Sikhote-Alin
Sikhote-Alin (bir-Russu: Сихотэ́-Али́нь, pronunzja bir-Russu: [sʲɪxɐˈtɛ ɐˈlʲinʲ], pronunzja bil-Malti: /ˈsiːkəˌteɪ əˈliːn/, SEE-kə-TAY ə-LEEN) hija katina muntanjuża fil-Krais ta' Primorsky u ta' Khabarovsk, ir-Russja, li hija estiża għal madwar 900 kilometru (560 mil) lejn il-Grigal tal-port marittimu Russu ta' Vladivostok fil-Paċifiku. L-ogħla qċaċet huma Tordoki Yani (2,077 metru (6,814-il pied) 'il fuq mil-livell tal-baħar), il-Muntanja Ko (2,003 metri (6,572 pied)) fil-Krai ta' Khabarovsk u l-Muntanja Anik (1,933 metru (6,342 pied)) fil-Krai ta' Primorsky.
Sikhote-Alin tinsab f'żona miti, għalkemm speċijiet tipiċi tat-taiga tat-Tramuntana (bħar-renni u l-ors kannella ta' Ussuri) jgħixu flimkien mat-tigra ta' Amur (magħrufa wkoll bħala t-tigra Siberjana), il-leopard ta' Amur u l-ors iswed Asjatiku. Fir-reġjun ma tantx hemm wisq lupi, minħabba l-kompetizzjoni mat-tigri.[2] L-eqdem siġra fir-reġjun hija tassu Ġappuniż ta' 1,000 sena.[3] Sikhote-Alin hija l-uniku ħabitat magħruf tas-Sikhotealinia, l-uniku membru ħaj tal-familja tal-ħanfusa Jurodidae, li ġiet deskritta bħala "l-iżjed rappreżentant misterjuż tal-ħanfus" minħabba l-kollokazzjoni inċerta fi ħdan il-grupp.[4]
Bosta tributarji tax-xmara Amur jgħaddu fi ħdan il-katina muntanjuża, inkluż il-Gur.
Il-qalba tas-sit tista' tiġi esplorata biss fil-kumpanija tar-rangers.
Huwa maħsub li l-isem għandu oriġini Manchu (bil-Manchu: alin tfisser "muntanja").
Fis-snin 10 u 20 tas-seklu 20, Sikhote-Alin ġiet esplorata b'mod estensiv mill-ġeografu u n-naturalista Russu Vladimir Arsenyev (1872–1930), li ddeskriva l-avventuri tiegħu f'diversi kotba, b'mod partikolari Dersu Uzala (1923), li fl-1975 ġie kkonvertit f'film rebbieħ tal-Oscars minn Akira Kurosawa. Bis-saħħa l-iktar tal-esplorazzjoni u tax-xhieda tiegħu, fl-1935 ġew stabbiliti r-refuġji l-kbar ta' Sikhote-Alin u ta' Lazo biex jiġu ppreservati l-organiżmi selvaġġi mhux tas-soltu tar-reġjun.
Fit-12 ta' Frar 1947, waħda fost l-ikbar xita ta' meteoriti fl-istorja reċenti seħħet fil-katina muntanjuża. Il-meteorita ta' Sikhote-Alin splodiet fl-atmosfera u hi u nieżla ffurmat qisha xita ta' bosta tunnelati ta' metall f'reġjun ellitiku b'erja ta' madwar 1.3 kilometru kwadru (0.50 mil kwadru). Il-meteoriti kkawżaw il-formazzjoni ta' krateri; l-ikbar fosthom kellha dijametru ta' 26 metru (85 pied).
Fl-2001, il-parti ċentrali ta' Sikhote-Alin tniżżlet fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, bis-saħħa tal-importanza tagħha għall-"għajxien ta' speċijiet fil-periklu ta' estinzjoni bħas-serra Ċiniża, il-kokka wikkiela tal-ħut ta' Blakiston u t-tigra ta' Amur".[5] Is-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO inizjalment kellu erja totali ta' 16,319-il kilometru kwadru (4,033,000 akru), li minnha l-qalba terrestri ta' Sikhote-Alin Ċentrali kellha erja ta' 3,985 kilometru kwadru (985,000 akru). Fl-2018, is-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO ġie estiż bi 11,605 kilometru kwadru (2,868,000 akru) bl-inklużjoni tal-Park Nazzjonali ta' Bikin taħt l-isem ta' "Wied ix-Xmara Bikin".[6]
Sit ta' Wirt Dinji
immodifikaSikhote-Alin Ċentrali ġiet iddeżinjata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2001 u s-sit ġie estiż fl-2018.[5][6]
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' kriterju wieħed tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (x) "Post fejn hemm l-iktar ħabitats naturali importanti u sinifikanti għall-konservazzjoni fil-post tad-diversità bijoloġika, inkluż fejn hemm speċijiet mhedda ta' valur universali straordinarju mill-perspettiva tax-xjenza jew tal-konservazzjoni".[5]
Referenzi
immodifika- ^ Slaght, J. C., D. G. Miquelle, I. G. Nikolaev, J. M. Goodrich, E. N. Smirnov, K. Traylor-Holzer, S. Christie, T. Arjanova, J. L. D. Smith, Karanth, K. U. (2005) Chapter 6. Who's king of the beasts? Historical and recent body weights of wild and captive Amur tigers, with comparisons to other subspecies. pp. 25–35.
- ^ "Save The Tiger Fund | Search Assistance". web.archive.org. 2007-10-30. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2007-10-30. Miġbur 2024-04-26.
- ^ "Сервер Правительства Хабаровского края - Туризм и отдых - Достопримечательности края - Туристические комплексы - Памятник природы "Сихотэ - Алинь". Центр реабилитации диких животных "УТЕС"". web.archive.org. 2007-09-29. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2007-09-29. Miġbur 2024-04-26.
- ^ Yan, Evgeny V.; Wang, Bo; Ponomarenko, Alexander G.; Zhang, Haichun (2014). "The most mysterious beetles: Jurassic Jurodidae (Insecta: Coleoptera) from China". Gondwana Research. 25 (1): 214–225.
- ^ a b ċ "Central Sikhote-Alin". UNESCO.
- ^ a b "Bikin River Valley". UNESCO.