Demenzja
| Dan l-artiklu għandu bżonn jiġi wikifikat biex jaqbel mal-istandard tal-Wikipedija. B'mod partikolari, dan l-artiklu huwa nieqes minn referenzi għal sorsi esterni li jivverifikaw il-fatti u perspettivi dwar is-suġġett. Jekk jogħġbok għin biex ittejjeb dan l-artiklu skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
Id-Demenzja tikkonsisti f'memorja qasira u funzjoni ħażina fil-moħħ fejn il-persuna tibda ssaqsi l-istess mistoqsija ripetutament. Jistgħu wkoll li ma jibdewx isibu l-kelma f'waqta biex jesprimu rwieħhom, jew jintilfu f'postijiet familjari. Is-saħħa personali, s-sigurtà, n-nutrizjoni u l-iġene ma jibdew ifisru xejn għalihom; il-ġranet jibdew jgħaddu bla skop ta' xejn. Li jiġri ħażin hu li n-nies ta' madwar il-persuna li tbgħati bid-demenzja jibdew jgħidulha biex tieqaf titkelem għax qed tgħid affarijiet bla sugu.
Id-Demenzja tħażen l-imġiba u l-personalità; il-qraba għalihom isiru "stranġieri", anki jitkelmu waħidhom, ibidlu l-burdati, jsiru irritabli, u sanħansitra jagħmlu taħthom. Din il-kundizzjoni tista' tkun ukoll perikoluża. Wieħed/Waħda jista'/tista' "jinsa'/tinsa'" li l-karozzi huma perikolużi u jaqbad/taqbad jimxi/timxi f'nofs tat-triq waqt triq traffikuża, jew jinsa'/tinsa' jitfi/titfi l-ispirtiera tal-kuker meta l-borma tkun għadda fuq in-nar. F'każijiet estremi, persuna li tkun affetwatha titlef l-etiket u ma taħsibha xejn biex toħroġ bla ħwejjeġ fil-pubbliku, jew biex tgħid kliem li m'humiex appropjpieti f'dik it-tali okkażjoni.
Kundizzjonijiet li jistgħu jwaslu għall-demenzja nsibu: 'dehydration', problemi emozzjonali, problemi fir-ras, 'high fever', imbilanċ metaboliku, re-azzjonijiet lejn xi mediċini, mard trasmess mis-sess, abbuż sostanzjali, problemi fil-glandola tat-'thyroid', u nuqas ta' vitaminni. Demenzja rriversibli tiġi kkawżata minn kundizzjonijiet inkurabli, speċjalment f'persuni anzjani.
Każijiet anqas komuni ta' demenzja jinkludu: AIDS, marda tal-Huntington, marda tal-Parkinson, marda Pick u kundizjonijiet ereditarji.
Dijagnosi
immodifikaDin tista' ssir minn xi tabib tal-familja, ġerjatriku, jew newroloġista.
L-ewwel pass li ried isir hu li tiġi eżaminata kompletament l-istorja medikali, b'informazzjoni dwar preskritzjoni jew medikazzjoniet minn ġol-'counter' li l-persuna tkun tiehu. Id-demm u l-awrina għandhom jiġu ċċekjati wkoll. Wara jsiru numru ta' testijiet fiżikali u mentali, u intervista dwar id-dieta u l-istat ġenerali tas-saħħa u s-saħħa emozjonali tal-persuna konċernata, il-membri tal-familja jiġu mistoqsuti xi mistoqsijiet dwar il-persuna li tiġi eżaminata. Xi kultant ikun bżonn ukoll is-CT scan tal-moħħ, u testijiet oħra.