Manchester United FC: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
Linja 28:
 
[[Stampa:ManUnited1905-1906.jpg|300px|thumb|right|It-tim ta' Manchester United fil-bidu tal-istaġun 1905–06 fejn spiċċaw fit-tieni post tat-Tieni Diviżjoni u ġew promossi]]
 
Manchester United ġie ffurmat fl-1878 bħala Newton Heath LYR Football Club minn grupp ta' ħaddiema fil-Lancashire and Yorkshire Railway fi [[Newton Heath]].<ref name="barnes_8">Barnes et al. (2001), pġ. 8</ref> Għall-bidu t-tim kien jilgħab logħbiet kontra dipartimenti oħra u kumpaniji ferrovjarji, imma fl-20 ta' Novembru 1880, huma ħadu sehem fl-ewwel logħba magħrufa; lebsin bil-kuluri tal-kumpanija – strixxi ħodor u kulur id-deheb – huma sofrew telfa ta' 6–0 kontra t-tim tar-riservi ta' [[Bolton Wanderers FC|Bolton Wanderers]].<ref>James (2008), pġ. 66.</ref> Sal-1888 il-klabb sar membru fundatur ta' The Combination, kampjonat reġjonali tal-futbol. Wara li dan il-kampjonat ġie xolt wara biss staġun, Newton Heath ingħaqdu mal-[[Football Alliance]], li kellha sservi għal tliet staġuni qabel ma ġiet magħquda mal-[[Football League]]. Dan wassal lill-klabb sabiex jibda l-istaġun 1892–93 fil-[[First Division]]; sadanittant it-tim sar indipendenti mill-kumpanija u neħħew "LYR" mill-isem.<ref name="barnes_8" /> Wara żewġ staġuni, il-klabb ġie relegat għas-[[Second Division]].<ref name="barnes_8" />
 
Line 37 ⟶ 36:
=== Is-snin ta' Busby (1945–1969) ===
 
[[Stampa:Busby babes 1955.jpg|300px|thumb|Il-''Busby Babes'' fid-Danimarka fl-1955]]
Is-sena [[1945]] rat lil [[Matt Busby]] isir il-kowċ il-ġdid tat-tim ta' Old Trafford. Hu ħares lejn ix-xogħol il-ġdid tiegħu billi nsista li hu jkollu jagħżel it-tim tiegħu, jagħżel liema plejers jixtri u jiddiriġi s-sessjonijiet ta' taħriġ. Hu kien diġà tilef iċ-ċans mat-tim ta' [[Liverpool FC]], minħabba li l-klabb ra li dawn ix-xogħlijiet kienu għad-diretturi biss, imma United iddeċidew li jieħdu ċans bl-ideat innovattivi ta' Busby. L-ewwel xiri ta' Busby ma kienx plejer, imma assistent ġdid li kien [[Jimmy Murphy]]. Ir-riskji li l-klabb ħadu f'Busby ħadu l-frott hekk kif spiċċaw it-tieni fl-1947, 1948 u l-1949 u rebħu l-FA Cup tal-1948, grazzi wkoll għall-plejers bħal [[Stan Pearson]], [[Jack Rowley]] u [[Charlie Mitten]] (Rowley u Pearson skurjaw fil-finali tal-1948), kif ukoll għall-plejer [[Allenby Chilton]].
F'Ottubru tal-1945, mat-tkomplija tal-futbol wara l-gwerra wassal għall-ħatra ta' Matt Busby bħala l-kowċ il-ġdid. Hu talab li jkollu kontroll sħiħ fuq l-għażla tat-tim, it-trasferimenti ta' plejers u s-sessjonijiet ta' taħriġ.<ref>Barnes et al. (2001), pġ. 13.</ref> Busby wassal lit-tim għat-tieni post fl-1947, l-1948 u l-1949, u għar-rebħ tal-FA Cup fl-1948. Fl-1952, il-klabb rebaħ il-First Division, l-ewwel titlu tal-kampjonat għal 41 sena.<ref>Barnes et al. (2001), pġ. 10.</ref> B'età medja ta' 22 sena, l-istampa laqqmet lil dan it-tim rebbieħ ta' żewġ kampjonati infila fl-1956 bħala l-"Busby Babes", xhieda tal-importanza li Busby kien jagħti lill-plejers iż-żgħar.<ref>Murphy (2006), pġ. 71.</ref> Fl-1957, Manchester United saru l-ewwel tim Ingliż li ħa sehem fit-Tazza taċ-Ċampjins, minkejja oġġezzjonijiet min-naħa tal-Football League, li kienu ċaħdu lil [[Chelsea FC|Chelsea]] mill-istess opportunità s-sena ta' qabel.<ref>{{ċita aħbar |titlu=The great Chelsea surrender |url=http://www.thetimes.co.uk/tto/sport/football/europe/article2327902.ece |awtur=Brian Glanville |editur=The Times |data=27 ta' April 2005 |aċċess=24 ta' Ġunju 2010 }}</ref> Fit-triq lejn is-semifinali, li huma tilfu kontra [[Real Madrid CF|Real Madrid]], it-tim irreġistra rebħa ta' 10–0 fuq iċ-ċampjins Belġjani ta' [[RSC Anderlecht|Anderlecht]], li tibqa' sal-lum il-ġurnata bħala l-ikbar rebħa tal-klabb fl-Ewropa.<ref>Barnes et al. (2001), pġ. 14–15.</ref>
 
[[Charlie Mitten]] mar il-[[Kolombja]] biex ifittex salarju aħjar, imma t-tim ta' Manchester rebħu t-titlu tal-Ewwel Diviżjoni fl-[[1952]]. Busby kien jaf li timijiet tal-futbol kellhom bżonn aktar minn plejers esperjenzati biss fit-tim, u għalhekk hu adotta l-politika li jġib plejers mit-tim taż-żgħar meta kien possibli. Għall-ewwel, plejers żgħar bħal [[Roger Byrne]], [[Bill Foulkes]], [[Mark Jones]] u [[Dennis Viollet]], ħadu ħin biex jieħdu post fit-tim, fejn it-tim laħaq it-tmien post fl-[[1953]], imma t-tim rebaħ il-kampjonat fl-[[1956]] b'tim ta' età medja ta' 22 sema, fejn skurjaw 103 gowls. Dan kien wieħed mill-aqwa żminijiet fl-istorja tal-klabb. It-tim immexxi minn Busby kien magħruf bħala l-'''[[Busby Babes]]''', fejn il-plejer l-aktar importanti kien [[Duncan Edwards]]. Il-plejer minn [[Dudley]] iddebutta f'età ta' sittax-il sena fl-[[1953]]. Kien ingħad li Edwards seta' jilgħab f'kull pożizzjoni tal-grawnd, u ħafna li rawh sostnew li hu kien l-aqwa plejer ta' dejjem. L-istaġun ta' wara, 1956-57, huma rebħu l-kampjonat u laħqu l-finali tal-FA Cup, fejn tilfu kontra [[Aston Villa FC|Aston Villa]]. Huma saru l-ewwel tim Ingliż li kkompetew fit-[[Tazza taċ-Ċampjins]], u laħqu s-semi-finali, fejn ġew eliminati minn [[Real Madrid CF|Real Madrid]]. Fit-triq għas-semi-finali, United għamlu rekord tal-ikbar rebħa f'kull kompetizzjoni, fejn rebħu liċ-ċampjins [[Belġju|Belġjani]] [[RSC Anderlect|Anderlecht]] 10–0 f'[[Maine Road]].
[[Stampa:Munich memorial plaque.JPG|200px|thumb|left|Plakka f'Old Trafford bħala unur għall-plejers li mietu fid-diżastru tal-ajru ta' Munich]]
L-istaġun ta' wara ġrat traġedja, fejn l-ajruplan li kien qed iġorr lit-tim lura għad-dar wara partita mit-Tazza taċ-Ċampjins ikkraxxja meta kien se jitlaq wara waqfa fi [[Munich]], fil-[[Ġermanja]]. Id-diżastru tal-ajru ta' Munich fis-[[6 ta' Frar]] [[1958]] ra t-telf tal-ħajja ta' tmien plejers - [[Geoff Bent]], [[Roger Byrne]], [[Eddie Colman]], [[Duncan Edwards]], [[Mark Jones]], [[David Pegg]], [[Tommy Taylor]] u [[Liam Whelan|Liam "Billy" Whelan]] - u ħmistax-il passiġier ieħor, fosthom l-uffiċjali tal-klabb [[Walter Crickmer]], [[Bert Whalley]] u [[Tom Curry]].<ref>{{ċita web |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/6/newsid_2535000/2535961.stm |titlu=Munich Air Disaster |aċċess=12-08-2007| editur=BBC News| lingwa=Ingliż }}</ref> Il-gowlkiper ta' United [[Harry Gregg]] irnexxielu jiġi f'sensih wara l-kraxx, u bil-biża' li l-ajruplan jisplodi f'temp ta' ftit sekondi, hu qabad lil [[Bobby Charlton]] – li kien iddebutta ma' Manchester United inqas minn tmintax-il xahar qabel – u lil [[Dennis Viollet]] u ġabhom fis-sigur. Seba' plejers ta' United mietu fil-post, filwaqt li Duncan Edwards miet l-isptar. [[Johnny Berry]] salva wkoll mill-aċċident, però minħabba uġiegħ li kellu fl-aċċident, il-karriera tal-futbol tiegħu kellha tmiem kmieni. Matt Busby ma tantx ingħata tama mit-tobba ta' Munich, imma rkupra b'miraklu u ħareġ wara xahrejn l-isptar.
 
[[Stampa:Munich memorial plaque.JPG|200px225px|thumb|left|Plakka f'Old Trafford bħala unur għall-plejers li mietu fid-diżastru tal-ajru ta' Munich]]
Kien hemm għajdut li l-klabb kien se jirtira mill-kompetizzjonijiet, imma Jimmy Murphy ħa post Busby waqt li dan kien qed jirkupra mill-uġigħ, il-klabb kompla jilgħab. Minkejja l-aċċident, huma laħqu l-finali tal-FA Cup għal darb'oħra, fejn tilfu kontra [[Bolton Wanderers FC|Bolton Wanderers]]. Fl-aħħar tal-istaġun, il-[[UEFA]] offriet lill-FA l-opportunità li tibgħat kemm lil United u liċ-ċampjins eventwali, [[Wolverhampton Wanderers FC|Wolverhampton Wanderers]], għat-Tazza taċ-Ċampjins 1958–59 bħala tribut għall-vittmi, imma l-FA ma aċċettatx. United irnexxielhom jiksbu t-tieni post fl-istaġun ta' wara; post mhux ħażin fejn wieħed jikkonsidra li disa' plejers tal-ewwel tim kienu mietu fid-diżastru ta' Munich.
L-istaġun ta' wara, fit-triq lura mir-rebħa fil-kwarti tal-finali tat-Tazza taċ-Ċampjins kontra [[Red Star Belgrade]], l-ajruplan li kien qiegħed iġorr il-plejers u l-uffiċċjali ta' Manchester United, u l-ġurnalisti kkraxxja meta kien se jitlaq wara waqfa fi Munich, il-Ġermanja. Id-[[diżastru tal-ajru ta' Munich]] tas-6 ta' Frar 1958 ħa l-ħajja ta' 23 persuna, fosthom tmien plejers - [[Geoff Bent]], [[Roger Byrne]], [[Eddie Colman]], [[Duncan Edwards]], [[Mark Jones]], [[David Pegg]], [[Tommy Taylor]] u [[Liam Whelan|Liam "Billy" Whelan]] - filwaqt li weġġgħu bosta oħrajn.<ref>{{ċita aħbar |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/6/newsid_2535000/2535961.stm |titlu=1958: United players killed in air disaster |aċċess=12 ta' Awwissu 2007 |editur=BBC News |lingwa=Ingliż }}</ref><ref>Barnes et al. (2001), pġ. 16–17.</ref>
 
Il-kowċ tat-tim tar-riservi [[Jimmy Murphy]] ħa post Busby waqt li dan kien qiegħed jirkupra u t-tim b'diversi uċuħ ġodda rnexxielu jagħmilha sal-finali tal-FA Cup, li tilfu kontra [[Bolton Wanderers FC|Bolton Wanderers]]. B'solidarjetà għat-traġedja, il-[[UEFA]] stiednet li jikkompetu fit-[[Tazza taċ-Ċampjins 1958–59]] flimkien mar-rebbieħa tal-kampjonat [[Wolverhampton Wanderers FC|Wolverhampton Wanderers]]. Minkejja li ġiet approvata mill-FA, il-Football League stabilixxiet li ma kellhomx jieħdu sehem minħabba li ma kienux ikkwalifikaw.<ref>Jim White (2008), pġ. 136.</ref><ref>Barnes et al. (2001), pġ. 17.</ref> Busby reġa' bena t-tim matul is-sittinijiet billi ffirma plejers bħal [[Denis Law]] u [[Pat Crerand]] li flimkien mal-ġenerazzjoni l-ġdid ta' żgħażagħ – fosthom [[George Best]] – rebħu l-FA Cup tal-1963. L-istaġun ta' wara huma spiċċaw it-tieni fil-kampjonat, sakemm rebħuh fl-1965 u għal darb'oħra fl-1967. Fl-1968, Manchester United saru l-ewwel klabb Ingliż (u t-tieni wieħed Brittaniku) li jirbħu t-Tazza taċ-Ċampjins meta għelbu lil [[SL Benfica|Benfica]] 4–1 fil-finali,<ref name="barnes_18-19">Barnes et al. (2001), pġ. 18–19.</ref> b'tim li kien jinkludi tliet [[Ballun tad-Deheb|Futbolers Ewropej tas-Sena]]: [[Bobby Charlton]], Denis Law u George Best.<ref>{{ċita web |awtur=Rob Moore; Karel Stokkermans |data=11 ta' Diċembru 2009 |titlu=European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/europa-poy.html |editur=Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation |aċċess=24 ta' Ġunju 2010 |lingwa=Ingliż }}</ref> Matt Busby irriżenja bħala kowċ fl-1969 u postu ħadu l-kowċ tar-riservi, l-eks-plejer ta' United [[Wilf McGuinness]].<ref name="barnes_19"/>
Busby reġa' bena t-tim fis-sittinijiet, fejn xtara plejers bħal [[Denis Law]] u [[Pat Crerand]], waqt li jagħti kas lill-plejers tal-ġenerazzjoni l-ġdida. Fost l-iktar famuż ta' dan il-grupp il-ġdid hu l-plejer minn [[Belfast]] taħt l-isem ta' [[George Best]]. Best kellu atletiżmu li rari tarah, imma l-aqwa ħaġa ta' użu għal Best kien il-kontroll li kellu fuq il-ballun. Il-veloċità tiegħu kienet tippermettilu li jgħaddi qalb id-difiża, f'kull spazju li kienet tħalli d-difiża opposta. It-tim rebaħ l-FA Cup fl-[[1963]], minkejja li spiċċaw fid-dsatax-il post tal-First Division. Ir-rebħ tal-FA Cup ta stimulu lit-tim u b'hekk irnexxielu jispiċċa fit-tieni post fl-[[1964]], u rebaħ il-kampjonat fl-[[1965]] u l-[[1967]]. United rebħu t-Tazza taċ-Ċampjins fl-[[1968]], fejn rebħu lit-tim ta' [[Eusébio]] [[SL Benfica]] 4–1 fil-finali, u b'hekk sar l-ewwel tim Ingliż li rebaħ il-kompetizzjoni. It-tim ta' United kien notabbli għax kellu tliet Futbolers tas-Sena Ewropej: [[Bobby Charlton]], [[Denis Law]] u [[George Best]]. Matt Busby irriżenja minn kowċ fl-[[1969]] u postu ħaddu l-plejer li kien jilgħab ma' United, [[Wilf McGuinness]].
 
=== 1969–1986 ===