Lingwa Awżiljari Internazzjonali: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Linja 1:
'''Lingwa Awżiljari Internazzjonali''' magħrufa ukoll bħala '''Lingwa Awżiljari''' (fil-qosor '''IAL'''), hija lingwa maħluqa għall-komunikazzjoni bejn nies ta' nazzjonijiet differenti li m'għandhomx l-istess lingwa, biex tiġi mitkelma bħala t-tieni lingwa ta' għajnuna komunikattiva internazzjonali. Għalkemm
L-ewwel parti ta' dan L-artiklu jittratta l-bażi teoretika. It-tieni parti (għad irid jitlesta), jagħti lista ta' lingwi artifiċjali li sostnu statut ta' IAL.
Linja 47:
Lingwa perfettament loġika, mibnija fuq bażi ta' reflessjoni konxja, u mifruxa sewwa ma l-erbagħt irjieħ tkun aktar strument fin u adekwat minn kull-lingwa ''naturali'' bi strutturi inkongruenti. Lingwa bi struttura aktar loġika twassal għal ħsieb aktar loġiku. ''Il-prodott (il-ħsieb), jikber skond kemm tippermetti il-lingwa'' (sapir 1921:15). <ref name="spr1921-p15">Il-kwotazzjoni oriġinali hija: ''The product (thought) grows with the instrument''.</ref>
Il-ħolqien ta' IAL jenħtieġ li jkun bażat fuq grammatika ta' lingwi naturali, billi jislet il-partijiet li jagħmlu sens u jwarrab dawk ''difettużi''. F'dan is-sens, Lingwa awżiljari mibnija bil-għaqal hija rikostruzzjoni ta' strutturi ġa eżistenti f'Lingwi naturali. Rikostruzzjon bħal din tippresupponi li wieħed ikun imħarreġ tajjeb fil-grammatika tal-Lingwi naturali. U għalhekk nikkonkludu illi li wieħed ikun imħarreġ fl-istrutturi grammatikali tgħin lill-moħħ jirfinħom. U peress li d-dinja li ngħixu fiha hi soġġetta għall-grammatika, wieħed jista' jkompli jargumenta u jgħid li it-tagħlim tal-prinċipji grammatikali li jħaddnu
:''Il-kostruttiviżmu radikali jsostni, ... li l-operazzjonijiet li bihom aħna naslu biex insawwru d-dinja li nesperjenzaw, fil-parti kbira jintlaħqu - u aktar minn hekk, li aħna ngħarfu l-mekkaniżmu tagħhom forsi wkoll iwassal biex intejbuhom'' (Glasersfeld, p17)<ref name="gls">Il-kwotazzjoni oriġinali hija: ''Der radikale Konstruktivismus behauptet, daß wir die Operationen, mit denen wir unsere Erlebenswelt zusammenstellen, weitgehend erschließen können, und daß uns dann die Bewußtheit des Operierens helfen kann, es anders und vielleicht besser zu machen''.
Linja 56:
Fil-ġabra ta' l-artikli tiegħu ippublikata fl-1949, Sapir jargumenta, illi b'lingwa mitkellma min-nies ta' kultura primittiva wieħed għandu mezz jesprimi teżi astratta filosofika, ġaladarba l-istrutturi ta' dawk il-Lingwi kapaċi jesprimu idejat ta' struttura komplessa - anki jekk il-vokabularju tal-lingwa ikun insuffiċjenti. Li ħsibijiet ta' dan it-tip għadhom qatt ma ġew espressi f'dawn il-kulturi hu sempliċiment għaliex ''għadhom mhumhiex avvanzati biżżejjed biex jinterressaw rwieħhom fuq livell astratt u filosofiku.''(Sapir 1949:FINDPAGE)<ref name="spr1949-xxx">Il-kwotazzjoni oriġinali hija: ''<nowiki>[these cultures have]</nowiki> not advanced to the point, where it is of interest for them to form abstractions of a philosophic order''</ref>. Fi-kliem ieħor "il-forma-magħquda" ta' kull lingwa tfisser "aktar min ħaġa oħra li it-tħaddim tagħha hu bla limitu"(Harris 1951:296)<ref name="hrs1951-296">Il-kwotazzjoni oriġinali hija:''
Linja 72:
Punt diskuttibli ieħor forsi hu wkoll il-fatt li visti (views) u tradizzjonijiet huma mħaddna fil-lingwa stess u jiġu mgħoddija minnħa. Konsekwentamet jekk nadottaw IAL [[Ekkletiċiżmu|"ekklettika"]] dawna jintilfu. Madankollu ir-riċerka fl-istorja turina li ħafna "tradizzjonijiet" ġew kostrutti konxjament b'għanijiet politiċi u ekonomiċi<ref name="hbsbwm">Eric Hobsbawm, Ranger T., The Invention of Tradition, CUP, Cambridge, 1983. ISBN 0521437733</ref>.
Wieħed jista jargumenta li triq realistika għal IAL tista' tintleħaq bir-riċerka tal-[[Lingwistika Ġenerattiva]] u it-[[Teorija tal-Prinċipji ul-Patrametri]].
==Provi Prattiċi==
| |||