Armenja: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Linja 77:
L-'''Armenja''' ({{awdjo|en-us-Armenia.ogg|ɑrˈmiːniə}}; bl-[[Lingwa Armena|Armenjan]]:Հայաստան), uffiċjalment ir-'''Repubblika tal-Armenja''' (bl-[[Lingwa Armena|Armenjan]]:Հայաստանի Հանրապետություն, ''Hayastani Hanrapetut’yun''), hi [[pajjiż interkjuż]] fir-reġjun [[Kawkasu t'Isfel]] tal-[[Ewroasja]]. Il-pajjiż jinsab f'salib it-toroq tal-[[Asja tal-Punent]] u l-[[Ewropa tal-Lvant]],<ref>Il-[http://unstats.un.org/unsd/methods/m49/m49regin.htm klassifikazzjoni tar-reġjuni tad-dinja] tal-[[ĠS]] tpoġġi lil Armenja fl-Asja tal-Punent; {{ċita web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/am.html |titlu=Armenja |xogħol=The World Factbook |editur=[[CIA]] |aċċessdata=2 ta' Settembru 2010| urlarkivju= http://web.archive.org/web/20101010101707/https://cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/am.html| dataarkivju= 10 ta' Ottubru 2010}} {{ċita web |url=http://www.nationalgeographic.com/xpeditions/atlas/index.html?Parent=asia&Rootmap=armeni&Mode=d&SubMode=w |titlu=Armenja |editur=[[Soċjetà Ġeografika Nazzjonali|Ġeografika Nazzjonali]]}} , {{ċita web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/35178/Armenia |titlu=Armenja |editur=[[Encyclopædia Britannica]]}} u ''Oxford Reference Online'' {{ċita web |url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199546091.001.0001/acref-9780199546091-e-652 |titlu=Oxford Reference |editur=Oxford Reference Online |aċċessdata=20 ta' Ottubru 2012}} ukoll tppoġi lil Armenja fl-Asja.</ref> billi jmiss mat-[[Turkija]] lejn il-punent, il-[[Ġeorġja]] lejn it-tramuntana, l-[[indipendenza|indipendenti]] ''de facto'' [[Nagorno-Karabakh]] u l-[[Ażerbajġan]] lejn il-lvant, l-[[Iran]] u l-[[enklav]] tal-Azerbajġan [[Repubblika Awtonoma Nakhchivan|Nakhchivan]] fin-nofsinhar.
L-Armenja hija unitarja, multi-partit u nazzjon-stat demokratiku b'wirt kulturali antik. Ir-[[Renju tal-Armenja (Antikità)|Renju tal-Armenja]] kien stabbilit fis-seklu 6 QK, wara l-waqgħa ta' [[Urartu]]; dan sar l-ewwel stat fid-dinja li adotta l-Kristjaneżmu bħala reliġjon tiegħu,<ref>({{ċita ktieb|kuljom=Garsoïan|isem=Nina|titlu=Armenian People from Ancient to Modern Times|editur=Palgrave Macmillan|sena=1997|paġni=Volume 1, p.81}}).</ref> fis-snin bikrija tas-seklu 4 (id-data tradizzjonali hija 301 AD).<ref>{{ċita ktieb|isem=René|kuljom=Grousset|titlu=Histoire de l'Arménie|editur=Payot|sena=1947|edizzjoni=1984|paġna=122}}. Id-dati jvarjaw bejn 284 sa 314. Garsoïan (''op.cit.'' p.82), wara r-riċerka ta' Ananian.</ref>
Ir-Repubblika tal-Armenja moderna tirrikonoxxi l-[[Knisja Appostolika Armenjana]], l-eqdem knisja nazzjonali fid-dinja, bħala stabbiliment reliġjuż primarju tal-pajjiż.<ref>Ir-repubblika għandha separazzjoni tal-knisja u stat</ref><ref>{{ċita web|url=http://www.president.am/library/constitution/eng/?pn=1 |titlu=The Constitution of the Republic of Armenia, Article 8.1 |editur=President.am |aċċessdata=2010-12-30| urlarkivju= http://web.archive.org/web/20101220065003/http://president.am///library/constitution/eng/?pn=1| dataarkivju= 20 ta' Diċembru 2010|lingwa=Ingliż}}</ref> L-Armeni għandhom [[alfabett Armenjan|alfabett]] uniku ivvintat minn [[Mesrop Mashtots]] fis-sena 405 AD.
| |||