Lingwa Awżiljari Internazzjonali: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
Leli, għażilt kliem sabiħ! Grazzi :))
Linja 53:
Dawn l-idejat, illum, daqs qabel, għadhom avantgardisti u fl-istess ħin diskutibbli ħafna. Huwa fatt aċċettat illi komunitajiet li ma jitkellmux waħda mil-lingwi ekonomikament importanti qegħdin fi żvantaġġ. Huwa fatt ukoll li l-biċċa l-kbira tal-Ewropej għad mgħandhomx meżż kif jikkomunikaw direttament mal-biċċa l-kbira tal-Asjatiċi. Dan ifisser telf kbir ta' tagħrif dwar veduta differenti tad-dinja.
 
Sal-ġurnata ta' llum qħad m'hemmx implementazzjoni ta' IAL fil-veru sens tal-kelma - m'hux faċli li wieħed jimplementa iril-rekwizti/bżonnijiet/ħtigijiet (requisites) li semmejna aktar 'il fuq. IrIl-rekwiztiħtigijiet nnifishom huma diskutibbli għall-aħħar. Mis-sittinijiet 'l hawn il-lingwisti bdew joqgħodu lura milli jagħmlu dikjarażżjonijiet fuq is-"semplicità" u il-"loġika" fil-lingwa. L-istess japplika għal dikjarazzjonijiet bħal, ngħidu aħna, ''il-mod kif il-lingwa tħares lejn id-dinja huwwa soġġett għall-grammatika''. Wieħed sempliċiment jaċċetta l-possibbiltà, iżda m'hemm l-ebda ċertezza assoluta fuq dan.
 
Wieħed ma jridx jinsa punt ieħor; sistema mibnija b'mod ideali llum mhux bilfors ser tibqa valida maż-żmien (''time stability of language systems'') - jekk nikkunsidraw dak kollhu li nafu fuq it-[[Tibdil fil-Lingwa]], maż-żmien anke sistema idejali "taddatta" u "tiddeforma" bħal kull lingwa oħra.
Linja 66:
-->
Il-motivazzjoni ta' Sapir nibtet minn xewqa ġenwina li jkun hemm ftehmin bejn il-popli. Wieħed ma jistagħx jgħid li lingwa hija superjuri għal oħra. Mill-istudju profond li għamel Sapir dwar id-diversi [[Lingwi Indigeni Amerikani]] sar jaf tajjeb ir-rikkezza tal-lingwi ż-żgħar. Sapir jargumenta, li jekk lingwa tipprovdi mezzi li bihom tkun kapaci tesprimi kwalunkwe kunċett, allura, "<nowiki>[...]</nowiki> li wieħed jgħid, li lingwa hi aktar grammatikali jew li għandha forma-magħquda aktar minn ohrajn hu assoluttamant bla sens." (Sapir 1949:9)<ref name="spr1949-p9">Il-kwotazzjoni oriġinali hija: ''<nowiki>[...]</nowiki> there is no meaning whatsoever in the statement sometimes made, that one language is more grammatical, or form-bound, than another”another''</ref>.
 
 
Fil-ġabra ta' l-artikli tiegħu ippublikata fl-1949, Sapir jargumenta, illi b'lingwa mitkellma min-nies ta' kultura primittiva wieħed għandu mezz jesprimi teżi astratta filosofika, ġaladarba l-istrutturi ta' dawk il-Lingwi kapaċi jesprimu ideat ta' struttura komplessa - anki jekk il-vokabularju tal-lingwa ikun insuffiċjenti. Li ħsibijiet ta' dan it-tip għadhom qatt ma ġew espressi f'dawn il-kulturi hu sempliċiment għaliex ''għadhom mhumhiex avvanzati biżżejjed biex jinterressaw rwieħhom fuq livell astratt u filosofiku.''(Sapir 1949:FINDPAGE)<ref name="spr1949-xxx">Il-kwotazzjoni oriġinali hija: ''<nowiki>[these cultures have]</nowiki> not advanced to the point, where it is of interest for them to form abstractions of a philosophic order''</ref>. Fi-kliem ieħor “il"il-forma-magħquda" ta' kull lingwa tfisser “aktar"aktar min ħaġa oħra li it-tħaddim tagħha hu bla limitu”limitu"(Harris 1951 : 296)<ref name="hrs1951-296">Il-kwotazzjoni oriġinali hija:''“completeness” of a language is “more exactly its constructivity without limit”''</ref>.
 
 
Kull lingwa għandha il-prinċipji grammatikali tagħha li jiddettaw x'informazzjoni trid tingħata f'sentenza u x'inhu permess li wieħed iħalli barra. Fil-Ġermaniż u l-Ingliż, ngħidu aħna, in-numru hu obligatorju, fil-waqt li l-[[Kwaikutl]] ma jeħtieġx informazzjoni bħal din - madankollhu il-Kwaikutl hu formalment mgħadud peress li joffri lil minn jitkellmu xi possibilità biex jesprimi in-numru tan-nom. [[Franz Boas]] jargumenta fuq linji simili:''Naturalment l-eskwimiż jista' jesprimi jekk raġel hux marid '''issa''' <nowiki>[...]</nowiki> imma l-forma grammatikali tas-sentenza tiegħu ma teħtieġx li jagħti relazzjoni ta' temp'' (Boas 1969:38)<ref name="boas1969-38">Il-kwotazzjoni oriġinali hija: ''The Eskimo can, of course, express whether the man is sick at the present time but the grammatical form of his sentences does not require the expression of the tense relation''</ref>.
Wieħed jista jargumenta li triq realistika għal IAL tista' tintleħaq bir-riċerka tal-[[Lingwistika Ġenerattiva]] u it-[[Teorija tal-Prinċipji ul-Patrametri]]
Linja 100:
 
* Ara wkoll {{showcategory|Lingwi Internazzjonali Awżiljari}}