Kon-Katidral ta' San Ġwann: Differenza bejn il-verżjonijiet

[[Stampa:St Johns Co-Cathedral.jpg|thumb|left250px|200px|LIl-esternfaċċata tal-Kon-Katidral ta' San Ġwann]]

Dan il-bini dam 5 snin jimbena u allura spicca fl-1577. Granmastri u Kavalieri tal-Ordni taw rigali ta’ta' siwi artistiku kbir u taw kontribuzzjonijiet enormi biex biss b’xogħlijietb'xogħlijiet tal-arti li kienu tal-ogħla livell mill-aqwa [[artisti]] li setgħu sabu dak iż-żmien. Il-faċċata sempliċi, li għandha kampnar kbir fuq kull naħa, hija awstera u għandha l-karattru ta’ta' fortizza li jirrifletti l-istat sobriju tal-Ordni wara l-Assedju l-Kbir. In-navata hija twila 53 metru u wiesgħa 15-il metru u għandha kappelli tal-ġenb fuq kull naħa. Dawn il-kappelli kienu assenjati lid-diversi lingwi skont l-anzjanità. Il-lingwi ta’ta' [[Franza]], l-[[Italja]] u [[Aragona]], li kienu predominanti, tqiegħdu l-aktar qrib l-altar.

Kif it-tbexbix tas-seklu 17 daħħal l-istil Barokk ġdid, il-[[Granmastru Cotoner]] ordna d-dekorazzjoni tal-knisja minn ġewwa. Il-[[Kavallieri]] kienu ħerqana li jħabbtuha mal-knejjes kbar ta’ta' [[Ruma]] u l-karattru pompuż u dimostrattiv tal-era tahom materjal kemm riedu biex jagħmlu dan. L-artist Kalabriż Mattia Preti, li kien ikkummissjonat b’danb'dan ix-xogħol, bidel ġewwa f’ċelebrazzjonif'ċelebrazzjoni ta’ta' arti Barokka. Huwa l-kuntrast bejn il-faċċata sempliċi u sobrija tal-binja mal-karattru festiv ta’ta' ġewwa li jagħmel lil San Ġwann monument daqstant uniku.

Fit-12 ta’ta' Lulju 1798 il-Kavalieri, fuq qalbhom, ċedew il-Gżejjer lill-Ġeneral [[Napuljun Bonaparte]] u hekk ħallew il-knisja konventwali tagħhom. Kien f’danf'dan iż-żmien li l-knisja saret Kon-Katidral. Il-Franċiżi ċedew fl-[[1800]] u l-Gvernatur Ingliż ma damx ma ħa l-gżira f’idejhf'idejh. L-istess privileġġi li kienu jgawdu l-Kavallieri ħakkiema issa għaddew għand il-Gvernatur Ingliż, u ma’ma' dawn il-privileġġi għaddiet ukoll il-knisja ta’ta' San Ġwann.

Fis-seklu 19 il-kappella tal-Lingwa Franċiża kienet il-vittma ewlenija tal-fanatiċiżmu tal-grupp artistiku li kien iġib l-isem Nazarene, li kien jaspira biex jirriforma l-arti Kristjana u jħassar għalkollox il-memorja tal-fjoritura Barokka ta’ta' qablu. San Ġwann tħalla f’idejnf'idejn [[Giuseppe Hyzler]] (1787-1858), il-mexxej ewlieni lokali tal-moviment. B’zeluB'zelu riformista kbir, beda biex neħħa mill-Kappella Franċiża dak li forsi kien l-aktar altar artistikament interessanti f’Sanf'San Ġwann. Taħt id-direzzjoni tiegħu saħansitra l-monumenti sepulkrali fil-kappella kellhom jgħaddu minn tibdil u diġà kienet saret xi ħsara lill-monument tal-[[Granmastru de Rohan]] meta protesta qawwija fis-sajf tal-[[1840]] wasslet biex l-awtoritajiet waqqfu dan l-attakk.

== Opri t'Artital-arti ==

[[Stampa:Michelangelo Caravaggio 021.jpg|thumb|left|300px| Qtugħ ir-Ras ta' San Ġwann, 1608.]]

Il-knisja stess, għandha numbrunumru kbir ta' xogħlijiet importanti ta'tal-[[arti]]. Waħda mill-iktar prestiġjużi u importanti hija il-[[Qtugħ ir-Ras ta’ta' San Ġwann]] tal-pittur famuż [[Caravaggio]].

Illum San Ġwann hu wkoll post fejn isiru avvenimenti kulturali u hu wieħed mill-attrazzjonijiet kulturali l-aktar popolari mat-turisti f’Maltaf'Malta. Huwa amministrat mill-Fondazzjoni tal-Kon-Katidral ta’ta' San Ġwann li twaqqfet fl-[[2001]] biex tiżgura l-konservazzjoni tal-knisja u tal-mużew.