Kosovo: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linja 12:
|mottu_nazzjonali =
|innu_nazzjonali =
|lingwi_uffiċjali = [[Lingwa AlbanisiAlbaniża]]<br />[[Lingwa Serba]]
|gruppi_etniċi = AlbanesiAlbaniżi<br />Serbi<br />MakedoniMaċedoni<br />GrekiGriegi
|kapitali = [[Pristina]]
|latd=46 |latm=50 |latNS=N |lonġd=29 |lonġm=37 |lonġEW=E
Linja 65:
[[Stampa:Europe-Republic of Kosovo.svg|250px|thumb|right|]]
 
Il-'''Kosovo''' hu pajjiż fl-[[Ewropa]]. Il-belt kapitali tiegħu hija [[Prixtina|Pristina]].
 
Il-'''Kosovo''' (/ ˈkɒsəvoʊ, ˈkoʊ- /; Albaniż: Kosova, pronunzjatippronunzjata [kɔˈsɔva] jew Kosovë, ippronunzjatippronunzjata [kɔˈsɔvə]; Ċirilliku Serb: Косово, ippronunzjat [kôsoʋo]), uffiċjalment ''ir-Repubblika tal-Kosovo'' (Albaniż: ''Republika e Kosovës''; Serb: Република Косово / ''Republika Kosovo''), huwa stat parzjalment rikonoxxut fl-[[Ewropa tax-Xlokk]], soġġett għal tilwima territorjali mar-Repubblika tas-[[Serbja]]. <ref>[http://www.thefreedictionary.com/Kosovo thefreedictionary]</ref><ref>[https://books.google.com/?id=XotIVfOAddkC&lpg=PA245&pg=PA245#v=onepage Moral Constraints on War: Principles and Cases ]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20160711054548/http://theanalyticon.com/?p=1500&lang=en Is Kosovo Legally Recognised As A State International Law Essay]</ref><ref>[http://www.transconflict.com/2014/10/five-inconvenient-truths-kosovo-300/ Five more inconvenient truths about Kosovo]</ref><ref>[http://www.kas.de/wf/doc/kas_37608-1522-1-30.pdf?140429132226 Brussels 'First Agreement' – A year after]</ref>
 
IddefinitIl-Kosovo f'żonagħandu superfiċje ta '10 887 kilometru kwadru (4,203 sq mi), il-Kosovou jinsab marbutf'nofs maċ-ċentru talil-[[Balkani]]. uHuwa mdawwar mit-territorju mhux ikkontestat tas-Serbja lejn itfit-tramuntanaTramuntana u l-lvantLvant, il-[[Maċedonja ta' Fuq]] lejn ixfix-Xlokk, l-[[Albanija]] lejn ilfil-Lbiċ u l-[[Montenegro]] għal ilfil-punentPunent. TippossjediGħandu pajsaġġivarjetà varjatikbira uta' diversipajsaġġi għad-daqs tagħhatiegħu skontkemm ilf'dak li għandu x'jaqsam mal-klima flimkienkif malukoll il-ġeoloġija u l-idroloġija. Il-partibiċċa l-kbira tal-Kosovo ċentrali hija dominataddominata mill-pjanuri u l-għelieqi vasti tal-Metohija u l-Kosovo. L-[[Alpi Albaniżi]] u l-Muntanji Šar jogħlewjinsabu fil-Lbiċ u fix-Xlokk rispettivament.
 
L-ewwel insedjamenti magħrufa tal-bniedemta' bnedmin f'dak li llum huwa l-Kosovo kienu l-kulturi Paleolitiċi Vinča u Starčevo. Matul il-perjodu Klassiku, kien abitat minn nies IllyrjaniIllirjani-Dardaniżi u [[Ċeltiċi|Keltiċi]]. FlFis-sena 168 QKQ.K., iż-żona kienetġiet annessa mir-[[Rumani]]. <ref>[https://web.archive.org/web/20170803212304/https://books.google.de/books?id=Up4JAQAAIAAJ The Central Balkan Tribe in Pre-Roman Times: Triballi, Autariatae, Dardanians, Scordisci and Moesians]</ref> Fil-Medju Evu, ġiet maħkumainħakmet mill-[[Imperi Biżantini|Imperu Biżantin]], Bulgaridak Bulgaru u Serbidak Serb. Il-Battalja tal-Kosovo tal-1389 hija meqjusa bħala waħda mill-mumenti li jiddefinixxuewlenin fl-istorja medjevali Serba. Ir-reġjun kien ilfil-qalba tal-istat medjevali Serb, li kien ukoll is-sede tal-[[Knisja Ortodossa Serba]] mis-seklu 14 'il quddiem, meta ngħata l-istatus tiegħu ġie aġġornat għalta' patrijarkat. <ref>[https://web.archive.org/web/20170803211910/https://books.google.rs/books?id=jLfX1q3kJzgC&printsec=frontcover#v=onepage Ethnic Groups and Population Changes in Twentieth-Century Central-Eastern Europe] </ref>
Il-Kosovo kien parti mill-[[Imperu Ottoman]] millmis-seklu 15 sal-bidu tassas-seklu 20. FisLejn tmiem is-seklu 19 tard, sar iċ-ċentru tal-Qawmien Nazzjonali Albaniż. Wara t-telfa tagħhom fil-[[Gwerer tal-Balkani]], l-Ottomani ċedew lillil-Kosovo lis-[[Serbja]] u lill-[[Montenegro]]. Iż-żewġ pajjiżi ssieħbu mal-[[Jugoslavja]] wara l-[[Ewwel Gwerra Dinjija]], u wara perjodu ta 'unitarizmuunitariżmu Jugoslav fir-Renju, il-kostituzzjoni Jugoslava ta' wara t-Tieni Gwerra Dinjija stabbilixxiet il-Provinċja Awtonoma tal-Kosovo u Metohija fi ħdan ir-repubblika kostitwenti Jugoslava tas-Serbja. It-tensjonijiet bejn il-komunitajiet Albaniżi u Serbi tal-Kosovo ttejbukomplew ibaqbqu matul is-seklu 20 u kultant faqqgħu fi vjolenza kbira, liu kkonkludietdan filkollu wassal għall-[[Gwerra tal-Kosovo]] tal-[[1998]] u l-[[1999]], li rriżultat fl-irtirar tal-armata Jugoslava u t-twaqqif tal-Missjoni ta 'Amministrazzjoni Interim tan-[[Nazzjonijiet Uniti]] fil-Kosovo (UNMIK). Fis-17 ta 'Frar 2008, il-Kosovo unilateralment iddikjara l-[[indipendenza]] tiegħu mis-Serbja.<ref>[http://www.repubblica.it/2008/02/sezioni/esteri/kosovo-indipendenza/kosovo-indipendenza/kosovo-indipendenza.html Il Kosovo proclama l'indipendenza Serbia: "Non lo riconosceremo mai"]</ref> Minn dakinhar kiseb rikonoxximent diplomatiku bħala [[stat sovran]] minn 112-il stat membru tan-[[Nazzjonijiet Uniti]], 15 minn dakinhardawn ġewirtiraw irtiratiir-rikonoxximent tagħhom minn dakinhar. Is-Serbja ma tirrikonoxxix lill-Kosovo bħala stat sovran,<ref>[https://archive.today/20150413201519/http://hsog.tk/2015/03/7-years-of-kosovo/ 7 Years of Kosovo " Howard Smith of Geelong]</ref> għalkemm bil-Ftehim ta' [[Brussell]] tal-2013, hija aċċettat l-istituzzjonijiet tagħhatiegħu. Filwaqt li s-Serbja tirrikonoxxi l-amministrazzjoni tat-territorju mill-gvern elett tal-Kosovo, <ref>[https://www.foreignaffairs.com/articles/kosovo/2013-04-24/kosovo-and-serbia-make-deal Kosovo and Serbia Make a Deal]</ref> hija tkompli tiddikjaraha bħalassejjaħlu l-Provinċja Awtonoma tal-Kosovo u Metohija.
 
Il-Kosovo għandu ekonomija bi dħul medju aktar baxx u esperjenza tkabbir ekonomiku sodb'saħħtu fl-aħħar għaxar snin mill-istituzzjonijiet finanzjarji internazzjonali, u esperjenza tkabbir kull sena mill-bidu tal-kriżi finanzjarja tal-2007-2008.<ref>[http://www.worldbank.org/en/country/kosovo World Bank,Kosovo]</ref> Il-Kosovo huwa membru tal-[[Fond Monetarju Internazzjonali]], il-[[Bank Dinji]], il-[[Kunsill ta' Kooperazzjoni Reġjonali]], u applika għas-sħubija fl-[[Interpol]] u għall-istatus ta' osservatur fl-[[Organizzazzjoni tal-Kooperazzjoni Iżlamika]].
 
== Referenzi ==