Mekkanika klassika: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
New page: Bil-frażi '''mekkanika klassika''' ġeneralment infissru, fil-fiżika u fil-matematika, il-ġabra ta’ teoriji mekkaniċi (bil-formaliżmi tagħhom) żvi...
 
No edit summary
Linja 1:
Bil-frażi '''mekkanika klassika''' ġeneralment infissru, fil-[[fiżika]] u fil-[[matematika]], il-ġabra ta’ [[Mekkanika (fiżika)|teoriji mekkaniċi]] (bil-formaliżmi tagħhom) żviluppati sal-1800.
 
Sikwit naqsmu l-mekkanika klassika f’żewġ teoriji distingwibbli sewwa: il-'''[[mekkanika newtonjana]]''' (jew sempliċement ''[[Mekkanika (fiżika)|mekkanika]]''), formulata għall-ewwel darba minn [[Isaac Newton|Newton]] fit-trattat famuż ''[[Philosophiae Naturalis Principia Mathematika]]'' ippubblikat fl-[[1687]] (daż-żmien magħruf bħala ''Principia'') u il-'''[[mekkanika analitika]]''' (li ngħidula wkoll '''[[mekkanika razzjonali]]''') żviluppata minn [[Joseph-Louis Lagrange|Lagrange]], [[William Rowan Hamilton|Hamilton]], [[Joseph Liouville|Liouville]], [[Karl Gustav Jakob Jacobi|Jacobi]] u oħrajn bejn it-tieni nofs ta’ l-1700 u l-aħħar ta’ l-1800. Ta’ min josserva li ż-żewġ teoriji, għalkemm joħorġu minn prinċìpji differenti (il-postulati ta’ [[Isaac Newton|Newton]] fl-ewwel każ; il prinċipju ta’ azzjoni minima fit-tieni) u jużaw metodi matematiċi sostanzjalment differenti (kalkulu sempliċi fl-ewwel, [[kalkulu tal-variazzjonijiet]] u elementi ta’ analisi matematika ogħla fit-tieni), jaslu sostanzjalment għal riżultati ekwivalenti mill-‘’punto di vista’’ sperimentali.
 
Problemi li għalihom ma nistgħux napplikaw l-ipoteżi tal-kontinwu nistgħu nistudjawhom bil-liġijiet tal-[[mekkanika statistika]]. Biex inkunu nistgħu niddefinixxu l-kamp ta’ validità ta’ din l-ipoteżi, ġie definit in-[[numru ta’ Knudsen]]. Problemi li għalihom dan-numru għandu ordni ta’ kobor ta’ wieħed jew iżjed ma jistgħux ikunu studjati bil-liġijiet tal-[[Mekkanikamekkanika tal-kontinwu]].
 
Il-mekkanika klassika tiddiskrivi b’mod sostanzjalment preċiż il-biċċa kbira tal-fenomeni mekkaniċi li nosservaw direttament fil-ħajja ta’ kuljum. Imma nsibu diskrepanza konsiderevoli bejn it-tbassir tal-mekkanika klassika u l-sperimenti għal sistemi fejn il-veloċità tkun paragunabbli mall-[[veloċità tad-dawl]] u għal sistemi ta’ dimensjonijiet spazjali paragunabbli ma’ dawk [[atomu|atomiċi]] jew [[molekula|molekulari]] (fejn il-kostanti fundamentali li niltaqgħu magħha hi l-[[kostanti ta’ Plankk|kostanti]] ta’ [[Max Planck|PlanckkPlanck]]). F’dawn il-każi ill-mekkanika klassika hemm bżonn li nissostitwixxuha rispettivament bill-'''[[Teoria tar-relatività|mekkanika relativistika]]''' u l-'''[[mekkanika kwantistika]]'''.
 
== Bibljografija ==