Kon-Katidral ta' San Ġwann: Differenza bejn il-verżjonijiet

Il-'''Kon-Katidral ta` San Ġwann''', jinsab il-[[Belt Valletta]], mibni milmill-[[Ordni Militari Sovran ta' Malta]] magħruf ukoll bħala l-'''Ordni ta' San Ġwann'''. Il-Kon-Katidral ta’ San Ġwann, ikkummissjonat fl-[[1572]] mill-Granmastru [[Jean de la Cassière]] bħala l-knisja konventwali ta’ ltal-Ordni tal-Kavallieri Ospidalieri ta’ San Ġwann, u ddisinjat mill-magħruf arkitett militari Malti, [[Ġilormu Cassar]], jispikka bħala monument uniku ta’ importanza internazzjonali. Il-knisja hija ddedikata lil [[San Ġwann Battista]], il-qaddis patrun ta’ ltal-Ordni.

L-intern tal-Kon-Katidral, il-biċċa kbira magħmula milmill-[[pittur]] ta' fama kbira [[Mattia Preti]]. L-istil huwa dak [[Barokk]] u l-intern huwa imżejjen ħafna speċjalment fil -faċċata. Preti ħadem fil-ħitan u penġa l-artali li kellhom xeni mil-ħajja ta' [[San Ġwann]]. Viċin l-entrata prinċipali, wieħed jista' jara' il-monumenti tal-[[Granmastru Fra Marc'Antonio Zondadari]].

Dan il-bini dam 5 snin jimbena u allura spicca fl-1577. Granmastri u Kavalieri ta’ ltal-Ordni taw rigali ta’ siwi artistiku kbir u taw kontribuzzjonijiet enormi biex biss b’xogħlijiet ta’ ltal-arti li kienu ta’ ltal-ogħla livell mill-aqwa [[artisti]] li setgħu sabu dak iż-żmien. Il-faċċata sempliċi, li għandha kampnar kbir fuq kull naħa, hija awstera u għandha l-karattru ta’ fortizza li jirrifletti l-istat sobriju ta’ ltal-Ordni wara l-Assedju l-Kbir. In-navata hija twila 53 metru u wiesgħa 15-il metru u għandha kappelelkappelli tal-ġenb fuq kull naħa. Dawn il-kappellelkappelli kienu assenjati lid-diversi lingwi skondskont l-anzjanità. Il-lingwi ta’ [[Franza]], l-[[Italja]] u [[Aragona]], li kienu predominanti, tqiegħdu l-aktar qrib l-altar.

Kif it-tbexbix tas-seklu 17 daħħal l-istil Barokk ġdid, il-[[Granmastru Cotoner]] ordna d-dekorazzjoni tal-knisja minn ġewwa. Il-[[Kavallieri]] kienu ħerqana li jħabbtuha mal-knejjes kbar ta’ [[Ruma]] u l-karattru pompuż u dimostrattiv ta’ ltal-era tahom materjal kemm riedu biex jagħmlu dan. L-artist Kalabriż Mattia Preti, li kien ikkummissjonat b’dan ix-xogħol, bidel ġewwa f’ċelebrazzjoni ta’ arti Barokka. Huwa l-kuntrast bejn il-faċċata sempliċi u sobrija tal-binja mal-karattru festiv ta’ ġewwa li jagħmel lil San Ġwann monument daqstant uniku.

Fis-seklu 19 il-kappella tal-Lingwa Franċiża kienet il-vittma ewlenija tal-fanatiċiżmu tal-grupp artistiku li kien iġib l-isem Nazarene, li kien jaspira biex jirriforma l-arti Kristjana u jħassar għalkollox il-memorja tal-fjoritura Barokka ta’ qablu. San Ġwann tħalla f’idejn [[Giuseppe Hyzler]] (1787-1858), il-mexxej ewlieni lokali tal-moviment. B’zelu riformista kbir, beda biex neħħa mill-Kappella Franċiża dak li forsi kien l-aktar altar artistikament interessanti f’San Ġwann. Taħt id-direzzjoni tiegħu saħansitra l-monumenti sepulkrali fil-kappella kellhom jgħaddu minn tibdil u diġà kienet saret xi ħsara lill-monument tal-[[Granmastru de Rohan]] meta protesta qawwija fis-sajf ta’ ltal-[[1840]] wasslet biex l-awtoritajiet waqqfu dan l-attakk.

Il-knisja stess, għandha numbru kbir ta' xogħlijiet importanti ta'[[arti]]. Waħda milmill-iktar prestiġjużi u importanti hija il-[[Qtugħ ir-Ras ta’ San Ġwann]] tal-pittur famuż [[Caravaggio]].

Illum San Ġwann hu wkoll post fejn isiru avvenimenti kulturali u hu wieħed mill-attrazzjonijiet kulturali l-aktar popolari mat-turisti f’Malta. HuHuwa amministrat mill-Fondazzjoni tal-Kon-Katidral ta’ San Ġwann li twaqqfet fl-[[2001]] biex tiżgura l-konservazzjoni tal-knisja u tal-mużew.

[[Kategorija:Xogħolijiet ta' ltal-arkitettura f'Malta]]