Ugo Grozju
Ugo Grozju, magħruf ukoll bħala Huig de Groot (twieled fl-10 ta' April 1583 – miet fit-28 ta' Awwissu 1645) kien ġurista, filosfu u kittieb Netherlandiż.
| Ugo Grozju | |||||
|---|---|---|---|---|---|
_Rijksmuseum_SK-A-581.jpeg) | |||||
1613 - 1618
| |||||
| Ħajja | |||||
| Isem propju | Hugo Grocio, Hugo Grotius eller Hugo de Groot | ||||
| Twelid | Delft, 10 April 1583, 1583 | ||||
| Nazzjonalità | Repubblika tal-Pajjiżi l-Baxxi | ||||
| Mewt | Rostock, 28 Awwissu 1645 | ||||
| Post tad-dfin |
Nieuwe Kerk Delft (en)  | ||||
| Familja | |||||
| Missier | Jan Cornets de Groot | ||||
| Omm | Aeltje van Overschie | ||||
| Konjuga/i |
Maria van Reigersberch (en) (1608 - | ||||
| Ulied |
uri
| ||||
| Edukazzjoni | |||||
| Alma mater | Università ta' Leiden | ||||
| Lingwi |
Latin Olandiż | ||||
| Għalliema |
Jacob Lasson (en) | ||||
| Okkupazzjoni | |||||
| Okkupazzjoni |
poeta drammaturgu international law scholar (en) politiku diplomatiku storiku filosofu teologu avukat għalliem fl-università kittieb filosfu tad-dritt legal scholar (en) ġurist | ||||
| Post tax-xogħol |
Pariġi L-Aja | ||||
Ħadem bħala ġurista fil-Provinċji Uniti (il-lum in-Netherlands) u bena s-sisien tad-Dritt Internazzjonali, ibbażat fuq id-Dritt Naturali. Kien ukoll filosfu, kittieb tat-teatru, u poeta.
Bijografija
immodifikaFil-ktieb tiegħu Mare Liberum, Ugo Grozju ifformula l-prinċipju innovattiv li l-baħar huwa territorju internazzjonali u li l-ġnus kollha huma liberi li jikkummerċjaw f'rotot marittimi. Grozju meta ħabbar il-“libertà tal-ibħra” ta ġustifikazzjoni ideoloġika għall-ksur ta' xi monopolji kummerċjali min-naħa tal-flotta Olandiża (li mbagħad għaddiet biex tistabbilixi dawk tagħha).
L-Ingilterra, li kienet qed tissielet mal-Olandiżi ħalli tikseb qagħda fuqana fil-kummerċ dinji, opponietha din l-idea, u ħabbret is-sovranità tagħha fuq l-ibħra madwar il-Gżejjer Brittanniċi. Fil-Mare clausum (1635) John Selden ittanta juri kif kien possibbli li l-ibħra tagħmilhom tiegħek, hekk kif jiġri bl-artijiet. Billi f'dak li għandu x'jaqsam mal-ibħra kien hemm bosta kontroversji, l-Istati li jagħtu fuq il-baħar iddeċidew li jinvokaw il-prinċipju li l-baħar huwa estensjoni tat-terraferma. Fil-fatt, instabet soluzzjoni min-naħa ta' Cornelius Bynkershoek li fid-De dominio maris (1702) issuġġerixxa li d-dominju fuq l-ibħra kien limitat għal dak li seta' jintlaqat minn kanun li jkun fuq it-terraferma (jiġifieri, l-ibħra biss li jistgħu jiġu difiżi mill-art). Din ir-regola ntlaqgħet universalment u kienet imtejba mill-hekk-imsejjaħ limitu ta' tliet mili.
Aktar tard, din it-tilwima kellha implikazzjonijiet ekonomiċi siewja. Ir-Repubblika Olandiża kien isostni l-idea tal-iskambju liberu (minkejja li kienet imponiet il-monopolju tagħha fuq il-kummerċ tan-noċemuskata u tal-imsiemer tal-qronfol fuq il-Gżejjer Molukki). L-Ingilterra, mill-banda l-oħra, fl-1651 għaddiet in-Navigation Act, li bih ippermettiet li fil-pajjiż jidħlu biss il-prodotti trasportati mill-bastimenti Ingliżi. Dan wassal għall-ewwel gwerra Anglo-Olandiża (1652 - 1654).
Grozju kien sostenitur tal-Istati Ġenerali Olandiżi, u għalhekk kontra l-istatolder Mawrizju ta' Nassau, bin Gulielmu I d'Orange (Gulielmu s-Sieket). Safa arrestat minn Mawrizju nhar id-29 ta' Awwissu 1618, flimkien ma' Johan van Oldenbarnevelt. Wara proċess sommarju, Van Oldenbarnevelt safa kkundannat għall-mewt u ġġustizzjat, filwaqt li Grozju safa kkundannat għomru l-ħabs fil-Kastell ta' Loevenstein. Fl-1621 irnexxielu jaħrab billi nħeba f'senduq għall-kotba, u stkenn Pariġi. Fl-Olanda huwa magħruf l-aktar għal dil-ħarba rokamboleska tiegħu. Kemm il-Rijksmuseum f'Amsterdam, kemm il-Het Prinsenhof f'Delft jisħqu li għandhom is-senduq oriġinali.
Grozju għex fi żmien il-gwerra tat-Tmenin Sena bejn Spanja u l-Pajjiżi l-Baxxi u l-gwerra tat-Tletin Sena bejn il-ġnus Ewropej Protestanti u dawk Kattoliċi. Mhux tal-għaġeb għalhekk li kien interessat fit-tilwim bejn il-ġnus u wkoll dak bejn ir-reliġjonijiet. Kien Kalvinista moderat u kellu ħafna kuntatti mad-dinja Kattolika u saħansitra kien jittama li għad ikun hemm riunifikazzjoni tal-Knejjes Insara. Fl-1625 ippubblika l-ktieb De iure belli ac pacis (Il-Liġijiet tal-Gwerra u tal-Paċi), fejn ippreżenta t-teorija tal-gwerra ġusta u saħaq li kull ġens kien marbut bil-prinċipji tad-Dritt Naturali.
Kittieba bħal Bayle u Valletta jgħidu li kkonverta għall-Kattoliċeżmu hu u jmut.
Grozju għandu asterojde msemmi għalih: 9994 Grotius
It-Teorija tal-"Kuntratt Soċjali"
immodifika
Grozju hu meqjus, flimkien ma' Francisco de Vitoria, bħala missier id-Dritt Naturali fl-epoka moderna. Barra minn hekk, fil-ktieb tiegħu De iure belli ac pacis hemm kwadru sħiħ tat-tendenzi li mbagħad wasslu għar-razzjonaliżmu modern.
Waħda mit-teoriji ġusfilosofiċi l-aktar importanti fformulati minn Grozju kienet dik tal-"kuntratt soċjali"', jiġifieri li l-istat tan-natura jidderiva minn tendenza tal-bniedem li jasal li jistitwixxi flimkien ma' dawk bħalu forma determinata ta' komunità politika, paċifika u konkordi ( appetitus societatis ).
Il-kuntratt soċjali jitwettaq meta l-istat tan-natura jsir imprattikabbli, vjolenti u insigur minħabba li jkunu tkattru l-ħtiġiet, naqsu r-rikezzi disponibbli u fiġġew l-istinti egoistiċi.
F'dan il-każ, il-bnedmin, minħabba li jkun hemm utilità komuni, jgħaddu mill-istat tan-natura għall-istat ċivili u jittrasferixxu lil sovran, permezz ta' patt, il-poter li jista' jġib bil-koerċizzjoni r-rispett għall-isfera ta' interessi ta' kull individwu, li jżomm l-ordni soċjali u l-paċi.
Dan il-kuntratt, li fih jiġu ffissati l-jeddijiet tal-wieħed u l-poteri tas-sovran, joħloq l-Istat u l-poter tiegħu kif ukoll iż-żewġ sferi distinti tad-Dritt Pubbliku u d-Dritt Privat. L-Istat jiġi konċepit minn Grozju bħala makroindividwu li jista', bħal individwu, iżomm relazzjonijiet mal-bnedmin b'mod differenti mill-polis griega jew mill-corpora medjevali. Din l-idea akkumpanjat l-iżvilupp tal-borgeżija u ttraduċiet ruħha fl-idea ġusnaturalistika li tgħid li l-bniedem għandu l-istrumenti neċessarji ħalli jsir jaf u b'hekk jiddomina d-dinja permezz tal-kixfiet u sejbiet xjentifiċi l-ġodda.
Il-Verità tar-Reliġjon Nisranija
immodifikaUgo Grozju kiteb kiteb li fih ħabbar li jħaddan il-Kristjaneżmu, bl-isem De veritate religionis Christianae, ippubblikat fl-1632, li ġie tradott mil-Latin fl-Ingliż, Għarbi, Persjan u Ċiniż minn Edward Pococke. Intuża mill-missjunarji fl-Orjent u baqa' jiġi stampat sa tmiem is-seklu XIX. Kien l-ewwel ktieb ta' apoloġija Nisranija u kien maqsum f'sitt partijiet. Parti mit-test hi dwar il-kwestjoni emerġenti tal-konsapevolezza storika tal-awtorità u l-kontenut tal-Vangeli kanoniċi. Partijiet oħrajn kienu jirrigwardaw ir-reliġjonijiet pagani, l-Ebrajiżmu u l-Islam. Dak li jagħżel lil dan ix-xogħol minn oħrajn fl-ambitu tal-apoloġetika Nisranija huwa r-rwol ta' prekursur ta' wħud mill-problemi li fiġġew fid-deiżmu tas-seklu XVIII, u li Grozju kien l-ewwel wieħed li ddefenda l-fidi Nisranija fil-kamp tal-apoloġetika legali jew ġuridika.