Ebrajk
L-Ebrajk (alfabett Ebrajk: עִבְרִית, ʿĪvrīt ; kitba Samaritana: ࠏࠁࠓࠉࠕ; kitba Paleo-Ebrajka: 𐤏𐤁𐤓𐤉 fil-lingwa Semitika) kien mitkellem b’mod nattiv mill-Iżraelin u baqgħet tintuża regolarment bħala lingwa mitkellma mid-dixxendenti tagħhom li baqgħu ħajjin l-aktar, il-Lhud u is-Samaritani, qabel ma sparixxew bejn l-200–400 E.K. Madankollu, fil-biċċa l-kbira kien ippreservat bħala lingwa liturġika, li tidher b'mod prominenti fil-Samaritaniżmu. Peress li ma baqgħetx lingwa mejta fis-seklu 19, l-Ebrajk tal-lum iservi bħala l-uniku eżempju ta’ suċċess ta’ qawmien mill-ġdid lingwistiku. Hija l-unika lingwa Kananija mhux estinta, u hija wkoll waħda miż-żewġ lingwi Semitiċi tal-Majjistral li għadhom mitkellma, bl-oħra tkun l-Aramajk.
| Dan l-artiklu dwar il-lingwistika huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
L-ewwel eżempji tal-Paleo-Ebrajk miktub imorru lura għas-seklu 10 Q.E.K. Kważi l-Bibbja Ebrajka kollha hija miktuba bl-Ebrajk Bibliku, b’ħafna mill-forma preżenti tagħha fid-djalett li l-istudjużi jemmnu li ffjorixxiet madwar is-6 seklu Q.E.K., matul iż-żmien tal-jasar Babilonjan. Għal din ir-raġuni, l-Ebrajk ġie msejjaħ mil-Lhud bħala Lashon Hakodesh (לָשׁוֹן הַקֹּדֶשׁ, lit. 'l-ilsien qaddis' jew 'l-ilsien [tal-]qdusija') minn żminijiet antiki. Il-lingwa ma kinitx imsemmija bl-isem Ebrajk fil-Bibbja, iżda bħala Yehudit (trad. 'il-lingwa ta' Ġuda') jew Səpaṯ Kəna'an (trad. "il-lingwa ta 'Kanan"). Mishnah Gittin 9:8 jirreferi għal-lingwa bħala Ivrit, li jfisser Ebrajk; madankollu, Mishnah Megillah tirreferi għal-lingwa bħala Ashurit, li tfisser Assirjana, li hija derivata mill-isem tal-alfabett użat, b'kuntrast ma' Ivrit, li jfisser l-alfabet Paleo-Ebrajk.