Isaac Newton: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
m roboto aldono de: mg:Isaac Newton |
m robot Adding: kl:Isaac Newton; kosmetiċi bidliet |
||
Linja 68:
Isaac Newton huwa fuq kollox missier il-mekkanika moderna minħabba t-tliet liġijiet tal-moviment li jġibu ismu li nagħtu hawn taħt kif nitgħallmuhom illum:
* Il-prinċipju tal-inerzja,
* Il-prinċipju fundamentali tad-dinamika,
* Il-prinċipju tal-azzjonijiet reċiproċi.
Dan tal-aħħar kultant insibuh bħala ''l-liġi tal-azzjoni reazzjoni''.
Linja 163:
** Iċ-''[[ċrieki ta' Newton]]'', li ġejjin mill-fenomenu tal-[[interferenza]].
* Fil-[[Matematika]] :
** It-[[teorema binomjali ta' Newton]], formola li tagħti l-iżvilupp ta' <math>(a + b)^n</math> f'serje għal ''n'' sħiħa u pożittiva. Newton oriġinarjament kien l-iżjed interessat fis-serje ta' <math>(1+x)^\alpha</math> fejn il-poter hu numru reali.
** Il-metodu ta' Newton-Raphson fl-[[analisi numerika]], użat għall-kalkulazzjoni tal-valur approssimattiv ta' soluzzjoni ta' ekwazzjoni.
** Il-metodu ta' Newton-Cotes fl-analisi numerika, li jestendi il-metodu tat-trapeżji u l-metodu ta' Simpson għall-kalkulazzjoni tal-integrali.
** Il-poligonu ta' Newton, użat biex jinstabu t-termini fl-iżvilupp ta' funzjonijiet alġebrin, minkejja li l-metodu fil-fatt nafuh lil Puiseux.
** Il-formula tal-interpolazzjoni ta' Newton.
** It-teorija tal-potenzjal Newtonjan, isem mogħti minn [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] lit-teorija li tgħaqqad fiha l-gravitazzjoni Newtonjana u l-[[elettrostatika]] ta' [[Charles de Coulomb|Coulomb]], imsejħa wkoll it-''teorija klassika tal-potenzjal''.
* Fl-[[Astronomija]]
** L-[[asterojde|asterojdi]] (662) Newtonia u (8000) Isaac Newton.
** It-[[teleskopju ta' Newton]].
It-teoriji ta' Newton baqgħu s-suġġett ta' kontroversji u polemiċi xjentifiċi matul is-seklu 18. Mill-1734, dawk li jżommu mas-sistema ta' Newton bdew jissejħu ''Newtonjani'', bil-kontra tal-''Karteżjani''.
Il-poeta Ingliż, [[Alexander Pope]] (1688-1744) kiteb epitaffju fuq Newton li baqa' famuż:<ref>Bl-Ingliż: ''Nature and nature's laws lay hid in night. God said "Let Newton be" and all was light.''</ref>
{{Iċċita|"Il-liġijiet tan-Natura kienu fil-lejl moħbija.<br />
Qal Alla "jkun hemm Newton" u nkixfu bid-dija."}}
Linja 215:
{{portal|Matematika|P_math.png}}
{{Proġetti oħra|awtur=iva}}
* [http://pages.infinit.net/marct/newton.htm Bijografija oħra]
* [http://www.dma.ens.fr/culturemath/video/html/Panza.htm Isaac Newton matematiku: Is-snin ta' trobbija u l-ewwel kitbiet]
* [http://num-scd-ulp.u-strasbg.fr:8080/73/ ''Philosophiae naturalis principia mathematica'' - Isaac Newton (1687)] Università ta' Strasburgu
* [http://visualiseur.bnf.fr/Visualiseur?Destination=Gallica&O=NUMM-29037 ''Principes matematika de la philosophie naturelle'', Vol I] u [http://visualiseur.bnf.fr/Visualiseur?Destination=Gallica&O=NUMM-29038 Vol II], fuq [[Gallica]], trad. Franċiża tal-[[Émilie du Châtelet|Markiża ta' Châtelet]]
* [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k86285t ''Optique de Newton'', Vol I] u [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k862865 Vol II], fuq [[Gallica]], trad. Franċiża ta' M. [[Jean-Paul Marat]]
* [http://www.lucasianchair.org/17/newton.html Isaac Newton fuq is-sit tal-Katedra Lucasjana]
* [http://astro-canada.ca/_fr/a2304.html Teleskopju bir-riflessjoni: Il-konċentrazzjoni tad-dawl bir-riflessjoni fuq il-mirja]
* [http://scienceworld.wolfram.com/biography/Newton.html Bijografija fuq ScienceWorld]
* [http://www.ltrc.mcmaster.ca/newton/ Il-moħħ ta' Isaac Newton]
* [http://www.phaser.com/modules/historic/newton/index.html L-ewwel ekwazzjoni differenzjali ordinarja ta' Newton]
* [http://www.newtonproject.sussex.ac.uk/prism.php?id=1 Il-Proġett Newton]
* [http://www.antiquebooks.net/readpage.html#newton Il-Principia ta' Newton - aqra u fittex]
* [http://www.skepticreport.com/predictions/newton.htm Rifjut tal-astroloġija ta' Newton]
* [http://www.galilean-library.org/snobelen.html Il-fehmiet reliġjużi ta' Newton rikonsidrati]
* [http://www.pierre-marteau.com/editions/1701-25-mint-reports.html Ir-rapporti minn Newton fuq iz-Zekka Rjali]
* [http://www.pbs.org/wgbh/nova/newton/ Is-sigrieti moħbija ta' Newton] programm tat-TV ta' NOVA.
* mill-i"Stanford Encyclopedia of Philosophy":
** [http://plato.stanford.edu/entries/newton/ Issac Newton], minn George Smith
** [http://plato.stanford.edu/entries/newton-principia/ Il-''Philosophiae Naturalis Principia Mathematica'' ta' Newton], minn George Smith
** [http://plato.stanford.edu/entries/newton-philosophy/ Il-Filosofija ta' Newton], minn Andrew Janiak
** [http://plato.stanford.edu/entries/newton-stm/ Il-fehmiet ta' Newton fuq l-ispazju, il-ħin u l-moviment], minn Robert Rynasiewicz
* [http://www.dlib.indiana.edu/collections/newton Il-Kimika of Isaac Newton] Riċerki fuq il-kitba Alkimika tiegħu
* [http://www.adherents.com/people/pn/Isaac_Newton.html Il-pożizzjoni ta' Newton dwar ir-reliġjon]
* [http://hss.fullerton.edu/philosophy/GeneralScholium.htm L-i"Scholium" tal-Principia ta' Newton]
{{vetrina}}
Linja 316:
[[kab:Isaac Newton]]
[[kk:Ньютон, Исаак]]
[[kl:Isaac Newton]]
[[ko:아이작 뉴턴]]
[[ku:Isaac Newton]]
| |||