Bundesliga, waqt li l-aqwa żewġ timijiet mit-Tieni Diviżjoni jiġu promossi. It-tim li jispiċċa fis-sittax-il post (it-tielet mill-aħħar), u t-tielet tim fis-2. Bundesliga jilgħabu play-off fuq żewġ legs. Ir-rebbieħ ta' dik il-partita jilgħab fil-Bundesliga fl-istaġun li jmiss, u t-tellief fit-Tieni Diviżjoni.
Jekk timijiet huma l-istess fil-punti, jiġu applikati kriterji taħt din l-ordni:
- Id-differenza tal-gowls matul l-istaġun kollu
- It-total ta' gowls skrujati matul l-istaġun kollu
- Ir-riżultati ta' kontra xulxin (total ta' punti)
- Id-differenza ta' gowls ta' kontra xulxin
- Il-gowls skorjati barra minn dar xulxin
- Total ta' gowls skorjati barra minn darhom matul l-istaġun kollu
Jekk żewġ klabbs jibqgħu xorta bl-istess punti wara li ġew applikati dawn il-kriterji, issir partita waħda fi grawnd newtrali biex jiġi determinat il-pożizzjoni fil-klassifika. Madanakollu, din qatt ma kienet ta' użu fl-istorja tal-Bundesliga.
Fuq l-għażla tal-iskwadra, tim ma jistax ikollu aktar minn ħames plejers li mhumiex mill-UE. Seba' sostituti huma permessi biex jintagħżlu, fejn tlieta huma permessi li jiġu wżati matul il-partita.
Timijiet tal-istaġun 2010–11
immodifika- Biex tapprofondixxi, ara l-artiklu: Fußball-Bundesliga 2010–11.
Verdiente Meistervereine
immodifikaFl-2004, l-unur tal-"Verdiente Meisterverein" (litteralment "rikonoxximent għal timijiet rebbieħa") ġie introdott. L-idea, li twieldet l-Italja permezz tat-tim tal-Juventus, timmira biex tirrikonoxxi dawk it-timijiet li rebħu numru ta' kampjonati jew unuri oħra permezz ta' stilla tad-deheb fuq l-emblema tal-klabb u l-flokk tal-plejers tat-tim. L-użu hu differenti u uniku f'kull pajjiż, u fil-Ġermanja tingħata stilla waħda għal tliet titli, żewġ stilel għal ħames titli, tliet stilel għal għaxar titli u erba' stilel għal għoxrin titlu.
BFC Dynamo Berlin, preċedentament tim tal-Lvant tal-Ġermanja, talab li jkollu tliet stilel fuq l-emblema għar-rebħ ta' għaxar titli bejn l-1979 u l-1988. Minkejja li d-DFB ma tat l-ebda risposta, Dynamo Berlin ħadet ir-riedni f'idejha u qabbdet u għamlet tliet stilel fuq l-emblema. Din ikkawżat dibattitu, kemm minħabba li d-DFB kienet taf li t-titli mirbuħa mill-iskwadra fl-Oberliga kienu mirbuħa grazzi għall-patroċinju tal-iStasi, kif ukoll minħabba li timijiet oħra li rebħu aktar titli barra mill-Bundesliga għamlu l-istess rikjesta.
F'Novembru tal-2005, id-DFB ħalliet lil ċampjins juru stilla bin-numru ta' titli miktuba fiha, inklużi t-titli kollha maskili mill-1903, it-titli femminili mill-1974 u t-titli tal-Lvant tal-Ġermanja.[3] Madanakollu, ħafna timijiet ma rrispettawx din id-direttiva: per eżempju
Il-format impost mid-DFB japplika biss għal timijiet li jilgħabu l-isfel mill-Bundesliga (l-aqwa żewġ diviżjonijiet), minħabba li hemmhekk il-konvenzjonijiet tad-DFL jibqgħu imposti. BFC Dynamo Berlin ma segwewx din il-linjagwida u komplew jilbsu t-tliet stilel, minflokk stilla waħda bin-numru 10. Għalkemm mhux uffiċjali, Greuther Fürth juru tliet stilel tal-fidda għat-tliet titli mirbuħa qabel il-gwerra minkejja li jinsabu fit-tieni diviżjoni tal-Bundesliga.
Sa Ġunju 2009, il-klabbs segwenti huma ammessi li jilbsu stilel waqt li jilgħabu fil-Bundesliga. In-numru fil-parentesi jindika n-numru ta' titli tal-Bundesliga mirbuħa.
Bayern Munich (21)- Borussia Mönchengladbach (5)
- SV Werder Bremen (4)
- Borussia Dortmund (3)
- Hamburger SV (3)
- VfB Stuttgart (3)
Sa Ġunju 2009, il-klabbs segwenti huma ammessi li jilbsu stilla waħda waqt li jilgħabu barra mill-Bundesliga. In-numru fil-parentesi jindika n-numru ta' titli tal-kampjonat nazzjonali mirbuħa matul il-kors tal-istorja tal-futbol Ġermaniż, u jkun inkluż fl-istilla.
|
|
|
Rebbieħa
immodifikaTotal ta' 43 klabb rebħu l-kampjonat Ġermaniż. FC Bayern Munich għandhom 22 titlu, iktar minn kwalunkwe klabb ieħor.
FC Bayern Munich huma ċ-ċampjins kurrenti.
Rekords
immodifika
| Plejer | Perjodu | Klabb[5] | Logħbiet | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Karl-Heinz Körbel | 1972–1991 | Eintracht Frankfurt | 602 |
| 2 | Manfred Kaltz | 1971–1991 | Hamburger SV | 581 |
| 3 | Oliver Kahn | 1987–2008 | FC Bayern Munich | 557 |
| 4 | Klaus Fichtel | 1965–1988 | FC Schalke 04 | 552 |
| 5 | Miroslav Votava | 1976–1996 | SV Werder Bremen | 546 |
| 6 | Klaus Fischer | 1968–1988 | FC Schalke 04 | 535 |
| 7 | Eike Immel | 1978–1995 | VfB Stuttgart | 534 |
| 8 | Willi Neuberger | 1966–1983 | Eintracht Frankfurt | 520 |
| 9 | Michael Lameck | 1972–1988 | VfL Bochum | 518 |
| 10 | Uli Stein | 1978–1997 | Hamburger SV | 512 |
| Plejer | Perjodu | Klabb[5] | Gowls | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Gerd Müller | 1965–1979 | FC Bayern Munich | 365 |
| 2 | Klaus Fischer | 1968–1988 | FC Schalke 04 | 268 |
| 3 | Jupp Heynckes | 1965–1978 | Borussia Mönchengladbach | 220 |
| 4 | Manfred Burgsmüller | 1969–1990 | Borussia Dortmund | 213 |
| 5 | Ulf Kirsten | 1990–2003 | Bayer 04 Leverkusen | 181 |
| 6 | Stefan Kuntz | 1983–1999 | 1. FC Kaiserslautern | 179 |
| 7 | Dieter Müller | 1973–1986 | 1. FC Köln | 177 |
| 8 | Klaus Allofs | 1975–1993 | 1. FC Köln | 177 |
| 9 | Hannes Löhr | 1964–1977 | 1. FC Köln | 166 |
| 10 | Karl-Heinz Rummenigge | 1974–1984 | FC Bayern Munich | 162 |
Ara wkoll
immodifikaReferenzi
immodifika- ^ http://www.xs4all.nl/~kassiesa/bert/uefa/data/method4/crank2011.html
- ^ Tradotti minn: "If we want to remain competitive internationally, we have to raise our expectations at the national level."
- ^ "DFB clothing instructions (paġna 54)" (PDF) (bil-Ġermaniż).
- ^ Klassifika tal-preżenzi fil-Bundesliga, mill-arkivju RSSSF
- ^ a b Fejn il-plejer lagħab l-aktar logħbiet.
- ^ Klassifika tal-aqwa skorers fil-Bundesliga, mill-arkivju RSSSF
Ħoloq esterni
immodifika- (DE) Sit uffiċjali
- Mappa ta' kull klabb fil-Ġermanja
- (DE) DFB — Deutscher Fußball Bund (Federazzjoni tal-futbol tal-Ġermanja)
- (DE) Kicker.de