Egon Schiele: Differenza bejn il-verżjonijiet

'''Egon Schiele''' (12 ta’ Ġunju 1890 – 31 ta’ Ottubru 1918) kien pittur figurattiv importanti [[Awstrija]]k tas-seklu 20. Il-pitturi u d-disinji tiegħu magħrufa għall-intensità, mimlija forom u figuri mibrumin u mgħawġin, jagħmluh wieħed mill-ikbaraqwa esponenti ta’ta' l-Espressjoniżmu. Minħabba din l-intensità f'xogħlu u l-mewt kmienibikrija tiegħu, fl-immaġinazzjoni tal-poplu, sar jissimbolizza ‘l"l-artista ittormentat’ ittormentat". Schiele pinġa xi mitt ritratt tiegħu nnifsu.

Egon Schiele twieled Tulln fuq id-Danubu. Missieru, Adolf, kien jaħdem mal-Ferroviji Statali Awstrijaċi bħala kap tal-istazzjon; ommu, Marie, kienet minn Krumau fil-Boemja. Meta kien tifel kien imur l-iskola mmexxija minn ''Stift Klosterneuburg'' fejn dak li kien jgħallmu l-arti, K.L. Strauch, induna bit-talent artistiku tiegħu u nkoraġġihnkoraġġieh ħafna.

Meta Schiele kellu 15-il sena, missieru miet u kien jieħu ħsiebu zijuh (ħu ommu), Leopold Czihaczec, li kien inkwitat ħafna bin-nuqqas ta’ta' interess ta’ Schiele fl-iskola, imma fl-istess ħin induna bil-passjoni u talent li kellu għall-arti. Fl-1906 Schiele daħal il- ‘Kunstgewerbeschule’''Kunstgewerbeschule'' (l-iSkola ta’ l-[[Arti]] u l-[[Artiġġjanat]] ), Vjenna, fejn [[Gustav Klimt]] kien studja.

Fl-ewwel sena hemm, Schiele ntbagħat l-’Akademie''Akademie der Bildenden Künste’Künste'', Vjenna, akkademja iżjed tradizzjonali, fuq l-insistenza ta’ta' xi membri tal-fakultà. Hemm studja il-pittura u d-disin, imma l-konservatoriżmu tal-iskola xebbgħu u telaq fl-1909.

Fl-1907, Schiele sar jaf ‘l'l Gustav Klimt. Klimt kien jgħin l-artisti żagħżagħ b’ġenerożità kbira u ħa interess speċjali f’ f'Schiele minħabba t-talent li ra fih u kien jixtri d-disinji tiegħu, ipartat x’uhudx'uhud ma’' tiegħu stess, isiblu l-mudelli u jintroduċih ma' nies li kienu interessati jixtru x-xogħol tiegħu. Introduċa ‘l'l Schiele wkoll mal-"Wiener Werkstätte", il-grupp tal-arti u l-artiġġjanat li kellu x’jaqsamx'jaqsam mas-Seċessjoni Vjenniża. Fl-1908 Schiele kellu l-ewwel wirja f’ f'Klosterneuburg. Is-sena ta’ta' wara ħalla l-Akkademja, meta spiċċa t-tielet sena u ma' studenti dissodisfattimxebbgħin oħra, waqqaf il- "Neukunstgruppe" (Grupp ta’ L-Arti Ġdida). Fl-istess sena, 1909, Klimt stieden 'l Schiele biex juri xi xogħol tiegħu fil-''Kunstschau'' ta’ta' Vjenna, fejn kien hemm pitturi ta’ [[Edvard Munch]], [[Jan Toorop]] u [[Vincent van Gogh]] fost oħrajn. F’dawn ix-xogħlijiet l-istil tiegħu, ħieles mill-irbit tar-regoli riġidi u l-konvenzjonijiet ta’ ltal-akkademja, kien diġadiġà sar espressjonista. Ma’Ma' ġenb ritratti ta’' ħbiebu u tiegħu stess, wera pitturi fejnli fihom irrappreżenta l-fiżiċità tal-ġisem hi rappreżentata permezz ta’ta' tgħawiġtagħwiġ aggressiv tal-figuri. Schiele beda jesplora mhux biss il-forma umana imma wkoll is-sesswalità umana li b’din id-distorsjoni tal-forom għamilha ossessjoni erotika u mat-tema ta’ solitudni ittormentata, taha tensjoni mimlija emozzjoni qawwija. Schiele uża linja taqta’ u inċisiva biex jesprimi t-turmenti tiegħu. Il-kulur f’idejh kiseb valur awtonomu, mhux naturalistiku u aktarx fl-aħdarħadrani, b’riżultati partikularment effikaċi fin-numru kbir ta’ akkwarelli u disinji ta’ tensjoni alluċinata.

Fl-1911, Schiele ltaqa’ ma’ tfajla ta’ sbatax-il sena, Valerie (Wally) Neuzil. Din marret toqgħod miegħu Vjenna u qagħditlu mudella għall-iżjed pitturi l-iżjed impressjonanti. Ma tantx nafu fuqha ħlief li qabel kienet timmudella għal Gustav Klimt u setgħet kienet waħda minn namrati tiegħu. Schiele u Wally riedu jaħarbu minn dak li kienu jqisuh l-ambjent magħluq ta’ Vjenna u marru joqgħodujoqogħdu fil-belt żgħira ta’ Český Krumlov (Krumau) fil-Boemja t’isfel (fejn illum hemm mużew dedikat lil Schiele). Minkejja li Schiele kien jaf xi nies, għax ommu kienet twieldet hemm, il-mod kif kienu jgħixu qajjem ħafna għagħa fost ir-reżidenti u dawn ġegħluhom iħallu l-belt.

Schiele fittex studju rħis u ambjent li jispirah u dawn sabhom Neulengbach, 35-il km lejn il-punent ta’ Vjenna u mar joqgħod hemm ma’ Wally. Il-mod kif kienu jgħixu Schiele u Wally qajjem ħafna storbju fil-belt u f’April ta’ ltal-1912 arrestawh għall-korruzzjoni ta’ minorenni. Meta l-pulizija ġew l-istudju biex jarrestawh, ikkonfiskaw iżjed minn mitt disinn li kkonsidraw pornografiċi u tefgħuh il-ħabs sakemm tela’ l-qorti. Meta deher quddiem l-imħallef l-akkużi ta’ seduzzjoni u rapiment waqqagħhom imma sabu ħati li wera disinji erotiċi fejn jistgħu jarwahom it-tfal. L-imħallef ħaraq waħda mid-disinji fuq xema fil-qorti stess, imma billi Schiele diġà kien għamel wieħed u għoxrin ġurnata maqful, tah sentenza ta’ tlett ijiem il-ħabs biss. Waqt li kien il-ħabs Schiele pinġa serje ta’ 12-il pittura li juru l-ħruxija taċ-ċelel tal-ħabs.

[[L-Ewwel Gwerra Dinjija]] kienet għada sejra u tlett ijiem wara t-tieġ ta’ Schiele, bagħtu għalih għas-servizz militari. L-uffiċjali ta’ ltal-armata rrispettaw it-talent artistiku tiegħu u ttrattawh tajjeb. Hekk, qatt ma kellu jmur jiġġieled. Kull ma kellu x’jgħamel kien li joqgħod għassa mal-priġunieri tal-gwerra Russi u għalhekk seta’ jkompli jpinġi. Fl-1917 irritorna Vjenna fejn seta’ jikkonċentra fuq il-karriera tiegħu. Ix-xogħol prolifiku ta’ dak iż-żmien juri l-maturità ta’ artista b’kmandli kellu ħakma komplettotali fuq it-talenti tiegħu. Fl-1918 stednuh jieħu sehem fid-49 wirja tas-Seċessjoni li saret Vjenna u aċċettawlu ħamsin pittura li dendlu fis-sala prinċipali. Din l-esibizzjoni kienet suċċess kbir għal Schiele u wara l-prezzijiet tal-pitturi tiegħu għolew ħafna u kellu bosta kummissjonijiet għar-ritratti. Fl-istess sena kellu wirjiet li rnexxew ħafna ukoll, Zürich, Praga u Dresden.

Schiele ħa parti f’bosta wirjiet ta’ gruppi, inklużifosthom dawk tal-Neukunstgruppe f’Praga fl-1910, Budapest, is-Sonderbund u Kolonja fl-1912 u bosta esibizzjonijiet Seċessjonisti f’Munich mill-1911 ‘l hemm. Fl-1913, il-Galerie Hans Goltz, Munich, tellgħet l-ewwel wirja ta’ Schiele waħdu. Esibizzjoni oħra ta’ Schiele waħdu saret Pariġi fl-1914.

Dan hu karatteristiku ħafna, bl-linji kważi mnaqqxin, qawwijin, enerġitiċi u żguri minnhom nfishom, xi drabi vjolenti. Schiele jpinġi l-ġisem uman b’mod remarkabbli li l-iskeletru ma jinħebiex taħt il-laħam, d-disinn isegwi l-loġika tal-muvimentimovimenti u l-qagħda, u hekk jiksebjoħroġ tliet dimensjonijiet, minflok tnejn bħal ma jiġri spiss fil-każ ta’ pitturi oħra. Schiele kien jistudja l-qagħda tal-pazjenti fl-isptar psikjatriku kif ukoll il-pożizzjonijiet tal-marjunetti bl-ispag. Ir-ritratti u n-nudi tiegħu huma maqbudin f’pożi mhux tas-soltu, xi drabi qieshom ta’qishom karikaturi u xi minn daqqiet għandhom ix-xeħta ta’ pupi "bla ġogi".

Schiele pinġa xi mitt awtoritratt, xi minn daqqiet juri ruħu għarwien, wiċċu mixrub u tturmentat, jew imwerreċ ikrah, allużjoni umoristika għal kunjomu "schielen" li bil-[[Ġermanja|Ġermaniz]] tfisser "twerriċa", u xi kritiċi ostili ipprofitaw ruħhom minn din il-logħba fuq iltal-kliem.