Ġesù: Differenza bejn il-verżjonijiet
Content deleted Content added
m r2.7.1) (Bot Żieda: or:ଯୀଶୁ |
No edit summary |
||
Linja 1:
{{stub|reliġjon}}
[[Stampa:Christus Ravenna Mosaic.jpg|thumb|225px|Mużajk li juri lil Ġesù]]
'''Ġesù''', jew '''Ġesù ta' Nazzaret''', [[#Ismijiet u titli|magħruf ukoll bħala]] '''Ġesù Kristu''', huwa l-figura ċentrali tal-[[Kristjaneżmu]], kemm bħala l-[[Messija]] kif ukoll l-[[inkarnazzjoni]] ta' [[Alla]]. L-isem Ġesù huwa korruzzjoni
Il-fontijiet testwali relativi għal Ġesù jistgħu jinġabru f'erba' tipologiji:
* l-[[Ittri ta' Pawlu|Ittri Pawlini]], imbagħad inklużi fit-[[Testment il-ġdid]]: bejn wieħed u ieħor San Pawl kitibhom bejn is-sena [[51]] u s-sena[[63]]. Pawlu ma kienx jaf direttament lil Ġesù. Fl-eqdem dokumenti insibu ftit informazzjoni biografika fuq il-figura storika ta' Ġesù. Iktar milli biex jagħtu rendikont sħiħ ta' x'għamel Ġesù, l-ittri, ħafna drabi miktuba bħala kitbiet okkażjonali, jikkostitwixxu madanakollu xiehda rilevanti ta kif kienet tinfirex u pperċepita l-esperjenza ta' Ġesù fl-eqdem Komunitajiet Insara;
Line 10 ⟶ 11:
L-Evanġelji jirrakkontaw it-[[twelid ta' Ġesù]] minn [[Marija (omm ta Ġesù)|Marija verġni]], il-[[Kerigma|predikazzjoni]] li tisħaq fuq l-aħbar tas-[[Saltna tas-smewwiet]] u dwar l-imħabba tal-proxxmu, u irrealizzata minn diskorsi u [[Parabbola ta' Ġesù|parabboli]] imsieħba ma [[Mirakli ta' Ġesù|mirakli]]; fl-aħħar tal-Evanġelji insibu mbagħad il-ġrajja tal-[[Passjoni ta' Ġesù|passjoni]], [[Tisliba ta' Ġesù|Kruċifissjoni]], [[qawmien mill-imwiet ta' Ġesù|qawmien mill-imwiet]] u [[Tlugħ fis-sema ta' Ġesù|axxensjoni]] fis-sema.
L-[[Evanġelji]] u kibiet oħrajn tat-[[testment il-Ġdid]] jidentifikaw lil Ġesù bħala il-[[Messija]] u bin Alla. L-[[ittri Pawlini]] jeżaltaw il-[[Salvazzjoni (Bibbja)|valur tal-ħelsin]] ta' mewtu u l-qawmien tiegħu mill-mewt. It-tradizzjoni nisranija ta' wara iddakjaratu t-tieni persuna tat-[[Trinità Mqaddsa]], flimkien mal-[[Alla il-Missier|Missier]] u ma' [[Ruħ il-qodos]], u tassew Alla u tassew bniedem.
Mill-Vangeli jidher li l-predikazzjoni u l-ħidma ta' Ġesù għamlu [[Ġesù Fl-Ebrajiżmu|Skont il-ħsieb Lhudi]], Ġesù kien [[predikatur]], iżda mhux il-[[Messija|Midluk t'Alla]]; ma kienx [[Iben Alla]], ma għamilx mirakli, wara l-kruċifissjoni, la qam mill-imwiet u lanqas tela' s-sema. [[Ġesù Fl-Iżlam|Skont il-Misilmin]], Ġesù kien profeta maġġuri li ġie qabel [[Mawmettu]]; twieled verġinament, wettaq mirakli (għax Alla hekk ried), ma mietx iżda tela' s-Sema, imma mhux meqjus bħala Alla li, skont is-[[sura]] CXII, "la qatt nissel u qatt ma ġie mnissel ". Anke ħafna mill-movimenti reliġjużi oħra ta' żminijietna elaboraw interpretazjoni proprja fuq Ġesù.
Line 19 ⟶ 21:
Fil-[[vanġelu skont Mattew]], il-konċepiment verġinali ta' Marija imsemmi biss bil-bogħod, waqt li l-protagonista huwa Ġużeppi, li jirċievi minn anġlu r-rivelazjoni tal-konċepiment soprannaturali ta' Marija ({{passaġġ bibliku|Mt1,18-25}}).
== It-Twemmin tal-Insara ==
L-[[Insara]] jemmnu li Ġesù Kristu huwa l-"Iben waħdieni ta' Alla, imnissel mill-Missier qabel kull żmien. Alla minn Alla, dawl minn dawl, Alla veru minn Alla veru, imnissel, mhux magħmul, natura waħda mal-Missier: u bih sar kollox. Niżel mis-smewwiet għalina l-bnedmin u għall-fidwa tagħna. U ħa l-ġisem bis-setgħa ta' l-Ispirtu s-Santu minn Marija Verġni u sar bniedem. Sallbuh għalina, bata taħt Ponzju Pilatu, miet u difnuh, u fit-tielet jum qam minn bejn l-imwiet, skond il-Kotba Mqaddsa, u tela' s-sema, u qiegħed fuq il-lemin tal-Missier. U għandu jerga' jiġi bil-glorja biex jagħmel ħaqq mill-ħajjin u mill-mejtin, u s-saltna tiegħu ma jkollhiex tmiem." (Kredu ta' Niċea-Kostantinopli, 325 w.K.)
L-Insara jemmnu, fi kliem San Pawl, li “Meta waslet il-milja taż-żminijiet, Alla bagħat lil Ibnu, imwieled minn mara, imwieled taħt il-liġi, biex jifdi lil dawk li kienu taħt il-liġi, biex ikollna l-adozzjoni ta’ wlied” (Galatin 4,4-5). Din hi “l-Bxara t-tajba ta’ Ġesù Kristu, l-Iben ta’ Alla.” (Mark 1,1): Alla żar lill-poplu tiegħu, wettaq il-wegħdiet li kien għamel lil Abraham u lil nislu (ara Luqa 1,68) u temm il-wegħdiet magħmulin lil Abraham u lil nislu (ara Luqa 1,55) u Alla għamel dan b’mod li ħadd ma kien jistenna: bagħat ‘l “Ibnu l-għażiż” (Mark 1,11).
L-Insara jemmnu u jistqarru li Ġesù ta’ Nazaret, imwieled Lhudi minn xebba ta’ Israel, f’Betlehem, fi żmien is-sultan Erodi l-Kbir u l-imperatur Ċesri Awgustu; kellu s-sengħa ta’ mastrudaxxa, miet imsallab f’Ġerusalemm, taħt il-prokuratur Ponzju Pilatu, fi żmien is-saltna tal-imperatur Tiberju – hu l-Iben etern ta’ Alla magħmul bniedem li “ġie minn għand Alla” (Ġw 13,3), “niżel mis-sema” (Ġw 3,13; 6,33), “sar bniedem” (1 Ġw 4,2), għax “il-Verb sar bniedem u għammar fostna, u aħna rajna l-glorja tiegħu, il-glorja li għandu mill-Missier bħala Ibnu l-waħdieni mimli bil-grazzja u l-verità......u mill-milja tiegħu aħna lkoll ħadna, grazzja fuq grazzja” (Ġw 1,14.16).
== Referenzi ==
| |||