Venezja: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
m stampi |
→Etimoloġija: referenzi |
||
Linja 5:
== Etimoloġija ==
L-isem tal-belt, li ġej mill-forom Latini ''Venetia'' u ''Venetiae'', x'aktarx jittieħed minn "Venetia et Histria", l-isem Ruman ta' ''Regio X'' tal-Italja Rumana, iżda applikat għall-parti kostali tar-reġjun li baqgħet taħt l-[[Biżantini|Imperu Ruman]] barra tal-kontroll Gotiku, Lombard, u Franċiż. L-isem ''Venetia'', madankollu, ġej mill-isem Ruman għall-poplu magħruf bħala l-Veneti, u msejjaħ mill-Griegi ''Enetoi'' (Ἐνετοί). It-tifsira tal-kelma mhix ċerta, għalkemm hemm tribujiet oħra Indo-Ewropej b'ismijiet li jidhru simili, bħall-Veneti Ċeltiċi u l-Vistula Veneti Slavi. Il-lingwisti jissuġġerixxu li l-isem huwa bbażat fuq għerq Indo-Ewropew *''wen'' ("imħabba"), fejn *''wenetoi'' tfisser "maħbub". Konnessjoni mal-kelma Latina ''venetus'', li tfisser il-kulur 'blu tal-baħar', hija wkoll possibbli. Konnessjonijiet suppost ta' ''Venetia'' mal-verb Latin verb ''venire'' (ġie), bħal ''veni etiam'' (
== Ġeografija ==
[[Stampa:View_of_the_Grand_Canal_from_Rialto_to_Ca'Foscari.jpg|daqsminuri| Il-Gran Canal minn Rialto sa Ca'Foscari]]
[[Stampa:Rio_Priuli_o_de_Santa_Sofia_(Venice).jpg|lemin|daqsminuri| Veduta ta' Venezja mill-Ponte Priuli a Santa Sofia, lejn il-Pont de le Vele]]
[[Stampa:Venezia_Palazzo_Ducale_01.jpg|xellug|daqsminuri| Il-Palazz tad-Doge, l-ex residenza tad-Doge ta' Venezja]]
Venezja mibnija fuq il-ħama alluvjali maħsul lejn il-baħar mix-xmajjar li jiċċirkolaw lejn il-lvant mill-alpi madwar il-pjanura tal-Veneto, fejn il-ħama tiġi mġebbda f'banek twal, jew ''lidi'', bl-azzjoni tal-kurrent li jiċċirkola madwar ras il-[[Baħar Adrijatiku]] mil-lvant lejn il-punent. <ref>
[[Stampa:Aqua_alta_venise_07.jpg|daqsminuri| Piazza San Marco taħt l-ilma fl-2007]]
[[Stampa:AcquaAlta1_12_2008_3.JPG|daqsminuri| ''Acqua alta'' ("ilma għoli") f'Venezja, 2008]]
=== Għargħar ===
Bejn il-ħarifa u l-bidu tar-rebbiegħa, il-belt ħafna drabi tkun mhedda minn mareat ta' għargħar li jimbuttaw 'il ġewwa mill-[[Baħar Adrijatiku|Adrijatiku]]. Sitt mitt sena ilu, il-Venezjani pproteġew lilhom infushom minn attakki fuq l-art billi ddevjaw ix-xmajjar maġġuri kollha li jiċċirkolaw fil-laguna u b’hekk jipprevjenu s-sediment milli jimla ż-żona madwar il-belt.<ref>{{Ċita web|url=https://www.pbs.org/wgbh/nova/venice/sieg_nf.html}}</ref> Dan ħoloq laguna aktar fond.
|