Kewkba ta' Betlehem: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
No edit summary
Linja 68:
 
=== Grajjiet astronomiċi spettakolari ===
L-ipoteżi ta' ġrajja eċċezzjonali taqbel mad-deskrizzjoni li nsibu fil-[[Protoevanġelju ta' Ġakmu]], kitba apokrifa tat-tieni seklu, li skontuskontha "l-kewkba kienet tiddi tant bil-qawwa li l-istillelistilel l-oħra ma baqgħux jidhru”. Dan is-sors, però, mhux ta' min joqgħod fuqu biżżejjed biex dan id-dettall inqisuh sod<ref name="disf.org"/>. Barra minn hekk xi ġrajja eċċezzjonali kien jinduna biha minn kulħadd u Erodi ma kienx ikollu bżonn jitlob lill-Maġi id-data preċiża tal-bidu tal-ġrajja. Il-ġrajja eċċezzjonali, jekk veru ġrat, kienet preċeduta minn ġrajjiet astronomiċi oħra li t-tifsira tagħhom kienu jifhmuha l-astroloġi biss.
 
==== Kometa ====
Linja 75:
Hemm min ippropona li l-istilla setgħet kienet il-[[kometa ta' Halley]], li dehret fit-12 QK<ref>Dawn xi awturi li huma ta' din l-opinjoni: Kokkinos, 1989; Vardaman, 1989; A. Reznikov, 1986.</ref>, imma din ma taqbilx mal-opinjoni tal-parti l-kbira tal-istoriċi moderni li jaħsbu Ġesù twieled bejn is-7 Qk u l-4 QK. Ma nafux bil-mogħdija ta' kometi oħra fil-perjodu ta' interess, barra waħda fil-5 QK deskritta mill-astronomi Ċiniżi bħala kometa, imma llum spiss reinterpretata bħala supernova. L-identifikazzjoni tal-Kewkba bħala din il-kometa jaqbel magħha pereżempju Colin Humphreys<ref>Humphreys, 1995.</ref>, li jużaha biex jagħti madwar l-Għid tal-5 QK bħala d-data ta' meta twieled Kristu.
 
Kif għedna hawn fuq, l-identifikazzjoni tal-"Kewkba" bħala kometa saret opinjoni komuni fis-seklu 16, sklu wara l-pittura ta' [[Giotto]].
 
==== Nova ====
Mill-banda l-oħra, xi studji sabu traċċa ta' splużjoni ta' [[Supernova|supernovi]]:
* Fl-1977 grupp ta' ri1erkatuririċerkaturi Ingliżi (Clark, Parkinson u Stephenson<ref>Clark, Parkinson, Stephenson, 1977.</ref>) sabu li xi annali astronomiċi [[Ċina|Ċiniżi]] f'Marzu tal-5 QK irreġistraw id-dehra ta' oġġettioġġett brillanti, x'aktarx [[nova]], li baqa' jidher għal xi 70 jum bejn il-kostellazzjoni ta' [[Aquila (kostellazzjoni)|Aquila]] u ta' [[Capricornus (kostellazzjoni)|Capricornus]]. Dan l-oġġett kważi żgur sabuh ukoll l-astronomi Koreani, però ir-reġstrazzjonijiet tagħhom fihom xi impreċiżjonijet, dovuti x'aktard għal żbalji fit-traskrizzjoni<ref>Humphreys, 1991; Humphreys, 1995.</ref><ref name="MarkKidger">Mark Kidger, ''Chinese and Babylonian Observations''
[http://www.astrosurf.com/comets/Star_of_Bethlehem/English/Chinese.htm]</ref>. Jekk il-Maġi telqu mill-[[Mesopotamja]] meta dehret, setgħu jaslu fil-Ġudea f'April/MejjeuMejju: f'daq il-perjodu mas-sbiħ kienet tidher minn Ġerusalemm fid-direzzjoni ta' nofsinhar, jiġifieri lejn Betlehem, bi qbil perfett tar-rakkont tal-evanġelju.
* Ipoteżi reċenti ssuġġerit li l-istilla ta' Betlehem kienet supernova jew [[ipernova]], li t-traċċi tagħha instabu fil-qrib ta' tal-[[Galassija ta' Andromeda]]. Id-datazzjoni ta'din il-ġrajja mhux possibbli f'dal waqt, imma jista' jsir possibbli bil-progress fit-teknoloġija. [[Frank Tipler]], però, osserva li supernova f'Andromeda kieku tispjega b'mod letterali aspett misterjuż tal-evanġelju ta' Mattew: il-waqfa tal-kewkba eżatt fuq Betlehem<ref>Tipler 2005.</ref>. Il-"waqfa" tindika li l-istilla laħqet iż-żenit, mument li fih ma tibqax tagħti indikazzjoni direzzjonali.