Lejlet il-Qadar
Il-Lejlet il-Qadar (bl-Għarbi: لَيْلَة الْقَدْر, b'ittri Latini: Lajlaẗ al-Qadr; mogħtija wkoll bħala l-Lejla tal-Qawwa,[1] il-Lejla tad-Destin,[2] il-Lejla tad-Digriet,[3] il-Lejla ta’ Determinazzjoni,[4] jew il-Lejla Prezzjuża), hija fit-twemmin Iżlamiku, il-lejla meta l-Misilmin jemmnu li l-Koran kien mibgħut għall-ewwel darba mis-sema lejn id-dinja u wkoll il-lejla meta l-ewwel versi tal-Koran ġew żvelati lill-profeta Iżlamiku Muħammed; hija deskritt bħala aħjar minn elf xahar ta' qima.[5] Skont diversi aħadit, id-data eżatta tagħha hija inċerta iżda kienet waħda mill-iljieli bil-fard tal-aħħar għaxart ijiem fir-Ramadan, id-disa’ xahar tal-kalendarju Iżlamiku. Minn dak iż-żmien, il-Misilimin qiesu li l-aħħar għaxar iljieli tar-Ramadan imbierka b’mod speċjali. Il-Misilmin jemmnu wkoll li l-Lejlet il-Qadar jerġa’ jiġi kull sena, bil-barkiet u l-ħniena ta’ Alla fl-abbundanza.[6] Huma jemmnu li d-dnubiet huma maħfura, is-suppliki u t-talbiet huma aċċettati, u li d-digriet annwali jiġi rivelat lill-anġli li jwettquh skond il-grazzja minn Alla.
Tismija
immodifikaQadar (قَدْر, qadr) fl-Għarbi ifisser kejl u limitu jew valur ta' xi ħaġa jew destin.[7] Ġew offruti xi raġunijiet għall-tismija tagħha:
- Jingħad li kien jissejjaħ il-Qadar għax id-destin annwali ta’ kull persuna se jkun determinat minn Alla.[8]
- Xi wħud jgħidu li jekk wieħed jibqa’ mqajjem f’dan il-lejla qed jitlob, jaqra l-Koran, jew jindem, wieħed jilħaq stat għoli.[9]
- Xi wħud qalu li kien jissejjaħ il-Qadar għax hija lejl grandjuż u ta’ valur għoli.[10]
Ismijiet oħra bħal "Lejlet il-Kobor" (Għarbi: ليلة العظمة, lajlaẗ al-għadama) u "Lejlet il-Unur" (Għarbi: ليلة الشرف, lajlaẗ ax-xaraf) issemmew ukoll għal dan lejla.[11]
Rivelazzjoni lill-Muħammed
immodifikaXi kummentaturi jemmnu li l-Quran ġie żvelat lill-profeta Muħammed darbtejn;
- ir-‘rivelazzjoni immedjata’ li qed isseħħ fuq il-Lejlet il-Qadar u
- ‘rivelazzjoni gradwali’ fuq 23 sena.
Il-Quran juża l-kelma anżal (اَنْزَل, “niżel” bil-Malti) li tiġġustifika “ir-rivelazzjoni immedjata”, skont Allamah Tabatabai.[12] Madankollu xi oħrajn jemmnu li r-rivelazzjoni tal-Quran seħħet f'żewġ fażijiet, bl-ewwel fażi tkun ir-rivelazzjoni kollha tagħha fuq Lejlet il-Qadar lill-anġlu Gabrijel (Ġibril bl-Għarbi) fl-ibxax sema, u mbagħad ir-revelazzjoni vers vers sussegwenti lill-Profeta Muħammed minn Gabriel.[2] Ir-rivelazzjoni bdiet fis-sena 610 WK f'Għar Hira fuq il-muntanja ta' Ġebel in-Nur f'Mekka. L-ewwel sura (kapitlu tal-Quran) li ġiet tniżżel kienet Suret il-Għalaq (bl-Għarbi: العلق).[13] Matul l-ewwel rivelazzjoni ta' Muħammed, l-ewwel ħames versi ta' dan is-sura, jew kapitlu, ġew żvelati.[14]
Il-profeta Muħammed normalment jipprattika l-irtir spiritwali (igħtikaf) matul l-aħħar għaxart ijiem tar-Ramadan, jistenna l-Lejlet il-Qadar, sawm u jitlob matul il-lejl, u jastjeni minn relazzjonijiet sesswali. Huwa ħeġġeġ lis-segwaċi tiegħu biex jagħmlu l-istess. Skont ħadit wieħed, il-profeta Muħammed qal: "Min qam [fil-qima matul] Lejlet il-Qadar [minn] twemmin u jfittex premju, [kien] ħafer lilu li preċedenti minn dnubu..." (Sħiħ il-Buħari: 1901)[15][16]
Importanza reliġjuża
immodifikaIl-lejla m'hux komparabbli ma’ xi ħadd ieħor fid-dawl tal-Misilmin[17] u skont tradizzjoni, il-barkiet dovuti għall-atti ta’ qima matul dan il-lejla ma jistgħux jiġu ugwali anki bil-qima tul ħajjitha kollha. Il-premju ta’ atti ta’ qima li saru f’dan il-lejla wieħed huwa aktar mill-premju ta’ elf xahar ta’ qima.[18]
Suret il-Qadar fil-Quran hija dwar il-Lejlet il-Qadar: [2][17]
“ B'isem Allah il-Ħnien il-Ħanin;
- Tabilħaqq nżilnaw (il-messaġġ tal-Islam) fi Lejlet il-Qadar;
- U x’għarafek x’inhi Lejlet il-Qadar?
- Lejlet il-Qadar aħjar minn elf xahar;
- Tniżżel l-anġli u r-Ruħ (Gabrijel) fiha b’permess Rabbhom għal [inġibu l-miżuri eżatti mqassma matul is-sena li ġejja ta’] kull affari;
- Sliem hija sa tligħ is-sebħ! ”
—Quran 97:1-5
Il-Misilmin devoti jipprattikaw irtir spiritwali (igħtikāf) matul l-aħħar għaxart ijiem tar-Ramadan, jistennew il-Lejlet il-Qadar, isumu u jitolbu matul il-lejl, u jastjenu minn relazzjonijiet sesswali, isegwu dak li għamel mill-profeta Muħammed. Xi Misilmin jipprattikaw l-igħtikaf billi joqogħdu f’moskea matul l-għaxart ijiem.[19]
Referenzi
immodifika- ^ Daneshgar, Majid; Saleh, Walid A (eds) (2017). Islamic Studies Today: Essays in Honor of Andrew Rippin (bl-Ingliż). Leiden. p. 93. ISBN 9789004337121. Arkivjat mill-orġinal fl-4 March 2020. Miġbur 31 May 2017.Manutenzjoni CS1: test żejjed: authors list (link)
- ^ a b ċ Beverley, James A. (2011-09-13). "Laylat al-Qadr". F' Melton, J. Gordon (ed.). Religious Celebrations: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations (bl-Ingliż). Volum tieni L-Z. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. p. 517. ISBN 9781598842067. Arkivjat mill-orġinal fl-2020-11-04.
- ^ Halim, Fachrizal A. (2014). Legal Authority in Premodern Islam: Yahya B Sharaf Al-Nawawi in the Shafi'i School of Law. Routledge. p. 15. ISBN 9781317749189. Arkivjat mill-orġinal fl-4 November 2020. Miġbur 31 May 2017.
- ^ Encyclopaedia Britannica, ed. (2009). Britannica Guide to the Islamic World (bl-Ingliż). ISBN 9781593398491. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2022-04-08. Miġbur 2017-05-02.
- ^ Sahih al-Bukhari. "Book of Revelation - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". As-Sunnah Foundation of America (bl-Ingliż). Arkivjat mill-orġinal fl-24 May 2020. Miġbur 21 March 2020.
- ^ Seyyed Hossein Nasr (2015), The Study Quran, HarperCollins, p.1539
- ^ Qarashī, Qāmūs al-Qurʾān, vol. 5, p. 246–247.
- ^ Tabatabai, Tafsir Al-Mizan, 1363, vol. 20, p. 561.
- ^ Ghadmiari, "Night of Destiny in Hafez's lyric poems", p. 180.
- ^ Makarem Shirazi, Tafsir Nomoneh, 1996, vol. 27, p. 188.
- ^ Majidi Khameneh. Nights of Glory in Iran. p. 1.
- ^ Staff. "Qadr night from the view point of Allamah Tabtabaei". Allamah Tabtabaei University. Arkivjat minn l-oriġinal fl-3 July 2016. Miġbur 12 June 2016.
- ^ al-Mubarakpuri, Safi-ur-Rahman (2002). The Sealed Nectar. Riyadh: Dar-us-Salam. p. 68. ISBN 978-1591440710.
- ^ : 62–3. Ċitazzjoni journal għandha bżonn
|journal=(għajnuna);|title=nieqes jew vojt (għajnuna) - ^ "Sahih al-Bukhari 1901 - Fasting - كتاب الصوم - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. Miġbur 2024-03-31.
- ^ Seyyed Hossein Nasr (2015), The Study Quran, HarperCollins, p.1539
- ^ a b Archive copy. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2018-04-18. Miġbur 2024-03-31.Manutenzjoni CS1: kopja arkivjata bħala titlu (link)
- ^ Halim, Fachrizal A. (20 November 2014). Legal Authority in Premodern Islam: Yahya B Sharaf Al-Nawawi in the Shafi'i School of Law (bl-Ingliż). Routledge. p. 15. ISBN 9781317749189. Arkivjat mill-orġinal fl-24 February 2020. Miġbur 31 May 2017.
- ^ Habib Rauf (2016), Itikaf: An Introduction.