Imperu Ottoman: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
Isem u Storja tal-imperu ottoman
Linja 37:
L-'''Imperu Ottoman''' kien potenza li kienet teżerċita saħħitha max-xtut tal-[[Baħar Mediterran]] li beda jeżisti fl-[[1281]] (jew [[1299]]) sal-[[1923]]. kien wieħed mill-ikbar Imperi li qatt dehru fuq wiċċ id-dinja, u, meta kien b'saħħtu, kien jinkludi t-[[Turkija]], il-[[Lvant Nofsani]], l-[[Afrika ta' Fuq]] u l-[[Balkani]]. Ġie fondat minn tribu ta' Torok Oghuz fil-Punent tat-Turkija, u kien immexxi mid- dinastija ''Osmanlı'', dixxendenti minn dawn it-Torok.
 
F'ċirkli diplomatiċi, l-Imperu kien jissejjaħ ''la Sublime Porte'' jew sempliċement ''Porte'', dderivat mit-traduzzjoni franċiża tat-terminu ''Bâb-i-âlî'', li tfisser "il-bieb l-għolja", minħabba ċ-ċerimonji ta' merħba lill-ambaxxaturi barranin mill-bieb tal-[[Palazz Imperjali Topkapi]]. Ġieli jiġi interpretat bħala riferenza għal qagħda tan-nazzjon u speċjalment tal-kapitali [[Istanbul]]; filfattfil-fatt l-Imperu kien jidher bħala l-bieb bejn l-[[Ewropa]] u l-[[Asja]]. Fi żmienu, l-Imperu Ottoman kien jissejjaħ ukoll l-Imperu Tork jew it-Turkija minn barranin Ewropej, peròimma l-isem tal-pajjiż ta' llumtal-lum m'ghandux jitħawwad ma' ta'dak ltal-Imperu Ottoman.
 
L-Imperu twaqqaf minn [[Osman I]], bl-[[Għarbi]] ''ʿUthmān'' b'hekk l-isem tal-Imperu. Fis-[[Seklu XVI]] u s-[[Seklu XVII]], l-Ottomani kellhom wieħed mill-iktar imperi kbar u b'saħħitom fid-dinja, u xi pajjiżi [[Ewropa|Ewropej]] bdew iħossuhom skomdi minħabba l-avvanzi tagħhom fil-[[Balkani]]. PeròMadanakollu l-Ottomani twaqqfu fl-Assedju ta' [[Malta]], fil-Battalja ta' [[Lepanto]] u f'dik ta' [[Vjenna]].
 
Fl-[[1453]], l-aħħar fdal tal-[[Imperu Biżantin]] sfaxxa meta [[Kostantinopli]] saret il-kapitali Ottomana bl-isem ta' Istanbul. Mill-[[1517]] 'il quddiem, is-Sultan Ottoman kien ukoll Kaliff tal-Islam, u l-Imperu Ottoman mill-[[1517]] sal-[[1922]] (jew [[1924]]) kien sinonimu mal-''Kaliffat'', l-''Istat Islamiku''.
Linja 57:
 
=== Insurgenza: (c. 1299–1453) ===
Hekk kif is-Seljuk Sultanate ta' Rum naqas fis-seklu 13, l-Anatolja kienet maqsuma f'biċċa ta' prinċipati Torok indipendenti magħrufa bħala l-Anatolji Beyliks. Waħda minn dawn il-beyliks, fir-reġjun ta 'Bitynia fuq il-fruntiera tal-Imperu Biżantin, kienet immexxija mill-mexxej tribali Tork Osman I (d. 1323/4), figura ta' oriġini oskuża minn fejn ġej l-isem Ottoman. [38 ] Is-segwaċi bikrija ta 'Osman kienu jikkonsistu kemm minn gruppi tribali Torok kif ukoll minn rinnegati Biżantini, ħafna iżda mhux kollha konvertiti għall-Iżlam. [39] Osman estenda l-kontroll tal-prinċipat tiegħu billi kkonkerra bliet Biżantini tul ix-xmara Sakarya. Telfa Biżantina fil-battalja ta 'Bapheus fl-1302 ikkontribwixxiet ukoll għall-lok ta' Osman. Mhux mifhum sew kif il-bidu ta ’ltal-Ottomani ġew biex jiddominaw il-ġirien tagħhom, minħabba n-nuqqas ta’ sorsi li jibqgħu ħajjin minn dan il-perjodu. It-teorija tat-Teżi tata’ ’GażaGaża popolari matul is-seklu għoxrin ikkreditat is-suċċess tagħhom għar-rally tagħhom ta’ ġellieda reliġjużi biex jiġġieldu għalihom f’isem l-Islam, iżda issa hija kkritikata ħafna u m’għadhiex ġeneralment aċċettata mill-istoriċi, u m’hemmx kunsens dwar in-natura tal- L-espansjoni bikrija tal-istat Ottoman issostitwiha.
 
Fis-seklu wara l-mewt ta ’Osman I, il-ħakma Ottomana bdiet tiġġedded fuq l-Anatolja u l-Balkani. L-iben ta 'Osman, Orhan, qabad il-belt ta' ltal-Anatolja tal-majjistral ta 'Bursa fl-1326, u għamilha l-kapitali l-ġdida ta' ltal-istat Ottoman u ħaqqet il-kontroll Biżantin fir-reġjun. Il-belt tal-port importanti ta ’Tessalonika ġiet maqbuda mill-Venezjani fl-1387 u keċċa. Ir-rebħa Ottomana fil-Kosovo fl-1389 effettivament immarkat it-tmiem tal-poter Serb fir-reġjun, li twitti t-triq għall-espansjoni Ottomana fl-Ewropa. [41] Il-Battalja ta ’Nicopolis fl-1396, meqjusa b’mod wiesa’ bħala l-aħħar kruċjata fuq skala kbira tal-Medju Evu, naqset milli twaqqaf l-avvanz tat-Torok Ottomani rebbieħa.
 
Hekk kif it-Torok kabbru fil-Balkani, il-konkwista ta 'Kostantinopli saret għan kruċjali. L-Ottomani diġà wrested il-kontroll ta 'kważi l-ex-artijiet Biżantini kollha li jdawru l-belt, iżda d-difiża qawwija tal-pożizzjoni strateġika ta' Kostantinopli fuq id-Dejt tal-Bosforu għamlitha diffiċli biex tiġi konkwista. Fl-1402, il-Biżantini ġew temporanjament meħlusa meta l-mexxej Turco-Mongol Timur, fundatur tal-Imperu Timurid, invada l-Anatolja Ottomana mil-lvant. Fil-Battalja ta 'Ankara fl-1402, Timur għeleb il-forzi Ottomani u ħa lil Sultan Bayezid I bħala priġunier, li jitfa' l-imperu f'diżordni. Il-gwerra ċivili wara, magħrufa wkoll bħala l-Fetret Devri, damet mill-1402 sal-1413 hekk kif ulied Bayezid ġġieldu wara xulxin. Dan intemm meta Mehmed I ħareġ bħala s-sultan u rrestawra l-poter Ottoman.