Introduzzjoni għall-ġenetika: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
Linja 30:
Il-mard ikkawżat minn allele waħda ta' ġene u li jintiret fil-familji jissejjaħ mard ġenetiku. Fost dan il-mard hemm il-[[marda ta' Huntington]], il-[[fibrożi ċistika]] u d-[[distrofija muskolari ta' Duchenne]]. Il-[[fibrożi ċistika]], per eżempju hi kkawżàta minn mutazzjoni ta' ġene waħda msejħa ''CFTR'' u tintiret bħala karatteristika reċessiva<ref>[http://ghr.nlm.nih.gov/condition=cysticfibrosis] Fibrożi ċistika, NIH </ref>. Hemm mard ieħor li hu influwenzat mill-ġenetika, imma f'dan il-każ, l-alleli li persuna tieħu mill-ġenituri tagħha jbiddlu biss ir-riskju li tieħu l-marda. Il-parti l-kbira ta' dan il-mard jintiret b'mod kompless, billi jinvolvi bosta ġeni jew billi l-ġeni kif ukoll l-ambjent huma importanti.
Biex nieħdu eżemju, ir-riskju ta' cancer tas-sider hu 50 darba ogħla fil-familji tal-ogħla riskju, komparat mal-familji tal-inqas riskju. Din il-varjazzjoni hi x'aktarx minħabba n-numru kbir ta' alleli. Kull waħda minnhom tbiddel ir-riskju xi ftit<ref>Peto J, ''Breast cancer susceptibility-A new look at an old model'' (Suxxettibiltà għall-cancer tas-sider-Ħarsa ġdida lejn mudell antik), Cancer Cell, volum 1, ħarġa 5, paġni 411–2, [http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S153561080200079X] [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12124169]</ref>. Bosta mill-ġeni li għandhom x'jaqsmu ġew identifikati, bħal ''[[BRCA1]]'' u ''[[BRCA2]]'', imma mhux kollha. Madankollu, minkejja li parti mir-riskju hu ġenetiku, il-ħxuna, ix-xorb ta' ħafna alkoħol, in-nuqqas ta' eżerċizzju, kollha jżidu r-riskju ta' dan il-cancer<ref>[http://www.cancer.org/docroot/CRI/content/CRI_2_4_2X_What_are_the_risk_factors_for_breast_cancer_5.asp] ''What Are the Risk Factors for Breast Cancer?'' (X'inhuma l-fatturi ta' riskju għall-cancer tas-sider), American Cancer Society</ref>. Ir-riskju li jkollha mara għall-cancer tas-sider hu mela r-riżultat ta' għadd kbir ta' alleli u l-ambjent tagħha, u allura hu diffiċli ħafna li nbassruh).
==Kif jaħdmu l-ġeni==
| |||