Batterija tal-Mistra
Il-Batterija tal-Mistra, li orinġinarjament kienet magħrufa wkoll bħala l-Batterija ta' Despirasse, [1] hija batterija tal-artillerija fil-Bajja tal-Mistra Bay, l-Mellieħa, Malta. Inbniet mill-Ordni ta’ San Ġwann fis-seklu 18 bħala waħda minn sensiela ta’ fortifikazzjonijiet madwar il-kosta tal-Gżejjer Maltin.
| Data meta nħoloq | 1761  |
|---|---|
| Pajjiż | Malta |
| Entità amministrattiva territorjali fejn tinstab | Mellieħa |
| Koordinati | 35°57′30″N 14°23′42″E |
| Propjetarju | Gvern ta' Malta |
| Ikkummissjonat minn | Ordni tal-Kavallieri Ospitalieri ta' San Ġwann |
| Deżinjazzjoni bħala wirt | Grad 1 |
| Category for the interior of the item | Category:Interior of Mistra Battery |
Il-batterija hija meqjusa bħala l-aktar waħda ppreservata sew mill-batteriji tal-Ordni f'Malta, peress li għad għandha il-karatteristiċi oriġinali kollha tagħha. Ħafna batteriji oħra ġew meqruda jew modifikati bxi mod, u ftit li xejn baqgħu fl-istat oriġinali tagħhom.[2]
Storja
immodifikaL-ewwel pjanijiet biex tinbena batterija fil-Bajja tal-Mistra saru fl-1714, fejn il-kavallier Mongontier ta 133 skud għall-bini tagħha. Il-batterija ma tidhirx fil-lista tal-fortifikazzjonijiet kostali tal-1715-1716, iżda possibilment inbniet pjattaforma tal-kanuni xi snin wara. Madankollu, il-batterija kif inhi llum inbniet aktar minn erbgħin sena wara fl-1761 minħabba l-insistenza tal-inġinier militari Bourlamaque, matul ir-renju tal-Gran Mastru Manuel Pinto da Fonseca.
Il-batterija għandha pjattaforma għall-kanun bejn wieħed u ieħor semi-ċirkolari, bil-wiċċ tat-tramuntana tagħha b'parapett bi tliet fetħiet. Qatt ma kien hemm parapett madwar il-kumplament tal-pjattaforma. Il-batterija hija mdawra parzjalment b'foss tal-blat baxx li tħalla mhux komplut. Il-batterija għandha żewġ blockhouses, li huma konnessi flimkien permezz ta' redan b'lakuni għall-musketterija. Ir-redan fih ukoll l-entratura prinċipali, li fuqha għandha mill-istemma tal-Ordni, tal-Gran Mastru Pinto u tal-Bailli de Montagnac.[3]
Meta tlestiet fl-1761, il-batterija kellha armament ta’ tliet kanuni tal-ħadid ta’ 24 libbra u sitt kanuni tal-ħadid ta’ 8 libbri. Sal-1770, l-armamenti tnaqqsu għal kanun wieħed ta' 8 libbri,[4] u sal-1785 tneħħew l-armamenti kollha.[5] Il-batterija aktar tard ġiet armata mill-ġdid għal darb'oħra b'kanuni ta' 18-il libbra. Dawn tneħħew minn ribelli Maltin waqt l- imblokk Franċiż tal-1798-1800, u ttieħdu fil-Batterija tal-Għargħar.[6]
Il-Batterija tal-Mistra kienet inkluża fil-Lista tal-Antikitajiet tal-1925, u kienet l-unika batterija tal-kosta li ssemmiet speċifikament f'dik il-lista.[7]
Fil-preżent
immodifika
F’punt kien twaqqa’ l-parapett tal-batterija b’abbrazzi. Il-batterija ntużat bħala maħżen minn P2M Fisheries, u saru għadd ta’ alterazzjonijiet, li fihom inqerdu xi partijiet tal-batterija.[8]
Din il-kumpanija tas-sajd kisbet bini ġdid fl-2012 u rrestawrat il-batterija qabel ma rritornatha lill-gvern. Minkejja dan, il-batterija u ż-żona tal-madwar ġew vandalizzati ripetutament.[9]
Minn dakinhar, saru aktar xogħlijiet ta’ restawr mill-Fondazzjoni Wirt Artna. L-abbrazzi meqruda u l-lakuni tal-musketterija reġgħu nbnew, u tneħħa saff ta' konkrit fuq il-pjattaforma tal-kanuni. Ġie restawrat ukoll il-foss tal-batterija. Qed isir xogħol biex jinbnew repliki tal-kanuni tal-batterija. Fondazzjoni Wirt Artna ippjanat biex tiftaħha bħala attrazzjoni kulturali fl-2015. [10] F'April 2016, il-batterija kienet tinsab fl-aħħar stadji tar-restawr, iżda kienet għadha mhix miftuħa għall-pubbliku.
Referenzi
immodifika- ^ de Boisgelin, Louis (1805). Ancient and Modern Malta: Containing a Full and Accurate Account of the Present State of the Islands of Malta and Goza, the History of the Knights of St. John of Jerusalem, Also a Narrative of the Events which Attended the Capture of These Islands by the French, and Their Conquest by the English: and an Appendix, Containing Authentic State Papers and Other Documents - Volume II. London: Richard Phillips. p. 189.
- ^ Spiteri, Stephen C. (28 August 2012). "Campaigning for Rihama Battery". MilitaryArchitecture.com. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2 October 2017. Miġbur 30 January 2015.
- ^ "Mistra Battery - 1714". Fondazzjoni Wirt Artna. Arkivjat minn l-oriġinal fl-30 January 2015. Miġbur 30 January 2015.
- ^ Debono, Charles. "Fortifications - Mistra Battery". Mellieha.com. Arkivjat minn l-oriġinal fl-4 March 2016. Miġbur 30 January 2015.
- ^ "Mistra Battery". Malta Military. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2 April 2015. Miġbur 30 January 2015.
- ^ Spiteri, Stephen C. (May 2008). "Maltese 'siege' batteries of the blockade 1798–1800" (PDF). Arx - Online Journal of Military Architecture and Fortifications (bl-Ingliż). 6: 39. Arkivjat mill-oriġinal fl-2016-11-26 – via Wayback Machine. Parametru mhux magħruf
|access-date=injorat (għajnuna)Manutenzjoni CS1: BOT: url-oriġinali status mhux magħruf (link) - ^ "Protection of Antiquities Regulations 21st November, 1932 Government Notice 402 of 1932, as Amended by Government Notices 127 of 1935 and 338 of 1939". Malta Environment and Planning Authority. Arkivjat minn l-oriġinal fl-19 April 2016.
- ^ Debono, James (22 June 2008). "From Pinto's battery to fish farm store". Malta Today. Miġbur 30 January 2015.
- ^ Farrugia Randon, Stanley (11 August 2013). "The Mistra coastal battery". Times of Malta. Miġbur 30 January 2015.
- ^ "Special heritage day at Mistra Battery". Times of Malta. 29 January 2015. Miġbur 30 January 2015.