Grazia Deledda

kittieba Taljana

Grazia Maria Cosima Damiana Deledda (pronunzja bit-Taljan: [ˈɡrattsja deˈlɛdda], bid-djalett ta' Sardenja: [deˈlɛɖːa]; twieled fis-27 ta' Settembru 1871 – miet fil-15 ta' Awwissu 1936), magħrufa wkoll bid-djalett ta' Sardenja bħala Gràssia jew Gràtzia Deledda,[1][2] kienet kittieba Taljana li ngħatat il-Premju Nobel għal-Letteratura fl-1926[3] "għall-kitbiet ispirati idealistikament li bi xbihat ċari jixħtu dawl fuq il-ħajja fil-ġżira nattiva tagħha [jiġifieri Sardenja] u bi profondità u b'simpatija jindirizzaw il-problemi tal-bnedmin inġenerali".[4] Hija kienet l-ewwel mara Taljana li ngħatat dan il-premju, u t-tieni mara biss inġenerali wara Selma Lagerlöf kienet ingħatat tagħha fl-1909.[4]

Grazia Deledda
Ħajja
Isem propju Maria Grazia Cosima Deledda
Twelid Nuoro, 27 Settembru 1871
Nazzjonalità Renju tal-Italja
Residenza Ruma
Mewt Ruma, 15 Awwissu 1936
Post tad-dfin Campo Verano
Kawża tal-mewt kawżi naturali (kanċer tas-sider)
Familja
Konjuga/i Palmiro Madesani (en) Translate
Edukazzjoni
Alma mater tagħlim id-dar
Lingwi Sard
Taljan
Franċiż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni kittieb
poeta
rumanzier
drammaturgu
prożatur
Xogħlijiet importanti Canne al vento
Elias Portolu
La madre
Cenere
Premjijiet
Nominat għal
uri
  • [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1913)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1914)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1915)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1917)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1918)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1920)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1921)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1922)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1923)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1924)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1925)
    [[Premju Nobel għal-Letteratura]]
    (1927)
Psewdonomu Ilia di Saint-Ismael
Moviment artistiku rumanz
novella
awtobijografija
dramma

Bijografija immodifika

Deledda twieldet fi Nuoro, Sardenja, l-Italja f'familja ta' klassi medja. Il-ġenituri tagħha kienu Giovanni Antonio Deledda u Francesca Cambosu, u kienet ir-raba' minn seba' aħwa. Hija attendiet l-iskola primarja (il-livell minimu meħtieġ dak iż-żmien) u mbagħad ingħatat iktar edukazzjoni minn għalliem privat (mistieden ta' wieħed mill-qrabat tagħha) u kompliet tistudja l-letteratura waħedha. Kien matul dan iż-żmien li bdiet turi interess fil-kitba ta' rumanzi qosra, ispirati l-iktar mill-ħajja ta' raħħala minn Sardenja u d-diffikultajiet tagħhom. L-għalliem tagħha ħeġġiġha tibgħat il-kitba tagħha lil gazzetta, u tal-età ta' 13-il sena l-ewwel storja tagħha ġiet ippubblikata f'ġurnal lokali.[4] Uħud mix-xogħlijiet bikrin ta' Deledda ġew ippubblikati fir-rivista tal-moda L'ultima moda bejn l-1888 u l-1889. Fl- 1890, Trevisani ppubblika Nell'azzurro (Fl-ikħal), l-ewwel ġabra ta' stejjer qosra tagħha. L-enfasi prinċipali ta' Deledda kienet ir-rappreżentazzjoni tal-faqar u d-diffikultajiet assoċjati miegħu permezz ta' kombinament ta' elementi immaġinarji u awtobijografiċi. Il-familja tagħha ma tantx kienet tappoġġaha wisq fix-xewqa tagħha li tikteb.

 
Deledda mar-raġel tagħha Palmiro u binha Sardus, Ruma, għall-ħabta tal-1904

L-ewwel rumanz ta' Deledda, Fiori di Sardegna (Fjuri ta' Sardenja) ġie ppubblikat fl-1892. Il-ktieb tagħha tal-1896 Paesaggi sardi (Pajsaġġi ta' Sardenja), ippubblikat minn Speirani, huwa kkaratterizzat minn proża infumata kemm bil-fizzjoni kif ukoll bil-poeżija. Għall-ħabta ta' dan iż-żmien Deledda bdiet kollaborazzjoni regolari mal-gazzetti u mar-rivisti, b'mod partikolari La Sardegna, Piccola Rivista u Nuova Antologia. Ix-xogħol tagħha kiseb viżibbiltà sinifikanti kif ukoll interess kritiku. F'Ottubru 1899, Deledda ltaqgħet ma' Palmiro Madesani, uffiċjal tal-Ministeru għall-Finanzi f'Cagliari.[5] Madesani u Deledda żżewġu fl-1900 u l-koppja marret tgħix f'Ruma eżatt wara l-pubblikazzjoni tagħha ta' Il vecchio della montagna (Ix-Xiħ mill-Muntanja). Minkejja t-twelid taż-żewġt itfal subien tagħha, Sardus fl-1901 u Francesco "Franz" fl-1904, Deledda rnexxielha tkompli tikteb b'mod prolifiku u tippubblika qisu rumanz fis-sena.[6]

 
Bust ta' Grazia Deledda magħmul minn Amelia Camboni, Pincio, Ruma.

Tribut immodifika

Fl-10 ta' Diċembru 2017 Google ċċelebraha b'Google Doodle.

Lista kompluta tax-xogħlijiet immodifika

Din ta' hawn taħt hija lista kompluta tax-xogħlijiet kollha ta' Deledda:

  • Stella d'Oriente (1890)
  • Nell'azzuro (1890)
  • Fior di Sardegna (1891)
  • Racconti sardi (1894)
  • Tradizioni popolari di Nuoro in Sardegna (1894)
  • La via del male (1896)
  • Anime oneste (1895)
  • Paesaggi sardi (1897)
  • La tentazioni (1899)
  • Il tesoro (1897)
  • L'ospite (1897)
  • La giustizia (1899)
  • Nostra Signora del buon consiglio: leggenda sarda (1899)
  • Le disgrazie che può causare il denaro (1899)
  • Il Vecchio della montagna (1900)
  • Dopo il divorzio (1902)
  • La regina delle tenebre (1902)
  • Elias Portolu (1900)
  • Cenere (1904)
  • Odio Vince (1904)
  • Nostalgie (1905)
  • L'ombra del passato (1907)
  • Amori moderni (1907)
  • L'edera (1908)
  • Il nonno (1908)
  • Il nostro padrone (1910)
  • Sino al confine (1910)
  • I giuochi della vita (1911)
  • Nel deserto (1911)
  • L'edera: dramma in tre atti (1912)
  • Colombi e sparvieri (1912)
  • Chiaroscuro (1912)
  • Canne al vento (1913)
  • Le colpe altrui (1914)
  • Marianna Sirca (1915)
  • Il fanciullo nascosto (1915)
  • L'incendio nell'oliveto (1918)
  • Il ritorno del figlio (1919)
  • Naufraghi in porto (1920)
  • La madre (1920)
  • Il segreto dell'uomo solitario (1921)
  • Cattive compagnie: novelle (1921)
  • La grazia (1921)
  • Il Dio dei viventi (1922)
  • Silvio Pellico (1923)
  • Il flauto nel bosco (1923)
  • La danza della collana; A sinistra (1924)
  • La fuga in Egitto (1925)
  • Il sigillo d'amore (1926)
  • Annalena Bilsini (1927)
  • Il vecchio e i fanciulli (1928)
  • Il dono di natale (1930)
  • La casa del poeta (1930)
  • Eugenia Grandet, Onorato di Balzac (1930)
  • Il libro della terza classe elementare: letture, religione, storia, geografia, aritmetica (1931)
  • Giaffa: racconti per ragazzi (1931)
  • Il paese del vento (1931)
  • Sole d'estate (1933)
  • L'argine (1934)
  • La chiesa della solitudine (1936)
  • Cosima (1937); pubblikazzjoni wara mewtha
  • Il cedro del Libano (1939); pubblikazzjoni wara mewtha
  • Grazia Deledda: premio Nobel per la letteratura 1926 (1966)
  • Opere scelte (1968)
  • Lettere inedite di Grazia Deledda ad Arturo Giordano direttore della rivista letteraria (2004)

Referenzi immodifika

  1. ^ "Sardegna Cultura - Argumentos - Literadura - Postunitària". www.sardegnacultura.it. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-05-18. Miġbur 2021-08-16.
  2. ^ peppe.corongiu (2016-09-03). "Gràssia Deledda, unu Nobel sardu a s'Itàlia". Miġbur 2021-08-16.
  3. ^ "Grazia Deledda | Italian author". Encyclopedia Britannica (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-16.
  4. ^ a b ċ "The Nobel Prize in Literature 1926". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-16.
  5. ^ "Grazia Deledda". The Florentine (bl-Ingliż). 2010-03-24. Miġbur 2021-08-16.
  6. ^ Migiel, Marilyn. "Grazia Deledda." Italian Women Writers: A Bio-bibliographical Sourcebook. By Rinaldina Russell. Westport, CT: Greenwood, 1994. pp. 111-117.