Erbivoru
Erbivoru (mil-Latin "herba" - erbi- li tfisser ħaxix u "vorare" - -voru li tfisser tibla' u taħtaf l-ikel) huwa organiżmu li jiekol il-pjanti biss.
B'din id-definizjoni, ħafna fungi, uħud mil-batteri, ħafna annimali, madwar 1% tal-pjanti bil-fjuri u ftit protisti jistgħu jiġu kkunsidrati bħala Erbivori. Madankollu ħafna nies jużaw din it-termini biex jiddeskrivu l-annimali biss. Fungi, batteri u protisti li jikkunsmaw pjanti ħajjin ħafna drabi jsejħulhom patoġeni tal-pjanti. Mikrobi li jikkunsmaw pjanti mejtin jgħidulhom saprotrofi. Pjanti tal-fjuri li jakkwistaw in-nutrizjoni minn pjanti oħrajn ħajjin, normalment jissejħu pjanti parasiti.
Fiż-żooloġija, Erbivoru huwa annimal li huwa addattat b' tali mod li jiekol primarjament pjanti (minflok il-laħam). Dawn it-tipi ta' annimali xi kultant jissejħu veġetarjani, għalkemm din il-kelma nużawha wkoll biex niddiskrivu nies li jagħżlu li ma jiklux laħam, kontra l-annimali li ma jistgħux jieħdu tali deċiżjoni.
L-Erbivori jistgħu jiġu klassifikati u jinqasmu f' sottogruppi varji, bħala fruġivori, li jieklu primarjament frott; folivori, li jispeċjalizzaw billi jieklu weraq; nettarivori, li jikkunsmaw in-nettari tal-fjuri, (sustanza likwida ħelwa ħafna); fost l-insetti u l-artropodi erbivori, il-livell ta' speċjalizzazjoni jista jiġi rfinut aktar u jinkludi l-wikkiela taż-żerriegħa granivori, il-wikkiela tal-pollini pollinivori, il-konsumaturi tal-likwidi tal-pjanti mukivori u dawk speċjalizzati biex jieklu l-injam ksilofaġi jew għeruq riżofaġi.
F'annimali oħra, il-grad ta' speċjalizzazjoni mhuwiex daqshekk avvanzat, u ħafna annimali li jieklu l-frott u l-weraq jieklu partijiet oħra mil-pjanti, ħafna drabi l-għeruq u ż-żrieragħ. Id-dieta ta' wħud mil-erbivori tvarja minn staġun għal ieħor, speċjalment f' żoni temperati, fejn partijiet differenti tal-pjanti jkunu disponibbli fi żminijiet differenti tas-sena.
L-Erbivori jiffurmaw ħolqa importanti fil-katina tal-ikel, għax dawn jibdlu jew jittrasformaw l-enerġija tax-xemx maħżuna fil-pjanti, f'ikel li jista' jiġi kkunsmat mil-karnivori u l-omnivori. Għalhekk ngħidulhom il-konsumaturi primarji fil-katina tal-ikel.
Ara Ukoll
immodifikaReferenzi
immodifika- Burton, N. H. K. (2002). Red Grouse chick eaten by sheep. Brit. Birds 95: 87.
- Furness, R. W. (1988). The predation of tern chicks by sheep. Bird Study 35: 199-202.
Link Esterni
immodifika- Definizjni ta' Erbivoru fuq il-Web [1]
- Difiżi Erbivori ta' Senecio viscusus
- Difiżi Erbivori f' Lindera benzoin