Jan Vermeer

Jan Vermeer
Ħajja
Isem propju	Johannes Vermeer
Twelid	Delft, Ottubru 1632
Nazzjonalità	Repubblika tal-Pajjiżi l-Baxxi
Residenza	Delft
Mewt	Delft, 15 Diċembru 1675
Post tad-dfin	Oude Kerk (en)
Familja
Missier	Reijnier Janszoon Vermeer
Omm	Digna Baltus
Konjuga/i	Catharina Bolenes (en)
Edukazzjoni
Lingwi	Olandiż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	pittur; kollezzjonista tal-arti
Post tax-xogħol	Delft
Xogħlijiet importanti	Djana u n-Ninfi; Il-Ġeografiku; Il-Qaħħaba; Qaddejja tferra' l-ħalib; Kristu fid-Dar ta' Marta u Marija; L-Astronomu; Tfajla tongħos; Tfajla bl-imsielet tal-ġawhar; View of Delft (en)
Influwenzat minn	Carel Fabritius (en) ; Gabriel Metsu (en) ; Dirck van Baburen (en) ; Leonaert Bramer (en)
Moviment	Pittura tas-Seklu tad-Deheb Olandiż; pittura Barokka
Moviment artistiku	pittura tal-ġeneru; ritratt

Johannes Vermeer jew Jan Vermeer /jɑn vər'meˑɪ̯r/, (Delft, 31 ta' Ottubru 1632 – Delft, 15 ta' Diċembru 1675) kien pittur Olandiż.

Bijografija

Qaddejja tferra' l-ħalib, Rijksmuseum, Amsterdam

L-astronomu, Mużew tal-Louvre, Parigi

Sinjorina mal-qaddejja, Frick Collection, New York

Mara taħdem il-bizzilla, Mużew tal Louvre, Pariġi

Tfajla bil-buqar tal-ilma, Metropolitan Museum of Art, New York

Triq ġo Delft, Rijksmuseum, Amsterdam

Suldat ma'tfajla titbissem, Frick Collection, New York

Ftit nafu fuq il-ħajja ta' Vermeer: bħala sorsi għandna biss xi reġistri, xi ftit dokumenti uffiċjali u kummenti ta' artisti oħra. Id-data tat-twelid ma nafuhiex eżatt, nafu biss li tgħammed fil-31 ta' Ottubru 1632 fil-knisja Protestanta ta' Delft. Missieru, Reynier Vermeer, kien nissieġ tal-ħarir tal-klassi nofsanija, li kien jinnegozja wkoll fix-xogħlijiet tal-arti. Ommu Digna, li kienet minn Antwerpen, iżżewġet lil Reynier fl-1615. Fl-1641 il-familja akkwistat lukanda jisimha Mechelen, isem ta' belt fil-Belġju, li kienet tinsab fl-inħawi ta' misraħ is-suq. Reynier barra x-xogħol ta' negozjant tal-arti u ta' nissieġ beda jaħdem ukoll ta' lukandier. Meta miet missieru, fl-1652, Joannes wiret il-lukanda u n-negozji tiegħu.

Minkejja li kien minn familja Protestanta, iżżewweġ tfajla Kattolika, Catherina Bolnes, f'April tal-1653. Barra d-differenzi reliġjużi, il-familja tal-mara kienet iżjed għanja minn dik ta' Vermeer. Jidher li hu kien ikkonverta qabel iż-żwieġ, għax it-tfal tagħhom ingħataw ismijiet ta' qaddisin Kattoliċi minflok tal-ġenituri. Barra minn hekk waħda mill-pitturi tiegħu l-Allegorija tal-fidi, tirrapreżenta l-fidi fl-Ewkaristija, imma ma nafux jekk din tirreferix għall-fidi tal-artista jew ta' min ordnaha.

Ftit wara it-tieġ, il-koppja marru joqogħdu ma' omm Catherina, Maria Thins, armla tat-tajjeb, li kienet fil-kwartier Kattoliku tal-belt. Vermeer baqa' jgħix hemm mal-familja ħajtu kollha. Maria kienet importanti fil-ħajja tal-pittur, l-ewwel tifla issemmiet għaliha u kienet tgħinu bi flusha sakemm hu għamel isem fid-dinja tal-arti. Johannes u martu kellhom b'kollox 14-il tifel u tifla li tlieta minnhom mietu qabel missierhom.

Il-karriera

Beda l-apprendistat tiegħu fl-1647, forsi ma' Carel Fabritius. Fid-29 ta' Diċembru 1653, Vermeer sar membru tax-Xirka ta' San Luqa. Mir-reġistri ta' din l-għaqda ta' pitturi nafu li l-artista ma setax iħallas il-miżata tas-sħubija, u dan juri li kellu problemi finanzjarji. Wara s-sitwazzjoni ttejbet, Pieter Van Ruijven, wieħed miċ-ċittadini l-iżjed għonja sar patrun tiegħu u xtara ħafna pitturi minn għandu.

F-1662 Vermeer ġie elett kap tax-Xirka u baqa' f'din il-kariga għal xi snin, sinjal li kien meqjus bħala ċittadin rispettabbli. Però fl-1672 l-invażjoni tar-Repubblika Olandiża mill-Franċiżi ġabet kriżi finanzjarja gravi u nixfet għal kollox id-domanda għal oġġetti ta' lussu bħall-pitturi u, għalhekk in-negozju ta' Vermeer bħala artista u merkant tant mar għall-agħar li kellu jissellef.

Meta miet fl-1675. Lil martu u 'l uliedu, Vermeer ħallilhom ftit flus u ħafna dejn. F'dokument martu waħħlet fl-inkwiet tal-problemi ekonomiċi għal mewtu. Catherina talbet il-Kunsill tal-belt li jieħdu d-dar u l-pitturi bħala ħlas. Dsatax-il pittura baqgħu għand Catherina u Maria, u minn dawn ftit inbiegħu biex jitħallsu l-kredituri.

Teknika

Vermeer kellu l-ħila jikseb kuluri trasparenti billi japplika punti qrib xulxin fuq it-tila, teknika magħrufa bħala pointillé, li m'għandniex inħawduha ma pointillisme. It-teknika tiegħu tagħti riżultati mill-iżjed vivaċi possibbli, b'effetti, fuq kollox tal-kulur, li hu kien jirriċerka b'interess kważi xjentifiku. Kien iqis is-suġġett bħala konvenjenza: "Il-pitturi ta' Vermeer huma fil-verità naturi mejtin bin-nies".^[1]

M'hemmx disinji li żgur nistgħu nattribwuhom lill-artista u l-kwadri tiegħu ma tantx jagħtu ħjiel tal-metodi preparatorji li uża.

Fil-ktieb Secret Knowledge: Rediscovering the Lost Techniques of the Old Masters (Għarfien Sigriet: Riskoperta tat-Tekniki Mitlufa tal-Pitturi l-Kbar)^[2], li kiteb il-pittur famuż Ingliż David Hockney fl-2001 (rivedut 2006), informat mill-ħafna studji li għamel dwar l-użu tal-istrumenti ottiċi fil-Pittura Fjamminga, l-awtur isostni li Vermeer, bħal ħafna pitturi oħra tal-epoka, kien jinqeda ħafna bil-camera oscura biex jiddefinixxi l-fiżjonomija eżatta tal-persunaġġi rrappresentati u l-pożizzjoni preċiża tal-oġġetti fil-kompożizzjoni tal-kwadri. Skont it-"teżi Hockney-Falco" (mill-isem tal-pittur u tal-fiżiku Amerikan Charles M. Falco, li għamluha famuża), l-użu ta' dan l-istrument ottiku hu biżżejjed biex jiġġustifika in-nuqqas ta' disinji ta' tħejjija għal pitturi ta' preċiżjoni "fotografika" u fiżjonomika straordinarja ta' ħafna artisti Fjammingi, bħal Van Eyck, u wara tal-epoka barokka, bħal Caravaggio jew Velázquez, u appuntu ta' Vermeer. Imma fuq kollox, skont din it-teżi, l-użu tal-"camera oscura" tispjega wkoll xi wħud mill-effetti sorprendenti tad-dawl fil-kwadri ta' Vermeer, b'mod partikolari l-effetti kurjużi "mhux iffokati" li niltaqgħu magħhom f'xi kapolavuri tiegħu, fejn xi dettalji huma ffokati perfettament u oħrajn mhumiex, bħal effett tipiku li nsibu fit-teknika fotografika moderna.

Il-vivaċità estrema tal-kuluri fil-pitturi ta' Vermeer, li għadna naraw sal-lum, ġejja mill-kura kbira li ħa l-artista fit-tħejjija taż-żebgħa taż-żejt u fit-tfittxija għall-aħjar pigmenti li seta' jsib f'dik l-epoka. Bħala eżempju ta' dan hemm il-ħafna użu li għamel Vermeer tal-ikħal ultramarine, miksub mill-lapislazzuli, li kien iqum ħafna. Dan użah fil-pitturi kollha tiegħu mhux biss pur imma wkoll fl-isfumaturi tal-kuluri intermedji. Anki fis-snin meta kien fi stat finanzjarju ħażin ħafna, dan il-kulur li kien jiswa ħafna, baqa' jużah.^[3]

Fix-xogħlijiet tiegħu allura insibu atmosfera eċċezzjonali. "Il-ħajja siekta tal-oġġetti tidher riflessa f'mera ċara; mill-firxa tad-dawl mal-ġewwieni dieħel mit-twieqi mbexxqin, mill-logħob tar-riflessi, mill-effetti tat-trasparenza, penombri u dawl minn wara..."^[4]

Il-pitturi foloz

Fil-bidu tas-seklu 200 kien hemm proliferazzjoni kbira fis-swieq tal-arti ta' pitturi ta' Vermeer foloz. Dawn kien qiegħed ipinġihom wieħed mill-iżjed falzaturi famużi tal-aħħar seklu, l-Olandiż Han van Meegeren. Dan il-falzatur ta' ħila kbira uża l-istess tekniki tal-pittura tal-artista biex ħoloq ħafna kwadri b'kompożizzjonijiet oriġinali għal kollox u rnexxielu jgħaddihom bħala xogħlijiet awtentiċi ta' Vermeer, tant li ħafna kollezzjonisti famużi u xi wħud mill-mużewijiet mill-iżjed importanti tal-Ewropa kisbu dawn il-kwadri għall-kollezzjonijiet tagħhom.^[5]

Bla dubju dan il-fenomenu famuż għenu n-nuqqas stramb ta' sorsi dokumentali u ta' studji fil-fond tax-xogħlijiet u tal-figura tal-artista Olandiż, li sal-aħħar tas-seklu 19 kien intnessa u kważi ntilfet kull traċċja tal-istorja artistika tal-pittur. Il-kritika moderna ta' Vermeer bdieha l-istudjuż Franċiż Théophile Thoré-Bürger. Minn dan il-punt 'l hawn, il-figura tiegħu gawdiet attenzjoni dejjem tikber mill-kritiċi u mill-pubbliku li issa għandu fama internazzjonali.

Bibliografija

Erik Larsen, Jan Vermeer: catalogo completo, Borgo S. Croce, Octavo, 1996. ISBN 88-8030-074-1
John Michael Montias, Vermeer: l'artista, la famiglia, la città, Torino: Einaudi, 1997. ISBN 88-06-12192-8
Roberto Diodato, Vermeer, Góngora, Spinoza - L'estetica come scienza intuitiva, Bruno Mondadori, 1997, 310 pagine, ISBN 88-424-9438-0
Norbert Schneider, Vermeer: 1632-1675: i sentimenti dissimulati, Koln, Taschen, 2001. ISBN 3-8228-0972-1
Anthony Bailey, Il maestro di Delft: storia di Johannes Vermeer, genio della pittura, Milano, Rizzoli, 2003. ISBN 88-17-87306-3
Liedtke, Walter (2009). The Milkmaid by Johannes Vermeer. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 978-1-58839-344-9
Liedtke, Walter A. (2001). Vermeer and the Delft School. Metropolitan Museum of Art. ISBN 978-0-87099-973-4
Kreuger, Frederik H. (2007). New Vermeer, Life and Work of Han van Meegeren. Rijswijk: Quantes. pp. 54, 218 and 220 give examples of Van Meegeren fakes that were removed from their museum walls. Pages 220/221 give an example of a non–Van Meegeren fake attributed to him. ISBN 978-90-5959-047-2
Schneider, Nobert (1993). Vermeer. Cologne: Benedikt Taschen Verlag. ISBN 3-8228-6377-7
Sheldon, Libby; Nicola Costaros (February 2006). Johannes Vermeer’s ‘Young woman seated at a virginal. The Burlington Magazine (vol. CXLVIII ed.) (1235).
Steadman, Philip (2002). Vermmeer's Camera, the truth behind the masterpieces. Oxford University Press. ISBN 0-19-280302-6
Wadum, J. (1998). "Contours of Vermeer". In I. Gaskel and M. Jonker. Vermeer Studies. Studies in the History of Art. Washington/New Haven: Center for Advanced Study in the Visual Arts, Symposium Papers XXXIII. pp. 201–223..
Wheelock, Arthur K., Jr. (1981,1988). Jan Vermeer. New York: Abrams. ISBN 0-8109-1737-8.

Filmografija

A Zed & Two Noughts (1985), film dirett minn Peter Greenaway. L-istorja fiha għadd kbir ta' riferimenti għal Vermeer.
Girl with a Pearl Earring (2003), diretto minn Peter Webber, ibbażat fuq ir-rumanz bl-istess isem ta' Tracy Chevalier.
All the Vermeers in New York (1990), film dirett minn Jon Jost.
Brush with fate (2003), film televiżiv dirett minn di Brent Shields. Il-film isegwi l-ħajja ta' pittura immaġinarja ta' Vermeer hija u tgħaddi minn idejn diversi nies. Il-film hu bbażata fuq ir-rumanz Girl In Hyacinth Blue ta' Susan Vreeland,

Xogħlijiet kollha magħrufa jew attribwiti lil Vermeer

Titlu	Ġeneru	Teknika	Rimarki	Daqs	Data	Nru^[6]	Kollezzjoni	Nru tal-inventarju
L-Allegorija tal-Fidi	Allegorija	żejt fuq it-tila		114,3 × 88,9	1671-1674 (ca.)	35	The Metropolitan Museum of Art, New York	32.100.18
L-Arti tal-Pittura	Allegorija	żejt fuq it-tila	iffirmata	120 × 100	1665-1666 (ca.)	19	Kunsthistorisches Museum, Vjenna	GG_9128
L-Astronomu	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	51,5 × 45,5	1668 (iddatat)	27	Mużew tal-Louvre, Pariġi	RF 1983-28
Kristu fid-dar ta' Marta u Marija	Pittura ta' suġġett bibliku	żejt fuq it-tila	iffirmata	160 × 142	1654-1656 (ca.)	2	National Gallery of Scotland, Edinburgu	NG 1670
Il-Kunċert^[7]	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	72,5 × 64,7	1664-1667 (ca.)	20	Isabella Stewart Gardner Museum, Boston
Mara bil-kullana tal-ġawhar	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	55 × 45	1662-1665 (ca.)	17	Staatliche Museen Preussischer Kulturbesitz, Gemäldegalerie, Berlin
Mara taħdem il-bizzilla	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila, imwaħħla fuq tavla	iffirmata	24 × 21	1669-1670 (ca.)	32	Mużew tal-Louvre, Pariġi	MI 1448
Diana u sħaba	Pittura b'suġġett mitoloġiku	żejt fuq it-tila	iffirmata	97,8 × 104,6	1653-1656 (ca.)	1	Mauritshuis, L-Aja
Ir-ruffjana	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	143 × 130	1656 (daté)	4	Staatliche Kunstsammlungen, Gemäldegalerie Alte Meister, Dresden
Mara bil-ljutu	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		51,4 × 45,7	1662-1665 (ca.)	14	The Metropolitan Museum of Art, New York	25.110.24
Mara liebsa l-ikħal taqra ittra	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		46,5 × 39	1662-1665 (ca.)	16	Rijksmuseum, Amsterdam	C-251
Mara bil-miżien	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		42,5 × 38	1662-1665 (ca.)	18	National Gallery of Art, Washington	1942.9.97
Tfajla bil-kappell aħmar	Ritratt	żejt fuq tavla	iffirmata	23,2 × 18,1	1665-1666 (ca.)	28	National Gallery of Art, Washington	1937.1.53
Il-ġeografu	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	52 × 45	1669 (daté)	29	Städel Museum, Franfurt, Franza	1149
Tfajla bil-buqar tal-ilma	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		45,7 × 40,6	1662-1665 (ca.)	15	The Metropolitan Museum of Art, New York	89.15.21
Tfajla tikteb ittra	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	45 × 39,9	1665-1666 (ca.)	24	National Gallery of Art, Washington	1962.10.1
It-tfajla bil-flawt	Ritratt	żejt fuq tavla	attribué à JV	20 × 17,8	1665-1670 (ca.)	22	National Gallery of Art, Washington	1942.9.98
It-tfajla bl-imsielet tal-ġawhar	Ritratt	żejt fuq it-tila	iffirmata	44,5 × 39	1665-1667 (ca.)	23	Mauritshuis, L-Aja
Tfajla b'tazza nbid	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	78 × 67	1659-1660 (ca.)	13	Herzog Anton Ulrich-Museum, Brunswick	316
Qaddejja tferra' l-ħalib	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		45,45 × 40,6	1658-1661 (ca.)	10	Rijksmuseum, Amsterdam	A-2344
Lezzjoni tal-mużika	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	73,3 × 64,5	1662-1664 (ca.)	21	Kollezzjoni tar-Reġina Eliżabetta II, Buckingham Palace, Londra	RCIN 405346
Lezzjoni tal-mużika interrotta	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		39,37 × 44,45	1658-1661 (ca.)	9	The Frick Collection, New York	1901.1.125
L-ittra ta' mħabba	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	44 × 38,5	1669-1670 (ca.)	26	Rijksmuseum, Amsterdam	A-1595
Tfajla taqra ittra ħdejn it-tieqa	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	traces de signature (?)	83 × 64,5	1657-1659 (ca.)	7	Staatliche Kunstsammlungen, Gemäldegalerie Alte Meister, Dresden
Sinjorina mal-qaddejja	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		90,17 × 78,74	1666-1667 (ca.)	25	The Frick Collection, New York^[8]	1919.1.126
Suldat ma' tfajla titbissem	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		50,48 × 46,04	1657 (ca.)	6	[The Frick Collection, New York	1911.1.127
Ritratt ta' tfajla	Ritratt	żejt fuq it-tila		44,5 × 40	1665-1674 (ca.)	36	The Metropolitan Museum of Art, New York
L-isqaq	Veduta	żejt fuq it-tila	iffirmata	54,3 × 43,5	1657-1661 (ca.)	12	Rijksmuseum, Amsterdam	A-2860
Santa Prassida	Pittura b'suġġett reliġjuż	żejt fuq it-tila	iffirmata	101,6 × 82,6	1655 (daté)	3	Barbara Piasecka Johnson Collection
Mara bilqiegħda mal-ispinetta	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	51,5 × 45,5	1670-1675 (ca.)	37	National Gallery, Londra	NG2568
Mara bilwieqfa ħdejn l-ispinetta	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	51,7 × 45,2	1670-1673 (ca.)	30	National Gallery, Londra	NG1383
Mara tikteb ittra mal-qaddejja	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	71,1 × 58,4	1670-1671 (ca.)	33	National Gallery of Ireland, Dublin, Irlanda
Mara ddoqq il-kitarra	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	53 × 46,3	1669-1672 (ca.)	34	Kenwood House, Londra
Tfajla bilqiegħda ma' virġinal^[9]	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		25,2 × 20	1670 (ca.)	31	Kollezzjoni privata
Tfajla rieqda	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila	iffirmata	87,6 × 76,5	1656-1657 (ca.)	5	The Metropolitan Museum of Art, New York
Tazza nbid	Pittura tal-ġeneru	żejt fuq it-tila		65 × 77	1658-1661 (ca.)	8	Gemäldegalerie, Berlin
Veduta ta' Delft	Veduta	żejt fuq it-tila	iffirmata	98,5 × 115,7	1660-1661 (ca.)	11	Mauritshuis, L-Aja

Referenzi

^ Ernst Gombrich, La storia dell'arte, tr. Maria Luisa Spaziani, 1ª ed. Torino, Einaudi, 1966; Milano, Phaidon Press, 2009. ISBN 978-0-7148-5722-0
^ Secret Knowledge: Rediscovering the lost techniques of the Old Masters (2006), Thames and Hudson, London, ISBN 0-500-28638-8
^ Silvia Danesi Squarzina, Vermeer, Firenze, Art e dossier Giunti, 1990. ISBN 88-09-76133-2
^ Le Garzantine, Arte, ed. 2002, pag. 1270.
^ Frank Wynne, Io ero Vermeer: ascesa e caduta del più grande falsario del ventesimo secolo, Milano, Ponte alle Grazie, 2007. ISBN 978-88-7928-881-1
^ Klassifikazzjoni skont l-ordni kronoloġika
^ Misruqa fil-lejl tat-18 ta' Marzu 1990, il-pittura qatt ma reġgħet instabet.
^ Pittura misruqa u misjuba darbtejn
^ L-attribuzzjoni ta' din il-pittura mhijiex ċerta

Ħoloq esterni

Wikimedia Commons għandha fajls multimedjali li għandhom x'jaqsmu ma': Jan Vermeer

Johannes Vermeer, bijografija fuq Artble
Essential Vermeer, sit iddedikat lil Johannes Vermeer
Johannes Vermeer fl-Encyclopædia Britannica
Vermeer Center Delft, ċentru dwar Vermeer

[1] Ernst Gombrich, La storia dell'arte, tr. Maria Luisa Spaziani, 1ª ed. Torino, Einaudi, 1966; Milano, Phaidon Press, 2009. ISBN 978-0-7148-5722-0

[2] Secret Knowledge: Rediscovering the lost techniques of the Old Masters (2006), Thames and Hudson, London, ISBN 0-500-28638-8

[dossier-3] Silvia Danesi Squarzina, Vermeer, Firenze, Art e dossier Giunti, 1990. ISBN 88-09-76133-2

[4] Le Garzantine, Arte, ed. 2002, pag. 1270.

[5] Frank Wynne, Io ero Vermeer: ascesa e caduta del più grande falsario del ventesimo secolo, Milano, Ponte alle Grazie, 2007. ISBN 978-88-7928-881-1

[6] Klassifikazzjoni skont l-ordni kronoloġika

[7] Misruqa fil-lejl tat-18 ta' Marzu 1990, il-pittura qatt ma reġgħet instabet.

[8] Pittura misruqa u misjuba darbtejn

[9] L-attribuzzjoni ta' din il-pittura mhijiex ċerta

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]