Sqallija: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
ċ |
No edit summary |
||
Linja 28:
Bħad-Dhimmis, l-Insara nattivi (L-ortodossi tal-lvant) kellhom l-għażla libera li jagħżlu r-reliġjon li riedu jipprattikaw huma, iżda l-poplu maħkum ta' Sqallija ried jħallas taxxa speċjali, Il-Ġiżja, u kellu diversi limitazzjonijiet impoġġija fuq l-okkupazzjonijiet tiegħu, l-ilbies u fuq l-abilità li jipparteċipa f'sitwazzjonijiet pubbliċi. Imbagħad l-Emirat ta' Sqallija beda jinqasam fi gruppi intra-dinastiku u għalhekk dan l-avveniment immarka t-tmiem tar-renju Musulman. Matul dan il-perjodu ta' amalgamazzjoni kulturali kien hemm il-preżenza minuri ta' xi Lhud ukoll.
==Lingwa==
L-'''Isqalli''' (''sicilianu'', jew ''lingua siciliana'') huwa [[lsien Rumanz]] mitkellem minn madwar 5 miljun ruħ fi [[Sqallija]], il-[[Kalabrja]], [[Salentu]] (Pulja meridionali), [[Ċilentu]] (Kampania meridionali), u minn total xi 10 miljun ruħ madwar id-dinja (diàspora: [[USA]], [[Awstralja]], [[Kanada]], [[Arġentina]], [[Franza]], [[Belġju]]).
=== Numri ===
{{col-begin}}
{{col-break}}
{| class="wikitable"
! Malti
! Sqalli (sicilianu)
! IPA<sup>[[IPA]]</sup>
|-
|Wieħed || ''unu'' || {{IPA|/ˈunu/}}
|-
|Tnejn || ''dui'' || {{IPA|/ˈdui/}}
|-
|Tlieta || ''tri'' || {{IPA|/ʈɽi/}}
|-
|Erbgħa || ''quattru'' || {{IPA|/ˈkwaʈʈɽu/}}
|-
|Ħamsa || ''cincu'' || {{IPA|/ˈʃiŋku/}}
|-
|Sitta || ''sei'' || {{IPA|/ˈsɛi/}}
|-
|Sebgħa || ''setti'' || {{IPA|/ˈsɛtti/}}
|-
|Tmienja || ''ottu'' || {{IPA|/ˈɔttu/}}
|-
|Disgħa || ''novi'' || {{IPA|/ˈnɔvi/}}
|-
|Għaxra || ''deci'' || {{IPA|/ˈdɛʃi/}}
|}
{{col-break}}
{| class="wikitable"
! Malti
! Sqalli (sicilianu)
! IPA
|-
|Ħdax || ''ùnnici'' || {{IPA|/ˈunniʃi/}}
|-
|Tnax || ''dùdici'' || {{IPA|/ˈdudiʃi/}}
|-
|Tlettax || ''trìdici'' || {{IPA|/ˈʈɽidiʃi/}}
|-
|Erbatax || ''quattòrdici'' || {{IPA|/kwatˈtɔrdiʃi/}}
|-
|Ħmistax || ''chìnnici'' || {{IPA|/ˈkinniʃi/}}
|-
|Sittax || ''sìdici'' || {{IPA|/ˈsidiʃi/}}
|-
|Sbatax || ''dicisetti'' || {{IPA|/diʃiˈsɛtti/}}
|-
|Tmintax || ''diciottu'' || {{IPA|/diˈʃɔttu/}}
|-
|Dsatax || ''dicinovi'' || {{IPA|/diʃiˈnɔvi/}}
|-
|Għoxrin || ''vinti'' || {{IPA|/ˈvinti/}}
|}
{{col-break}}
{| class="wikitable"
! Malti
! Taljan
! IPA
|-
|Wieħed u għoxrin || ''vintunu'' || {{IPA|/vintˈunu/}}
|-
|Tnejn u għoxrin || ''vintidui'' || {{IPA|/vintiˈdui/}}
|-
|Tlieta u għoxrin || ''vintitrì'' || {{IPA|/vintiˈʈɽi/}}
|-
|Erbgħa u għoxrin || ''vintiquattru'' || {{IPA|/vintiˈkwaʈʈɽru/}}
|-
|Ħamsa u għoxrin || ''vinticincu'' || {{IPA|/vintiˈʃiŋku/}}
|-
|Sitta u għoxrin || ''vintisei'' || {{IPA|/vintiˈsɛi/}}
|-
|Sebgħa u għoxrin || ''vintisetti'' || {{IPA|/vintiˈsɛtti/}}
|-
|Tmienja u għoxrin || ''vintottu'' || {{IPA|/vintˈɔttu/}}
|-
|Disgħa u għoxrin || ''vintinovi'' || {{IPA|/vintiˈnɔvi/}}
|-
|Tletin || ''trenta'' || {{IPA|/ˈʈɽɛnta/}}
|}
{{col-end}}
=== Ġranet tal-ġimgħa ===
{| class="wikitable"
! Malti
! Sqalli
! IPA
|-
| It-Tnejn || ''lunidìa'' || {{IPA|/luniˈdia/}}
|-
| It-Tlieta || ''martidìa'' || {{IPA|/martiˈdia/}}
|-
| L-Erbgħa || ''mercuridìa'' || {{IPA|/mɛrkuriˈdia/}}
|-
| Il-Ħamis || ''jovidìa'' || {{IPA|/jɔviˈdia/}}
|-
| Il-Ġimgħa || ''venniridìa'' || {{IPA|/vɛnniriˈdia/}}
|-
| Is-Sibt || ''sabbatudìa'' || {{IPA|/sabbatuˈdia/}}
|-
| Il-Ħadd || ''duminicadìa'' || {{IPA|/duminikaˈdia/}}
|}
|