Hector Berlioz

Louis Hector Berlioz (11 ta' Diċembru, 1803 – 8 ta' Marzu, 1869) kien kompożitur Romantiku Franċiż, magħruf l-iżjed għaż-żewġ kompożizzjonijiet, Symphonie Fantastique (li ndaqqet għall-ewwel darba fl-1830) u l-Grande Messe des Morts (Requiem). Ta kontribut mill-ikbar fl-iżvilupp tal-orkestra moderna bix-xogħol tiegħu Trattat fuq l-Istrumentazzjoni u bl-użu ta' orkestri enormi, li xi minn daqqiet kien ikun fihom aktar minn 1000 mużiċista. Mill-banda l-oħra, ikkompona xi 50 kanzunetta għall-vuċi u l-pjanu.

Hector Berlioz
Ħajja
Isem propju	Louis-Hector Berlioz
Twelid	La Côte-Saint-André, 11 Diċembru 1803, 1803
Nazzjonalità	Franza
Mewt	Pariġi, 8 Marzu 1869
Post tad-dfin	Ċimiterju ta' Montmartre
Familja
Missier	Louis Berlioz
Konjuga/i	Harriet Smithson
Ulied	uri Louis Berlioz (en)
Edukazzjoni
Alma mater	Conservatoire de Paris
Lingwi	Franċiż
Għalliema	Anton Reicha Jean-François Lesueur
Studenti	uri Antoine Elwart (mul) Théodore Ritter (mul)
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	ġurnalist surmast tal-orkestra kittieb awtobijografu kritiku tal-mużika librettist virtuoso librar kompożitur
Xogħlijiet importanti	Requiem Roméo et Juliette Symphonie Fantastique La damnation de Faust Les Troyens Le Carnaval romain Les Nuits d'Été
Premjijiet	List Prix de Rome Officer of the Legion of Honour  (12 Awwissu 1864) Kavallier tal-Leġjun tal-Unur  (10 Mejju 1839)
Sħubija	L-Akkademja Żvediża tal-Mużika Académie des beaux-arts (en)
Moviment	romantiċiżmu
Moviment artistiku	opra sinfonija mużika klassika mużika romantika
Strument/i tal-mużika	kitarra flejguta flawt sassofonu

Bijografija

Ritratt pittura ta' Honoré Daumier

Berlioz twieled Franza, La Côte-Saint-André fid-"département" ta' Isère, bejn Lyon u Grenoble. Berlioz ma bediex jistudja l-mużika sa meta kellu tnax-il sena, meta beda jikteb kompożizjonijiet u arranġamenti żgħar. B'kuntrast mal-kompożituri l-oħra ta' żmienu, ma kienx xi tifel prodiġju u qatt ma kien tgħallem idoqq il-pjanu, għalkemm bħala tifel kien idoqq il-flawt u l-kitarra. Missieru kien tabib u studjuż. Meta kellu tmintax, bagħtuh Pariġi biex jistudja l-mediċina imma ma kellu l-ebda interess fiha. Minkejja d-diżapprovazzjoni ta' missieru, telaq l-istudji mediċi biex isegwi karriera fil-mużika. Fl-1826 beda jattendi il-Conservatoire de Paris biex jistudja l-kompożizzjoni taħt Jean-François Lesueur. Wara erba' snin biss, fl-1830, Berlioz rebaħ il-"Prix de Rome".

Id-dar fejn twieled Berlioz

Berlioz jgħidu li kien romantiku minn natura u li kien iħoss emozzjoniet qawwija tant li kien jinfaqa' jibki meta jisma' ċerti passaġġi minn Virġilju, Shakespeare, u Beethoven. Din il-karatteristika tidher ukoll fir-rumanzi li kellu u l-iżjed l-imħabba għall-attriċi Shakespearjana Irlandiża Harriet Constance Smithson. Din l-attriċi kienet l-ispirazzjoni għas-Symphonie fantastique (Sinfonija fantastika) li kkompona fl-1830, tliet snin biss wara l-mewt ta' Beethoven. Din is-sinfonija mill-ewwel kienet meqjusa mill-udjenzi Pariġini bħala oriġinali mill-iżjed, sorprendenti ħafna u mimlija ħajja waqt li n-natura awtobijografika tagħha dak iż-żmien kienet ikkunsidrata sensazzjonali. Smithson dehrilha li l-ittri ta' Berlioz biex jintroduċi ruħu kienu appassjonati wisq u fil-bidu minħabba fihom irrefjutat l-imħabba tiegħu. Fl-aħħar, meta mar lura Pariġi wara sentejn studju Ruma, iltaqa' ma' Smithson wara li attendit kunċert tas-Symphonie Fantastique. Minn-noti tal-kompożitur hi ndunat li s-sinfonija kienet deskrizzjoni tal-iżvilupp ta' mħabbtu lejha u wara, fl-1833, iżżewġitu. Fit-tieġ Franz Liszt kien xhud u Heinrich Heine kien wieħed mill-mistednin. Kellhom tifel wieħed jismu Louis Berlioz, li twieled fl-1834. Berlioz u martu nfirdu fl-1844 imma Berlioz baqa' jtiha l-manteniment u jżurha sa mewtha fl-1854. Wara l-mewt ta' martu Berlioz iżżewweġ 'l Marie Recio, kantanta li kienet ivvjaġġjat u għexet miegħu għal tlettax-il sena qabel. Hu kien jammetti li żżewwiġha iżjed bħala dmir milli għall-imħabba.

F'ħajtu, barra li kien famuż bħala kompożitur, Berlioz kien magħruf ukoll bħala surmast tal-orkestra. Għamel vjaġġi lejn il-Ġermanja, l-Ingilterra u r-Russja, fejn mexxa opri u mużika sinfonika, tiegħu u ta' haddieħor. Niccolò Paganini, il-'virtuoso' tal-vjolin u kompożitur, ta kommisjoni 'l Berlioz biex jikkomponi kunċert għall-vjola, li hu xtaq li jkun l-ewwel wieħed li jdoqqu bħala soloista. Ir-riżultat kien is-sinfonija għall-vjola u orkestra, Harold en Italie.

Il-qabar ta' Berlioz

Meta Paganini ra l-ewwel abbozzi ta' dan ix-xogħol, biddel il-ħsieb u qal li xtaq idoqq il-ħin kollu matul is-sinfonija. Għalkemm Paganini ma ħax parti fil-premiere ta' dan ix-xogħol, fil-memoirs ta' Berlioz insibu li meta Paganini sema' s-sinfonija, intefa' għar-rkubtejh quddiem Berlioz, quddiem l-orkestra kollha u ddikjarah ġenju. L-għada tah rigal ta' 20,000 frank. B'din is-somma flus Berlioz seta' jħallas id-dejn ta' Harriet u tiegħu u jieqaf mix-xogħol ta' kritika biex jikkonċentra fuq il-kompożizzjoni tas-sinfonija drammatika, Roméo et Juliette għall-vuċijiet, kor u orkestra. Iżjed tard f'ħajtu Berlioz kien jgħid li fost il-kompożizzjoniet tiegħu Roméo et Juliette kienet waħda mill-favoriti. Imma kien jikkonsidra r-Requiem bħala l-aħjar opra tiegħu. Din kienet suċċess kbir Franza u barra, mhux bħax-xogħol importanti vokali tiegħu ta' iżjed tard pereżempju La Damnation de Faust u Les Troyens, li kienu fjaski kommerċjali.

Berlioz immantena ż-żewġ familji li kellu bil-kitba ta' kritika mużikali f'publikazzjonijiet Pariġini, l-iżjed f'Le Journal des Debats, għal fuq minn tletin sena. Ħareġ erba' kotba f'ħajtu u l-"Memoirs" tiegħu dehru wara mewtu.

Berlioz kien parti importanti mill-moviment Romantiku Franċiż. Fost ħbiebu kien hemm kittieba bħal Alexandre Dumas, père, Victor Hugo, u Honoré de Balzac. Wara, Théophile Gautier kiteb, "Jidhirli li Hector Berlioz ma' Hugo u Delacroix, jifforma it-Trinità tal-Arti Romantika."

Hector Berlioz hu midfun fis-Cimetiere de Montmartre maż-żewġ nisa tiegħu, Harriet (mietet 1854) u Marie (mietet 1862).

Il-Legat

Ritratt pittura ta' Émile Signol 1832

Għalkemm Franza il-mużika ta' Berlioz ma kinetx stmata matul parti kbira tas-seklu dsatax, hi meqjusa bħala influwenzja qawwija fl-iżvilupp tal-forma sinfonika, strumentazzjoni u d-deskrizzjoni bil-mużika ta' ideat programmatiċi, il-karatteristiċi ċentrali tar-romantiċiżmu mużikali. Fi żmienu kien meqjus modern ħafna u huwa, Wagner u Liszt huma meqjusa bħala t-trinità prinċipali tar-romantiċiżmu progressiv tas-seklu dsatax. Richard Pohl, il-kritiku Germaniż fin-Neue Zeitschrift für Musik sejjaħ 'l Berlioz "pijunir tassew", Liszt kien jappoġġjah u jdoqq il-mużika tiegħu b'ħafna entużjażmu, u Wagner stess, wara li għall-ewwel kien esprima riżervazzjonijiet serji fuq Berlioz, kiteb 'l Liszt jgħidlu: "aħna, Liszt, Berlioz u Wagner, aħna tlieta ndaqs, imma rridu noqogħdu attenti li ma ngħidulux hekk." Kif jindika Wagner, Berlioz stess ma kinetx tinteressah l-idea ta' dik li kienu jsejħulha "La Musique du Passé", u jidher ċar li kien influwenza lil Liszt u 'l Wagner (u 'l-kompożituri li kienu jħarsu 'l quddiem) għalkemm qatt wera' ammirazzjoni għax-xogħol tagħhom. Ir-rimarka ta' Wagner tissuġġerixxi wkoll li kien hemm nazzjonaliżmu qawwi fost il-Kompożituri Ewropej ta' dak iż-żmien fuq iż-żewġ naħat tax-xmara Renu.

Influenzi

Berlioz kellu mħabba kbira għall-letteratura, u ħafna mill-aħjar kompożizzjonijiet tiegħu kienu ispirati minn xogħolijiet letterarji. Fis-Symphonie Fantastique, Berlioz kien parzjalment ispirat mill-“Confessions of an English Opium-Eater” ta' Thomas de Quincey. Għal La damnation de Faust, Berlioz ħa idejat mill-Faust ta' Goethe; għal Harold in Italy, ħa idejat minn Childe Harold ta' Byron; għal Benvenuto Cellini, uża l-awtobijografija ta' Cellini stess. Għal Roméo et Juliette, Berlioz naturalment uża Romeo u Ġuljetta ta' Shakespeare. Il-"magnum opus" tiegħu, l-opra monumentali Les Troyens, Berlioz ibbażha fuq il-poema epiku ta' Virġilju, Enejdi (Aeneis). Fl-aħħar opra, l-opra buffa Béatrice et Bénédict, Berlioz kiteb librett ibbażat ftit jew wisq fuq Much Ado About Nothing ta' Shakespeare. Fil-kompożizzjoni Tristia għall-orkestra u l-kor, ħa l-inspirazzjoni minn Hamlet ta' Shakespeare.

Fil-mużika l-ikbar influwenza fuq Berlioz kien Beethoven li dak iż-żmien ma kienx magħruf ħafna Franza u r-rappreżentazzjoni tas-sinfonija Eroica Pariġi tidher li kienet punt kritiku fil-kompożizzjoni tiegħu. Wara Beethoven, Berlioz kellu rispett profond għax-xogħol ta' Gluck, Mozart, Étienne Méhul, Carl Maria von Weber u Gaspare Spontini, kif ukoll għal dak ta' Rossini, Meyerbeer u Verdi. Jidher stramb li l-avventuri tal-kontemporanji prominenti Frederic Chopin u Richard Wagner fil-kromatiżmu kellhom ftit effett fuq l-istil ta' Berlioz.

Xogħlijiet mużikali u letterarji

Xogħlijiet mużikali

Is-Symphonie Fantastique famuża għall-innovazzjoni tas-'sinfonija deskrittiva' hi meqjusa bħala l-kapolavur tiegħu. Din tikkonsisti f'ħames movimenti u bejn wieħed u ieħor tiddeskrivi l-istorja ta' Berlioz stess: "Mużiċista żagħżugħ malinkoniku u b'immaġinazzjoni qawwija, iddisprat bl-imħabba jieħu l-loppju biex jivvelena ruħu. Id-droga ma taħdimx imma titfgħu f'raqqda fil-fond fejn ikollu viżjonijiet strambi. Il-maħbuba tinbidel f'melodija rikorrenti jew 'leitmotiv' li tittormentah kull fejn imur".

Barra mis-Symphonie Fantastique insemmu xi xogħolijiet oħra li daż-żmien jifformaw parti regulari mir-repertoire orkestrali: Il-"légende dramatique" La damnation de Faust u s-"symphonie dramatique" Roméo et Juliette (sinfonija) (it-tnejn xogħlijiet fuq skala kbira għall-vuċijiet u l-orkestra mħalltin), iċ-ċiklu ta' kanzunetti Les nuits d'été (oriġinalment għall-vuċi u l-pjanu, u iżjed tard b'akkumpanjament orkestrali), is-sinfonija concertante (għall-vjola u l-orkestra) Harold in Italy, it-Te Deum kważi-liturġiku u l-oratorju L'Enfance du Christ.

L-udjenzi stabiliti tal-opri u l-kunċerti ma kinetx togħġobhom il-mużika nonkonformista ta' Berlioz u għalhekk kellu jtella' l-mużika tiegħu stess u jħallas hu. Dan kien piż tqil għalih finanzjarjament u emozjonalment. Kellu qalba ta' xi 1200 persuna li kienu jattendu l-mużika tiegħu fidilment, imma billi xogħlu xi minn daqqiet kien jinvolvi mijiet ta' mużiċisti, kien diffiċli li qatt jagħmel suċċess finanzjarju. Kellu juża l-abbiltà ġurnalistika tiegħu biex jaqla' x'jiekol. Bħala kritiku spirituż kien jisħaq fuq id-drammatiċità u l-espressjoniżmu fil-mużika.

Xogħlijiet letterarji

Il-firma ta' Berlioz

Waqt li Berlioz kien magħruf l-iżjed bħala kompożitur, kien ukoll kittieb prolifiku u għex għal ħafna snin bil-kitba tal-kritika mużikali. Kellu stil awdaċi, vigoruż u xi mindaqqiet sarkastiku u awtoritarju. Leljiet ma' l-Orkestra (1852) hija satira severa tal-ħajja mużikali fil-provinċji ta' Franza fis-seklu 19. Fil-Memoirs (1870), Berlioz ipinġi ritratt awtorevoli tal-età Romantika mill-punto di vista ta' wieħed mill-protagonisti prinċipali tagħha.

Ix-xogħol pedagoġiku ta' Berlioz, Grand traité d'instrumentation et d'orchestration moderne, stabbilixxa l-fama tiegħu bħala mgħallem tal-orkestrazzjoni. Gustav Mahler u Richard Strauss studjaw dax-xogħol bir-reqqa u Nikolai Rimski-Korsakov, li meta kien student tal-mużika kien attenda l-kunċerti mmexxijin minn Berlioz f'Moska u f'San Pietruburgu, użah bħala bażi għall-ktieb tiegħu għall-istudenti tal-mużika. Berlioz kien magħruf bħala l-bniedem li kkompona għal elf mużiċista għax kien l-ewwel li uża orkestri ta' forza ġganteska, għalkemm qatt ma pprova juża din il-qawwa għal effetti frivoli jew volum u kien l-ewwel li beda jittratta l-orkestra idjomatikament u sistematikament, għalkemm hu stess ma kien jaf idoqq l-ebda strument sewwa biżżejjed. Fil-ktieb The Great Conductors (1967) Harold Schonberg jgħid: "L-ebda kompożitur qabel (Berlioz), u x'aktarx ħadd wara, lanqas Mahler stess, ma kellu daqshekk viżjoni tal-ħoss pur u kif joħorġu mill-orkestra. Kien jitpaxxa bil-kombinazzjonijiet tonali ġodda, bil-potenzjalità ta' kull strument, b'tip ta' super-mużika mdaqqa minn super-orkestra."

Ix-xogħol tiegħu bħala surmast kien ta' influwenza qawwija u bla dubju, iċ-ċarezza u l-preċiżjoni tiegħu għadhom s'issa jinfluwenzaw l-iSkola Franċiża għat-tmexxija tal-orkestra.

Kompożizzjonijiet

Ritratt disinn ta' Alphonse Legros

Mużika sinfonika

• Waverley op. 1 (1826)
• Francs-Juges op. 3 (1826)
• Symphonie fantastique op. 14 (1830)
• Le Roi Lear (1831)
• Rob Roy (1832)
• Harold en Italie op. 16 (1834)
• Réverie et caprice op. 8 (1839)
• Roméo et Juliette (1839)
• Grande symphonie funèbre et triomphale op. 15 (1840)
• Carnaval romain op. 9 (1843)
• Le Corsaire op. 21 (1845)

Opri teatrali

Paġna titulari ta' edizzjoni antika ta' La prise de Troye

• Les francs-juges (komposta bejn l-1826 u l-1833, mhux kompluta)
• Lélio, ou le retour à la vie, melologu (1832)
• Benvenuto Cellini (1838 – l-aħħar verżjoni 1856)
• Les Troyens (1858) maqsuma f'żewġ partijiet li jkomplu:
  • La prise de Troye
  • Les Troyens à Carthage
• Béatrice et Bénédict (1862 - ibbażata fuq Ħafna Storbju għal Xejn ta' Shakespeare)

Mużika vokali sagra

• Grande messe des morts (requiem)
• L'enfance du Christ
• Resurrexit
• Tantum ergo
• Te Deum
• Veni Creator

Mużika vokali profana

• Scène Héroique sur la révolution Grecque
• La mort d'Orphée
• Huit scènes de Faust
• Meditation religieuse
• Le cinq mai
• Sara la baigneuse
• Hymne à la France
• Chants des chemins de Fer
• L'impériale (Le dix décembre)
• Herminie
• La mort de Cléopatre
• Le ballet des Ombres
• Chant guerrier
• Chanson à boire
• Le chant des Bretons
• la menace des Francs
• Prière du matin
• Hymne pour la consecration su noveau tavernacle
• Le temple universel
• Le dépit de la bergère
• Le maure jaloux
• Pleure pauvre Colette
• Toi qui l'aimas verse des pleurs
• Amitié, reprends ton empìre
• Le montagnard exilé
• Canon libre à la quinte, à deux voix
• Hélène
• Chant sacrée
• La belle voyageuse
• Le coucher du Soleil
• L'origine de la Harpe
• Adieu Bessy
• Elégie en prose
• La captive
• Je crois en vous
• Les champs
• Nuits d'été
• Premiers transports
• La belle Isabeau
• Zaide
• Le chasseur danois
• La mort d'Ophélie
• Petit oiseau
• Le trébuchet

Oħrajn

• Irlanda (ġabra ta' melodiji għal vuċi waħda u żewġ vuċijiet)
• Fleurs des Landes
• Tristia
• Trois morceaux pour l'orgue
• Feulliets d'album
• Vox Populi
• La fuite en Égypte
• L'invitation à la valse ta' Weber strumentata minn Berlioz
• La marseillaise ta' Rouget de l'isle strumentata minn Berlioz
• La marche marocaine ta' Leopold de Mayer strumentata minn Berlioz