Għawdex: Differenza bejn il-verżjonijiet

[[Stampa:Gozo and Comino-map.svg|thumb|right|200px|Mappa tal-Arċipelaguarċipelagu Malti, b'Għawdex immarkati bl-aħmaroranġjo.]]'''Għawdex''' hi gżira li tifforma parti mill-[[arċipelagu]] Malti, u hi t-tieni fid-daqs wara [[Malta]]. Għawdex hugħandu differenti minn Malta peress li fuq din il-gżira, wieħed isibambjent aktar ambjent rurali.

Għawdex hu magħruf bħala l-Gżira tat-Tliet Għoljiet, kif ukoll bħala l-Gżira ta' Kalipso", isem meħud mill-leġġenda ta' Omeru fl-Odissea, li tirrakkonta kif [[Ulisse]] żbarka fuq il-gżira ta' [[Ogigia]], (maħsuba li hi Għawdex) fejn ħadetUlisse ħsiebugħex nman-ninfa [[Kalipso]].

Bħal Malta, l-istorja ta' Għawdex tmur lura sebat elef sena. Hawn instaguinstabu siti arkeoloġiċi antiki li xi wħud minnhom huma magħrufa sew, bħal ma hu t-tempju megalitiku tal-[[Ġgantija]] fix-Xagħra. Hu possibli ħafna li l-ewwel nies li għexu fuq il-gżejjer Maltin l-ewwel ma għexu kien f'Għawdex minħabba li din hi l-ewwel gżira li tintlaħaq minn Sqallija, minn fejn ġew l-eqdem abitanti tal-gżejjer Maltin. L-istudjużi jaħsbu li l-ewwel abitanti tal-gżira kienu joqogħdu f'għerien, fil-postu fejn illum hemm ir-raħal taf' [[San Lawrenz]]giren.

Fil-Perjodu Ruman, Għawdex kiensar muniċipju għalih, bi flus u tmexxija differenti minn dik ta' Melita.

'''GVERNATUR TA’ GĦAWDEX, IL-'''   Fl-1551, il l-postawtorità tal-ħakem ta’ Għawdex, jiġifieri dak li kien jippresiedi l-ġurati fil-Kunsill Popolari (jew l-Università), kienkienet abolitabolita mill-Ordni ta’ San Ġwann. Floku l-Gran Mastru appunta rappreżentantuffiċċjal tiegħutal-Ordni biex jagħmilha ta’ gvernaturGvernatur tal-gżira. L-ewwel gvernatur li kien appuntat f’din il-kariga kien Fra Galazjan de Sesse, uffiċjal tal-Ordni tal-lingwa ta’ Aragona. Dan l-ewwel gvernatur spiċċa ħażin ħafna għax kiensafa imkaxkarmkaxkar bħala lsir mal-bqija tal-popolazzjoni, meta fl-istess sena li kien maħtur kien seħħ l-iżbark ta’ Dragut. Il-gvernatur ta’ Għawdex kellu s-sedja tiegħu fl-imdina ta’ Għawdex (jiġ., ċ'il-Kastell', jew kif nafuha llum, iċ-Ċittadella). Dan kien imexxi b’mod awtokratiku, megħjun mill-ġurati tal-Kunsill. Il-gvernatur kien jagħmilha ta’ mħallef (kastellan) ta’ Għawdex. F’kawżi ta’ importanza iżgħar kien hemm il-ġurati u l-kuntistabbli. Normalment, il-gvernatur kien iżomm il-kariga tiegħu għal madwar sena, biss kien hemm bosta li damu aktar minn hekk f’din il-kariga. Fir-rigward tad-difiża tal-gżira, il-gvernaturGvernatur kien jiddelega lil-Logutenent-kmandant tiegħu biex imexxi r-riġment tal-Infanterija u mad-disgħin muskettier. Il-gvernatur kellu salarju bażiku ta’ 300 skud fis-sena. Hu kien igawdi wkoll minn taxxi dovuti lilu mill-bdiewa. Fil-knisja Matriċi tal-Kastell, hu kellu siġġu u inġinokkjatur magħmula apposta għalih. Dawn kienu jitqiegħdu fuq il-presbiterju, fuq in-naħa tal-ambone. Il-gvernatur ta’ Għawdex dejjem kien jieħu sehem fil-purċissjonijiet li kienu joħorġu minminn din il-knisja.

Għawdex hu 'l bogħod madwar 6 km fil-Majjistral mill-eqreb mill-Marfaart ta' Malta, Għawdex għandu erja ta' 67 km² b'14 km tul u 7.25 km wisa'. Il-gżira għandha popolazzjoni ta' 30 elf,000 ruħ, madwarli sitt elef6,000velef minnhom jgħixu fil-kapitali, irr-[[Rabat (Għawdex)|Rabat]], magħrufa wkoll bħala ''(Victoria''.