René Descartes: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
Linja 110:
Fl-1980 Pies seta' jaqra fl-arkivju tal-università Olandiża ta' Leiden ittra mit-tabib personali tar-reġina Kristina li fiha ddeskriva lil tabib ieħor ħabib tiegħu is-sintomi li Karteżju kellu huwa u jmut "emorraġija fl-istonku, vomtu iswed, l-affarijiet kollha li m'għandhomx x'jaqsmu mal-pulmonite".
 
L-istudjiXi studji, meqjusin ta' min joqgħod fuqhom mill-esperti tas-suġġett bħal Rolf Puster, ritengonojgħidu li Karteżju ġie avvelenat permezz ta' ostja tat-tqarbin imxarrbaimbilla blfl-arseniku milmill-patri Agostinjan, François Viogué, patri Franċiż mibgħut Stokkolma mill-[[Papa InnocenzInnoċenz X]] bħala ''missjunarju appostoliku'' biex jikkonverti r-reġina Kristina għall-Kattoliċeżmu, kif imbagħad ġara wara fl-1654.<ref>[http://www.corriere.it/cronache/09_novembre_10/cartesio-morto-per-ostia-avvelenata_4250e5a4-ce2a-11de-9a32-00144f02aabc.shtml Cartesio ucciso da un'ostia all'arsenico]</ref>
 
L-ipoteżi li Karteżju qatlu il-fanatiku patri Viogué hi msejsa fuq il-fatt li dan kien jara ideal razzjonalista fit-tagħlim Karteżjan ideal razzjonalista li kien ħa jwassal lir-reġina Kristina għall-Kattoliċezmu differenti ħafna minn dak li kien jemmen fih il-patri Agostinjan.<ref>[http://www.corriere.it/cronache/09_novembre_10/cartesio-morto-per-ostia-avvelenata_4250e5a4-ce2a-11de-9a32-00144f02aabc.shtml «A causa dell'insegnamento illuminato» di Cartesio, «l'incipiente conversione della regina Cristina poteva essere messa in pericolo» in Cfr. Shorto Russel, ''Le ossa di Cartesio. Una storia di modernità'']</ref> TaleKif affermazionekien jaħsibha l-patri, però, sembrajidher inf'parti partekontra contrastaredak conli quantoaffermat affermatoir-reġina della stessatal-Iżvezja regina di Svezianfisha, la qualeli, inf'testimonjanza unainkluża testimonianzafid-daħla inseritatal-edizjoni nelltal-'introduzione'Méditations allmétaphysiques'edizione'li postumaħarġet pariginaPariġi dellewara ''Méditationsmewt métaphysiquesKarteżju. F'',din elogiafaħħret il-filosfu filosofou scrivendokitbet che «li "''[M. Des-Cartes] a beaucoup contribué a nostre glorieuse conversion; et que la providence de Dieu s'est servie de luy [...] pour nous en donner les premières lumières; ensorte que sa grâce et sa misericorde acheverent apres à nous faire embrasser les veritez de la Religion Catholique Apostolique et Romaine'' »".<ref>[http://books.google.it/books?id=__s6AAAAcAAJ&printsec=frontcover&dq=intitle:M%C3%A9ditations+intitle:m%C3%A9taphysiques+inauthor:Descartes&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0&cd=13#v=twopage&q&f=false Cfr. ''Les méditations métaphysiques de René Des-Cartes'', Paris, 1673, in-4°, p. xxiij. (''Temoignage de la Reyne Christine de Svede'').]</ref>
<includeonly>
L-ipoteżi li Karteżju qatlu il-fanatiku patri Viogué hi msejsa fuq il-fatt li dan kien jara fit-tagħlim Karteżjan ideal razzjonalista li kien ħa jwassal lir-reġina Kristina għall-Kattoliċezmu differenti ħafna minn dak li kien jemmen fih il-patri Agostinjan.<ref>[http://www.corriere.it/cronache/09_novembre_10/cartesio-morto-per-ostia-avvelenata_4250e5a4-ce2a-11de-9a32-00144f02aabc.shtml «A causa dell'insegnamento illuminato» di Cartesio, «l'incipiente conversione della regina Cristina poteva essere messa in pericolo» in Cfr. Shorto Russel, ''Le ossa di Cartesio. Una storia di modernità'']</ref> Tale affermazione, però, sembra in parte contrastare con quanto affermato della stessa regina di Svezia, la quale, in una testimonianza inserita nell'introduzione all'edizione postuma parigina delle ''Méditations métaphysiques'', elogia il filosofo scrivendo che « ''[M. Des-Cartes] a beaucoup contribué a nostre glorieuse conversion; et que la providence de Dieu s'est servie de luy [...] pour nous en donner les premières lumières; ensorte que sa grâce et sa misericorde acheverent apres à nous faire embrasser les veritez de la Religion Catholique Apostolique et Romaine'' ».<ref>[http://books.google.it/books?id=__s6AAAAcAAJ&printsec=frontcover&dq=intitle:M%C3%A9ditations+intitle:m%C3%A9taphysiques+inauthor:Descartes&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=0&cd=13#v=twopage&q&f=false Cfr. ''Les méditations métaphysiques de René Des-Cartes'', Paris, 1673, in-4°, p. xxiij. (''Temoignage de la Reyne Christine de Svede'').]</ref>
 
<includeonly>
La maggior parte degli studiosi si mostra assai scettica riguardo questa ipotesi di avvelenamento, considerando ben più attendibile quella tradizionale fornita dal biografo Baillet<ref name="Cartesio morì avvelenato"/>, tanto da ritenere che « non sono assolutamente da seguirsi le voci secondo le quali il filosofo sarebbe morto per avvelenamento, vittima di una congiura di corte: non sembrano verosimili, né nessuno ha mai avanzato prove plausibili ».<ref>Ettore Lojacono, ''Cartesio'', in ''I grandi della scienza'', anno III, n. 16 (collana a cura de ''Le Scienze''), Milano, 2000, p. 101.</ref>