Kewkba ta' Betlehem: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
Linja 84:
 
=== Konġunzjonijiet planetarji ===
Xi studjużi issuġġerew li l-istilla ta' Betlehem ma kinitx stilla jew kometa, imma dija ġejja mill-pjaneta [[Ġove (pjaneta)|Ġove]] f'konġunzjoni ma' pjaneti oħra li jiddu inqas. [[Johan Kepler]] (''De anno natali Christi'', 1614) kien l-ewwel li ġibed l-attenzjoni għall-fatt li fis-7 QK kien hemm konġunzjoni triplatrippla ta' Ġove ma' Saturnu u Marte fil-Kostellazzjoni tal-Ħut<ref name="p.115s"/>. Il- fenomenu ġibed ukoll l-attenzjoni tal-astronomi Kaldej, li kienu pprevedewh mis-sena ta' qabel<ref>Tavletta BM35429 fil-[[British Museum]].</ref>. It-tavletta bit-tbassir tal-fenomenu, iddatata it-8 QK, instabu xi erba' kopji tagħha f'siti diversi (fatt rari ħafnaoħafna); dan juri l-interess tal-astroloġi antiki fil-fenomenu.<br>
Konġunzjoni Ġove-Saturnu fl-istess kostellazzjoni, jekk neskludu il-[[preċessjoni tal-ekwinozji]], skont Kepler tiġri kull xi 800 mitt sena solari. <br>
Ġenerikament, il-pjaneti Ġove u Saturnu, li jiddu ħafna fis-sema, jallinjaw ruħhom max-[[Xemx]] kull 19-il sena u 314 jum, u dawn il-konġunzjonijiet huma qsar ħafna u jidhru biss għal xi ftit sigħat mas-sebħ jew ma' nżul ix-xemx, jew anki ma jidhru xejn, meta, pereżempju il-[[Art|pjaneta tagħna]] tkun fin-naħa opposta. Però, jekk nibdew mill-fatt li l-perjodu tad-tidwir tad-dinja hu ħafna iqsar minn dak tal-pjaneti l-oħra, l-[[Art]] jirnexxilha tallinja ruħha kwalitativament max-Xemx, Ġove u Saturnu qabel ma jitbiegħdu sinjifikament minn xulxin. Għalhekk jiġri li l-allinjament ġeoċentriku taż-żewġ pjaneti għandu l-istess perjodu medju bħall-allinjament eljoċentriku tagħhom, imma b'mod iżjed irregolari (jiġifieri tantiċipa u tippostiċipa b'xi xhur), appuntu, minħabba it-tidwir tad-dinja. Meta l-Art tkun eżattament allinjata maż-żewġ pjaneti meta jkunu allinjati max-Xemx, ngħidu li l-konġunzjoni saret b'allinjament tat-tip eljoċentriku; f'dan il-każ, ikun hemm żewġ konġunzjonijiet oħra, xi mitt jum qabel u wara dak il-jum u dawn huma kkawżati minn allinjament wieħed tat-tip ġeoċentriku (jiġifieri cioè che avviene solo col pianeta Terra). Dan it-tip ta' konġunzjonijiet jissejħu '''tripli''', għaliex jiġru tliet darbiet f'perjodu ristrett taż-żmienp (6-7 xhur). Dawn huma effett dovut għall-fatt li l-veloċità angolari tal-Art hi akbar, u għalhekk Ġove u Saturnu, jidhru jimxu lura fil-perjodu bejn l-ewwel u t-tielet konġunzjoni. L-effetto jidher l-iżjed għall-pjaneta li hi l-eqreb lejna jiġifieri Ġove; din tidher timxi lura b'iżjed għaġla u ma ddumx ma tiltaqa' it-trajettorja ta' Saturnu. Meta ma tibqax timxi lura il-veloċità apparenti taċċelera fid-direzzjoni normali u fl-aħħar isseħħ it-tielet konġunzjoni.