Teorija ta' kollox: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linja 9:
 
== Sfond storiku ==
Il-filosofi ilhom minn żmien il-Griegi tal-qedem jispekulaw li taħt id-diversità apparenti ta' dak kollu li jidher hemm unità, u għalhekk il-lista tal-forzi tista' titqassar u forsi tispiċċa b'entrata waħda. Pereżempju, il-filosofija mekkanika tas-seklu 17 issuġġerit li l-forzi finalment jistgħu kollha jiġu ridotti f'forza ta' kuntatt bejn partiċelli solidi żgħar. <ref>pereżempju Steven Shapin, ''The Scientific Revolution'', 1996, University of Chicago Press, {{ISBN:|0226750213}}</ref> Din il-proposta ġiet abbandunata meta ġiet aċċettata forza tal-gravità li taġixxi fuq distanza twila proposta minn [[Isaac Newton]] fix-xogħol tiegħu ''Philosophiae Naturalis Principia Mathematica''; li pprovdiet l-ewwel xhieda empirika drammatika tal-unifikazzjoni tal-forzi li dak iż-żmien kienu jidhru differenti: ix-xogħol ta' [[Galileo Galilei|Galileo]] fuq il-gravità terrestri, il-liġijiet ta' [[Kepler]] tal-moviment planetarju u l-fenomeni tal-mili u l-frugħ tal-baħar li setgħu kollha jiġu spjegati kwantitattivament permezz ta' liġi sempliċi, imsejħa l-[[Liġi tal-gravità universali|gravità universali]].
 
Fl-1820, [[Hans Christian Oersted]] skopra konnessjoni bejn l-elettriku u l-manjetiżmu u ħafna snin ta' xogħol wasslu għat-teorija tal-[[elettromanjetiżmu]] ta' [[Clerk Maxwell James]]. Matul is-sekli 19 u 20, bilmod bdew jidru ħafna eżempji ta' forzi ta' kuntatt, l-elastiċità, il-viskożità, il-frizzjoni, - riżultati ta' interazzjonijiet elettriċi bejn partiċelli żgħar tal-materja. Fl-aħħar tal-1920, il-[[mekkanika kwantistika]] l-ġdida wriet li r-rabtiet kimiċi fl-[[atomu|atomi]] kienu eżempji tal-forzi elettriċi (kwantistiċi). Għalhekk il-fiżiku Ingliż Dirac seta' jiftaħar li "l-liġijiet fiżiċi sejjiesa meħtieġa għat-teorija matematika għal parti l-kbira tal-fiżika u l-kimika kollha huma kompletament magħrufa".<ref>P.A.M. Dirac, ''Quantum mechanics of many-electron systems'', 1929 Proc. Royal Soc. London, Serje A, vol. 123,p. 714, 1929</ref> Kien, hemm bżonn għalhekk, li dawn il-forzi fundamentali jiġu magħqudin f'mudell wieħed li jispjega b'mod effettiv l-interazzjonijiet kumplessi ta' forzi li huma apparentement differenti u mhux korrelati.
Linja 91:
{{Referenzi}}
== Biblijografija ==
* John D. Barrow, ''Theories of Everything: The Quest for Ultimate Explanation'' (OUP, Oxford, 1990) {{ISBN |0-09-998380-X}}
* Stephen Hawking, ''The Theory of Everything: The Origin and Fate of the Universe'' is an unauthorized 2002 book taken from recorded lectures ({{ISBN |1-893224-79-1}})
* Stanley Jaki, OSB, 2005. ''The Drama of Quantities''. Real View Books ({{ISBN |1-892548-47-X}})
* Abraham Pais, ''Subtle is the Lord...: The Science and the Life of Albert Einstein'' (OUP, Oxford, 1982). {{ISBN |0-19-853907-X}}
* Steven Weinberg, ''Dreams of a Final Theory: The Search for the Fundamental Laws of Nature'' (Hutchinson Radius, London, 1993) {{ISBN |0-09-177395-4}}
* Iker Nieto, ''Vivencias entre la energía y la materia '' (Pamplona , España , 2012 )
* [http://web.archive.org/web/http://www.smphillips.8m.com/html/articles.html Theory of Everything based on Music]