Lucrezia Borgia: Differenza bejn il-verżjonijiet

F'dan il-kuntest, l-għedewwa tal-familja Borgia tawgħamlu lil Lucrezia xbiha ta'

Fil-Qorti ta' [[Este]] tat-tielet raġel tagħha, Alfonsu I, Lucretia setgħet tinsa l-imgħoddi tagħha u saret popolarissma grazzibis-saħħa għastas-sbuħija u l-intelliġenza tagħha. Tilfet l-interess kollu fil-politika u ntefgħet minflok fuq il-promozzjoniħolqien ta' ħajja tal-qorti immaġinattiva u intellettwali fil-qorti, iċċelebrata minn poeti bħal [[Ariosto]], [[Bembo]], [[Trissino]] u [[Strozzi|Ercole Strozzi]], u ġabret madwarha n-nies l-aktar famużi tar-Rinaxximent.

It-tliet ħutha kienu subien, [[Cesare Borgia|Cesare]], [[Giovanni Borgia|Giovanni]] u [[Goffredo Borgia|Goffredo]]. Lucrezia trabbiet fil-qorti pontifiċju f'perjodu li fih il-figura tal-[[Papa]] kienet tixbaħ ħafna iżjed lil dik ta' kap temporali milli ta' mexxej spiritwali. L-edukazzjoni ta' Lucretia kienet fdata f'idejn kuġinitha Adriana Mila Orsini u mart iben din [[Giulia Farnese]]. Iż-żewġ nisa kienu joqgħodujoqogħdu ma' Lucretia fil-bini li jmiss mal-Vatikan, f'kuntatt mill-qrib mal-[[Papa Alessandru VI]]. Fl-età ta ħdax-il sena, kienet diġà ġiet mwegħdamwiegħda darbtejn għaż-żwieġ: fis-26 ta' Frar, 1491, in-nutar tal-familja Borgia, Camillo Beneimbene, fassal l-ewwel kuntratt taż-żwieġ ma' Don Cherubino Juan de Centelles sinjur ta' Val d'Ayora fir-renu ta' Valenzja. Il-kuntratt stipula dota ta' 30,000 ''"timbres"'' (valuri) maqsumin parti fi flus u parti f'ornamenti u ġojjelli mogħtija lill-għarusa mill-familja Borgia. Xahrejn wara però missierha [[Rodrigo Borgia]] ftiehem patti ġodda taż-żwieġ ġodda ma' Gaspare d'Aversa, konti ta' Procida ta' familja Valenzjana, imma mbagħad xolja ż-żewġ għerusijiet.

Wara li Rodrigo laħaq [[Papa Alessandru VI]], żewweġ lil Lucrezia ma' [[Giovanni Sforza]], biex jistabilixxi alleanza mal-familja qawwija ta' Sforza li magħha waqqaf lega difensiva għad-difiża tal-istat tal-Knisja kontra l-invażjoni Franċiża imminenti taħt [[Karlu VIII]].

Il-tieġ, però ma ġiex konsumat (x'aktarx minħabba n-nuqqas ta' maturità fiżika ta' Lucrezia li kienet għadha tifla) sa nofs Novembru ta' dik is-sena. F'dan il-perjodu il-miżżewġin għexu mifrudin, wieħed bejn Pesaro u Milan, l-oħra fil-palazz ta' Santa Maria in Portico fil-Vatikan, dejjem taħt il-ġwejnaħġwienaħ protettivprotettivi ta' missierha.

Wara ftit, il-[[familja Borgia]] ma kellhiex bżonbżonn iżjed tal-familja Sforza, u l-preżenza ta' Giovanni fil-qorti papali saret żejda, l-aktar billi kellu l-ħsieb li jieħujiħodha 'l bogħod lil maħbuba Lucrezia. Il-Papa kellu bżonn alleanzi politiċi ġodda aktar vantaġġużi, tant li forsi bil-moħbi orndna l-qtil ta' Giovanni. Ħu Lucrezia, [[Cesare Borgia| Cesare]] għarrafha b'dan u hi qalet lil żewġha, li telaq jiġri lejn [[Ruma]]. Jew forsi l-Papa qatt ma ta din ordni, u kien pjan maħsub minn Cesare u Lucrezia biex jeħilsu mir-raġel li kien xebbagħhom. Ġara x’ġara, il-Papa Alessandru u Cesare kienu kuntenti bl-opportunità ji jirranġaw żwieġ ieħor vantaġġuż għal Lucrezia. Iżda qabel ma seta' jiġri dan kien hemm bżonn li jeħilsuha minn Giovanni Sforza.

Il-Papa, li ried bilfors is-separazzjoni, akkuża lil Giovanni bl-[[impotenza]], billi ż-żwieġ ma kienx meqjus validu jekk ma kienx jista' jiġi konsumatkkonsmat u hekk iwassal għall-ulied. Għalhekk beda proċess għall-annullament.

Giovanni imbagħad akkuża lil Borgia b'inċest ma' bintu, iżda mhux pubblikament imma permezz ta' kuġinuh [[Ludovico il Moro]], li minn għandukien mar jitlob parir minn għandu. Ludovico waqqa' l-insinwazzjoni biex jevita l-inkwiet u pproponha lil kuġinuh li juri li kellu ħila jikkonsumajikkonsma ż-żwieġ billi jagħti prova quddiem ix-xhieda (b'tgħammir sesswali ma' martu jew nisa oħra quddiem xhieda aċċettati miż-żewġ partijiet) imma Giovanni kien kontra dan għal kollox.

Fi ftit xhur, kemm Ludovico il Moro kif ukoll il-Kardinal Ascanio Sforza waqqfuma kullbaqgħux appoġġjappoġġjaw lid-Duka ta' Pesaro, il-Papa beda jirrabja fuq id-dewmien fl-iffirmar tad-divorzju u humadawn fl-aħħar mill-aħħar ma kinux beħsiebhom jagħmlu għadu minnu.

Il-Papa ddikjara ż-żwieġ null billi skontu dan ma kienx konsumatikkonsmat, u offra lil Giovanni d-dota kollha ta' Lucrezia jekk jagħti l-kunsens tiegħu (flimkien ma' dikjarazzjoni ta' impotenza). Il-familja Sforza reġgħet ma kinitx se tagħti l-protezzjoni tagħha lil Giovanni kieku kellu jirrifjuta l-offerta tal-Papa. Giovanni Sforza ma setax jagħmel ieħor u ffirma quddiem ix-xhieda kemm l-istqarrija tal-impotenza kif ukoll id-dokument ta' nullità.

Matul il-proċess delikat tal-annullament, Lucrezia kellha relazzjoni sesswali ma' xi ħadd, jista' jkun il-messaġġier ta' Alessandru, Perrot Calderon, li aktar tard ġie assassinat, skont kif jaħsbu, minn idejn Cesare Borgia stess. Ir-riżultat kien li meta ż-żwieġ ġie annullat għaliex ma ġiex konsumatikkonsmat, Lucrezia kienet tqila, u dan hu wieħed mill-fatti li dawk li jridu jmaqdruha jsemmu biex isaħħu l-fama ħażina tagħha. Il-tarbija twieldet bil-moħbi u mbagħad Lucretia żżewġet lill-ġuvni ta' sbatax-il sena, [[Alfonsu ta' Aragona (1481-1500)|Alfonsu ta' Aragona]], Duka ta' Bisceglie, it-tifel illeġittmu tar-re Alfonsu II ta' Napli. Dan it-tieġ seħħ fil-21 ta' Lulju 1498, quddiem il-Kardinal Ascanio Sforza fil-palazz ta' [[Santa Maria Portico]], wara negozjati kumplessikomplessi dwar id-dota ta' Lucretia. Fil-5 ta' Awissu, ġiet iċċelebrata ċerimonja oħra.

Hekk mela fil-lejla tal-15 tal-Lulju 1500 iż-żagħżugħ waqt li kien qiegħed jagħmel l-erba' passi ta' filgħaxija, ġie attakkat minn dawkxi nies li mid-dehra kienu pellegrini.

Fl-aħħar snin ta' ħajjitha kellha kriżi reliġjuża profonda u saret terzjarja FrangiskanaFranġiskana, tiitqarbentitqarben kull filgħodu u tgħaddi sigħat twal fit-talb matul il-jum.

Baqgħu ħajjin matul is-snin bosta għajdut u leġġendi, li jispekolawjispekulaw l-iżjed fuq in-natura stravaganti tal-festi organizzati mill-familja Borgia.<br />

Jingħad li Lucrezia kellha ċurkett vojt minminn ġewwa li kienet spiss tużah biex tavvelena x-xorb. Jew li fil-pranzijiet tagħhom kienet tuża faqqiegħ tossikuvelenuż għall-fwied li joqtol il-mistednin tagħha wara xi żmien sabiex ma tqajjimx suspett.<br />

Iżda m'hemm l-ebda traċċa ta' dan kollu fid-dokumenti ta' dak iż-żmien, u l-iżjed fl-ittri tal-ambaxxaturi. Tabilħaqq, Lucrezia kienet dejjem iddeskrivitadeskritta bħala ''madonna decorosissima'' (sinjura ta' dinjità kbira).

L-ikbar maqdâr tal-familja Borgia kien [[Johannes Burckardt|Burckardt ta' Strasburgu]], mastru taċ-ċerimonji fil-qorti papali. Skond dawn Lucrezia u missierha kienu jorganizzaw [[Sibt is-Seħer|Sibtijiet is-Seħer]] Sataniċi, fosthom "iż-żifna tal-qastan", xorta ta' [[orġija]] maħluqa minn Cesare. Barra minn hekk akkuża lil Lucrezia b'relazzjonijiet inċestwużi mal-Papa u ħuha Cesare. Wasal biex jgħid li l-''Infante Rumano'', l-ewwel iben ta' Lucrezia, twieled minn [[inċest]], u li ħafna mid-delitti tal-membri tal-familja kienu ġejjin mill-għira li kellhom għaliha. L-għan ta' Burckardt bħal ta' ħafna oħrajn kien li jrażżan il-qawwa tal-familja Borgia. Imma dawn u leġġendi oħra baqgħu ħajjin ħafna wara ħafna li l-qawwa rjali li kellha l-familja kienet għebet.

Diversi xhieda stqarru li raw xadini suwed jgħassu l-kamra tal-Papa, oħrajn li kienu raw il-Papa li jiffirma patt max-[[xitan]]. Dak iż-żmien, il-figura tad-dimonju kienet tieħu l-għamla ta' barri, li qiegħed fl-istemma araldika tal-familja Borgia. X'aktarx dawn il-leġġendi ġew mil-mibegħda profonda li dan il-Papa rnexxielu jiġbed lejh, hekk li l-[[Riforma Luterana]] tnisslet proprjament mill-imġiba immorali tiegħu.