Fl-ewwel nofs tas- seklu dsatax il- gvern Ingliż ħadem bis- sħiħ biex itejjeb id- difiża tal- gżejjer Maltin. FilFl- 1828 il- Kaptan Jones ippreżenta lil lill-gvern kolonjali tapportrapport ta’ kif kellhom jittejbu s-swar ta’ Malta. Fost affarijiet oħra huwa kien tal-fehma li s-swar tal- [[Kottonera ]] għandhom jinqasmu f’partijiet separati permezz ta’ ħitan ġodda biex ikun hemm iktar kontroll militari f’każ ta’ xi invażjoni. ▼
Ix-xogħol li għamlu l- ingliżiIngliżi f’dak li għandu x’jaqsam ma' bini jinqasam f’żewġ setturi differenti. Il- bini ta’ fortizzi u linji ta’ difiża għal kontra xi attakki mill- barrain , u l-immodernizzar u żviluppi arkitettoniċi ta’ fortijiet diġa’ esistenti. Infatti bosta bini għadda minminn xogħlijiet arkitettoniċi qawwija biex jiġi armat bl- aħħar armi u kanuni. ▼▲ Fl-ewwel nofs tas- seklu dsatax il- gvern Ingliż ħadem bis- sħiħ biex itejjeb id- difiża tal- gżejjer Maltin. Fil- 1828 il- Kaptan Jones ippreżenta lil gvern kolonjali tapport ta’ kif kellhom jittejbu s-swar ta’ Malta. Fost affarijiet oħra huwa kien tal-fehma li s-swar tal- Kottonera għandhom jinqasmu f’partijiet separati permezz ta’ ħitan ġodda biex ikun hemm iktar kontroll militari f’każ ta’ xi invażjoni.
__TOC__
▲ Ix-xogħol li għamlu l-ingliżi f’dak li għandu x’jaqsam bini jinqasam f’żewġ setturi differenti. Il- bini ta’ fortizzi u linji ta’ difiża għal kontra xi attakki mill- barrain, u l-immodernizzar u żviluppi arkitettoniċi ta’ fortijiet diġa’ esistenti. Infatti bosta bini għadda min xogħlijiet arkitettoniċi qawwija biex jiġi armat bl- aħħar armi u kanuni.
==Fortizzi==
Fi Żmienżmien l- Ingliżi sar il- bini tal- Forti Verdala u t-trunċiera ta’ San Klement, biex jekk l- għadu jaqbeż il- linji tal- Kottonera ma jkollux fejn jimraħ, u jkun jista’ jiġi mwaqqaf u attakkat. Żdiedu n-numru ta’ fortizzi viċinqrib il- baħar, minħabba li l- Franċiżi setgħu jerġgħu jiġu bil- flotta kbira tagħhom, u jattakkaw il- flotta Ngliża. Din il- biża’ kompliet żdiedet emtameta nfetaħ il- [[kanal ta’ Swejs]] u allura Malta saret pajjiż strateġiku iktar minn qatt qabel. Eżempju ta’ dan huwa Forti Laskri li nbena biex iħares it- tarzna u l- parti ta’ ġewwa tal- portPort il- Kbir. Fost l- ewwel kostruzzjonijiet ta’ difiża kienu dawk ta’ San Leonardu, San Rokku, u l- batterija tal -ponta ta’ tas- Sliema. Fortijiet fuq bajjiet oħra kienu id- disa’ batterijietbatteriji biex iħarsu l- port ta’ Marsamxett ( u l-portPort il- Kbir fl- istess ħin) fosthom Ta’ Spinola u ta' Sant’ Iermu.
Fost l- iktar fortijiet importanti li nbnew kienu dawk ta’ Cambridge, ta’ Pembroke u ta’ Tastas-Sliema (fuq ix-xellug tal- portPort il-Kbir) u ta’ Santu Rokku, San Anard u tar- Rinella (fuq il- lemin tal- portPort il- Kbir), li xogħolhom kien li jħarsu d-daħla tal- Portport. InġibuInġiebu żewġ kanuni Armstrong tal- 100 tunnellata l- wieħed, li ġew armati f’ Fortif’Forti Cambridge u l- ieħor f’ Fortif’Forti Rinella. Illum ta’ Forti Rinella biss għadu jeżisti.
==Linji ta' Difiża==
Biss ma nbnewx fortizzi u batteriji biss. L- ingliżiIngliżi ħasbu wkoll għal- linji ta’ difiża. Tkompla l- bini tal- linji ta’ Santa MargeitaMargerita u l- [[Kotttonera]], filwaqt li nbnew is- swar ta’ [[Kordin]] biex iħarsu l-[[Isla]] u t-Tarzna[[tarzna]]. L- akbar biċċa xogħol li saret kien il- bini tal- [[Victoria lines]] u l- erbgħaerba' fortizzi ta’ magħhom. Dawn huma ta’ [[Binġemma]] u l- [[Mosta]], flimkien ma’ tal- [[Madliena]] u [[Pembroke]].
==Bini ieħor==
Nsibu ħafna bini li ġie użat fit-[[it-tieni gwerra dinjija|tieni gwerra dinjija]]. Fost l-oħrajn dawn jinkludu l-widna[[Widna]], l-bosta ''beach-posts'' u ''pill-boxes'' (Eżempjueżempju ta’ Għajn Tuffieħa), kif ukoll Forti Chambray f’Għawdex. Il- perjodu kolonjali ġie fi tmiemu filfl- 1964 meta Malta ħadet l-[[Jum l-Indipendenza (Malta)|Indipendenza]] u saret awtonoma mill- Imperu Ngliż. Illum ħafna minn dan il- bini jintuża għal-skopijiet skopijietoħra, fosthom ta’ ristoranti.
==Links relatati==
[[Fortifikazzjonijiet ta zmien il- kavallieri]]
| 