Xjenza tad-Dinja

Ix-xjenza tad-Dinja jew il-ġeoxjenza tinkludi l-oqsma kollha tax-xjenza naturali relatati mal-pjaneta Dinja. Din hija fergħa tax -xjenza li tittratta l-kostituzzjonijiet kumplessi fiżiċi, kimiċi u bijoloġiċi u r-rabtiet sinerġistiċi tal-erba’ sferi tad-Dinja: il -bijosfera, l-idrosfera/kriosfera, l-atmosfera u l-ġeosfera (jew litosfera). Ix-xjenza tad-Dinja tista 'titqies bħala fergħa tax-xjenza planetarja iżda bi storja ħafna aktar antika.

Hemm approċċi riduzzjonisti u olistiċi għax-xjenzi tad-Dinja. Huwa wkoll l-istudju tad-Dinja u l-ġirien tagħha fl-ispazju. Xi xjenzati tad-Dinja jużaw l-għarfien tagħhom tal-pjaneta biex isibu u jiżviluppaw riżorsi tal-enerġija u minerali. Oħrajn jistudjaw l-impatt tal-attività umana fuq l-ambjent tad-Dinja, u jfasslu metodi biex jipproteġu l-pjaneta. Xi wħud jużaw l-għarfien tagħhom dwar il-proċessi tad-Dinja bħal vulkani, terremoti, u uragani biex jgħinu jipproteġu lin-nies minn dawn l-avvenimenti perikolużi.

Tipikament, ix-xjentisti tad-Dinja jużaw għodod mill -ġeoloġija, il-kronoloġija, il-fiżika, il-kimika, il-ġeografija, il-bijoloġija u l-matematika biex jibnu fehim kwantitattiv ta' kif taħdem u tevolvi d-Dinja. Per eżempju, meteorologi jistudjaw it -temp u jaraw għal maltempati perikolużi. L-idroloġisti jeżaminaw l-ilma u jwissu dwar l-għargħar. Is-siżmologi jistudjaw it-terremoti u jippruvaw jifhmu fejn se jolqtu. Il-ġeoloġi jistudjaw il-blat u jgħinu biex jinstabu minerali utli. Ix-​xjentisti tad-​Dinja ħafna drabi jaħdmu fil-​għalqa—forsi jitilgħu fuq il-​muntanji, jesploraw qiegħ il-​baħar, jitkaxkru minn għerien, jew jimxu fil-​basaħ. Huma jkejlu u jiġbru kampjuni (bħal blat jew ilma tax-xmara), imbagħad jirreġistraw is-sejbiet tagħhom fuq charts u mapep.