Mahatma Gandhi: Differenza bejn il-verżjonijiet

Content deleted Content added
.::.crap.::.
m Modifiki annullati ta' 78.133.44.176 (diskussjoni) għall-aħħar verżjoni ta' MF-Warburg
Linja 1:
'''Mohandas Karamchand Gandhi''' (2 ta' Ottubru 1869 – 30 ta' Jannar 1948) kien l-akbar mexxej tal-[[Indja]] fil-ġlieda tagħha għall-indipendenza. Pijunier tas-''satyagraha'', jew reżistenza għat-tirannija permezz ta' diżubbidjenza ċivili tal-massa — filosofija mibnija fuq l-''ahimsa'', non-vjolenza totali — Gandhi wassal lill-Indja għall-indipendenza u ispira movimenti għad-drittijiet ċivili għal-libertà madwar id-dinja. Gandhi jissejjaħ ħafna drabi bħala ''Mahatma'', li bis-Sanskrit tfisser "Ruħ Kbira". Fl-Indja jsejħulu ''Bapu'', li bil-Gujarati tfisser "missier", u jqimuh uffiċjalment bħala Missier in-Nazzjon. Jum twelidu, it-2 ta' [[Ottubru,]] huwa Jum Nazzjonali fl-Indja, u l-Jum Internazzjonali tan-Non-Vjolenza fid-dinja kollha.
θWRONG PAGE! SORRRY!!
YOU JUST GOT CRAPPED OUT =P
Gandhi l-ewwel ma ħaddem id-diżubbidjenza ċivili non-vjolenti kien bħala avukat fl-[[Afrika t'Isfel]], fil-ġlieda li kellha l-komunità Indjana t'hemmhekk għad-drittijiet ċivili. Meta mar lura l-Indja fl-1915, beda jorganizza lill-bdiewa, raħħala u ħaddiem a biex jipprotestaw kontra t-taxxi esaġerati fuq l-art u d-diskriminazzjoni. Minn meta beda jmexxi l-Kungress Nazzjonali Indjan fl-1921, Gandhi beda jmexxi kampanji nazzjonali kontra l-faqar, biex jagħti iktar drittijiet lin-nisa, jgħaqqad nies ta' reliġjonijiet u etniji differenti, itemm id-diskriminazzjoni tal-intokkabbli, ikabbar l-awtonomija ekonomika personali, u jġib l-indipendenza tal-Indja mill-okkupazzjoni [[Imperu Brittaniku|Brittanika]]. Gandhi mexxa lill-Indjani kontra t-taxxa fuq il-melħ li mponew l-Ingliżi, fil-famuż Marċ tal-Melħ twil 400 kilometru (250 mil) fl-1930, u iktar tard sejjaħ lill-Ingliżi biex jitilqu fl-1942. Intefa' l-ħabs bosta drabi, kemm fl-Afrika t'Isfel kif ukoll fl-Indja.
Gandhi issielet biex jipprattika n-non-vjolenza u l-verità dejjem u f'kull sitwazzjoni, u ħeġġeġ lil ħaddieħor jagħmel l-istess. Għex fil-faqar f'komunità residenzjali awto-suffiċjenti u kien jilbes ilbies fqir tradizzjonali Indjan, li kien nisġu hu nnifsu. Kien jiekol ikel veġitarjan sempliċi, u kien jagħmel diversi sawmiet fit-tul kemm biex jissaffa spiritwalment kif ukoll bħala protesta soċjali.
 
== Tfulija u Żgħożija ==
 
Gandhi twieled f'Porbandar, belt max-xatt li kienet tagħmel parti minn Bombay. Missieru, Karamchand Gandhi (1822–1885), li kien jagħmel parti minn komunità Hindu imsejħa ''Modh'', kien ''diwan'' (uffiċjal għoli) ta' Porbander. Ommu, kienet ir-raba' mara ta' missieru, l-ewwel tlieta mietu waqt li kienu qegħdin iwelldu. Imrobbi minn omm devota u influwenzat mit-tradizzjonijiet [[Ġainiżmu|Ġainisti]] tar-reġjun, Mohandas żviluppa fih qima kbira lejn l-annimali, il-veġitarjaniżmu, is-sawm għat-tisfija personali, u tolleranza lejn persuni ta' twemmin differenti.
Il-Klassiċi Indjani, l-iktar l-istejjer ta' Shravana and Maharaja Harishchandra, ħallew impatt kbir fuq it-tfajjel Gandhi. Dawn il-karattri epiċi wassluh jidentifika ruħu mal-valuri supremi tiegħu, il-Verità u l-Imħabba.
Ta' 13-il sena Mohandas iżżewweġ lil Kasturbai Makhanji ta' 14-il sena fi żwieġ irranġat mill-familji skont it-tradizzjoni ta' dak iż-żmien. Sentejn wara kellhom tifel li iżda miet wara ftit ġranet. Missieru miet fl-istess sena. Iktar tard kellhom erbat itfal, kollha subien: Harilal, imwieled fl-1888; Manilal, fl-1892; Ramdas, fl-1897; u Devdas, fl-1900. Bħala student kellu livell medju. Għadda b'diffikultà mill-matrikola għall-Kulleġġ Samaldas f'Gujarat. Hemm ma tantx kien kuntent għax familtu riditu jsir avukat filwaqt li hu ried isir tabib.
Fl-1888, mar l-[[Ingilterra]] jistudja l-liġi fil-University College London u beda jitħarreġ ta' avukat fl-Inner Temple. F'[[Londra]] żamm il-ġurament li kien għamel quddiem ommu li jastjeni mil-laħam, l-alkoħol, u n-nisa. Hemm daħal fil-Vegetarian Society, u kien elett fl-eżekuttiv. Uħud mill-veġitarjani kienu membri tas-Soċjetà Teosofika, li kienet taħdem għall-fraternità umana, u kienet tistudja l-letteratura Induwista u Buddista. Dawn ħeġġew lil Gandhi jaqra l-''Bhagavad Gita''. Gandhi, li qabel ma kellux interess fir-reliġjon, beda jaqra l-kitbiet sagri Induwisti, [[Islam|Misilmin]] u [[Insara]].
Gandhi sar avukat fl-1891 u mar l-Indja fejn skopra li ommu kienet mietet meta hu kien għadu [[Londra]]. Ipprova jipprattika l-liġi f'Bombay imma bla suċċess. Ipprova jidħol għalliem imma għalxejn. Sentejn wara, aċċetta kuntratt ta' sena minn studju legali Indjan, Dada Abdulla & Co., fil-kolonja ta' Natal, fl-Afrika t'Isfel, li dak iż-żmien kienet ukoll parti mill-Imperu Brittaniku.
 
[[Kategorija:Indja]]
 
[[af:Mahatma Gandhi]]
[[als:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[am:ማህተማ ጋንዲ]]
[[an:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[ar:مهاتما غاندي]]
[[arz:مهاتما جاندى]]
[[as:মোহনদাস কৰমচান্দ গান্ধী]]
[[ast:Mohandas Gandhi]]
[[az:Mahatma Qandi]]
[[bat-smg:Muohands Gandi]]
[[bcl:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[be:Махатма Гандзі]]
[[be-x-old:Махатма Гандзі]]
[[bg:Махатма Ганди]]
[[bh:महात्मा गान्धी]]
[[bn:মোহনদাস করমচাঁদ গান্ধী]]
[[bpy:মহাত্মা গান্ধী]]
[[br:Mahatma Gandhi]]
[[bs:Mohandas Gandhi]]
[[ca:Mohandas Gandhi]]
[[ckb:مەھاتما گاندی]]
[[co:Mahatma Gandhi]]
[[cs:Mahátma Gándhí]]
[[cy:Mahatma Gandhi]]
[[da:Mahatma Gandhi]]
[[de:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[dv:މަހާއްތްމާ ގާންދީހ]]
[[el:Μαχάτμα Γκάντι]]
[[en:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[eo:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[es:Mahatma Gandhi]]
[[et:Mahatma Gandhi]]
[[eu:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[fa:ماهاتما گاندی]]
[[fi:Mahatma Gandhi]]
[[fiu-vro:Gandhi Mahatma]]
[[fr:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[fy:Mahatma Gandhi]]
[[ga:Mahatma Gandhi]]
[[gan:甘地]]
[[gl:Mahatma Gandhi]]
[[gu:મહાત્મા ગાંધી]]
[[he:מוהנדס קרמצ'נד גנדי]]
[[hi:महात्मा गांधी]]
[[hif:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[hr:Mahatma Gandhi]]
[[hu:Mohandász Karamcsand Gandhi]]
[[hy:Մահաթմա Գանդի]]
[[ia:Mahatma Gandhi]]
[[id:Mahatma Gandhi]]
[[io:Mahatma Gandhi]]
[[is:Mohandas Gandhi]]
[[it:Mahatma Gandhi]]
[[ja:マハトマ・ガンディー]]
[[jv:Mohandas Gandhi]]
[[ka:მაჰათმა განდი]]
[[kbd:Махатма Ганди]]
[[kk:Махатма Ганди]]
[[km:មហាត្មះគន្ធី]]
[[kn:ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ]]
[[ko:모한다스 카람찬드 간디]]
[[ku:Mahatma Gandî]]
[[la:Mahatma Gandhi]]
[[lad:Mohandas Gandhi]]
[[lb:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[lmo:Mahatma Gandhi]]
[[ln:Mohandas Gandhi]]
[[lt:Mohandas Gandhi]]
[[lv:Mohandass Karamčands Gandijs]]
[[mk:Махатма Ганди]]
[[ml:മഹാത്മാഗാന്ധി]]
[[mn:Махатма Ганди]]
[[mr:मोहनदास करमचंद गांधी]]
[[ms:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[my:မဟတ္တမ ဂန္ဒီ]]
[[mzn:ماهاتما گاندی]]
[[ne:महात्मा गान्धी]]
[[new:महात्मा गान्धी]]
[[nl:Mahatma Gandhi]]
[[nn:Mahatma Gandhi]]
[[no:Mahatma Gandhi]]
[[oc:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[or:ମୋହନଦାସ କରମଚାନ୍ଦ ଗାନ୍ଧୀ]]
[[pl:Mahatma Gandhi]]
[[pms:Mahatma Gandhi]]
[[pnb:گاندھی]]
[[ps:مهاتما ګاندي]]
[[pt:Mahatma Gandhi]]
[[qu:Mohandas Gandhi]]
[[rmy:Mahatma Gandhi]]
[[ro:Mahatma Gandhi]]
[[ru:Махатма Ганди]]
[[rue:Магатма Ґанді]]
[[sa:महात्मा गान्धिः]]
[[sah:Моhандас Карамчанд Ганди]]
[[sc:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[scn:Mahatma Gandhi]]
[[sco:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[sd:موهنداس ڪرمچند گانڌي]]
[[sh:Mahatma Gandhi]]
[[si:මහත්මා ගාන්ධි]]
[[simple:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[sk:Móhandás Karamčand Gándhí]]
[[sl:Mahatma Gandhi]]
[[so:Mahatma Gandhi]]
[[sq:Mahatma Gandi]]
[[sr:Махатма Ганди]]
[[su:Mohandas Gandhi]]
[[sv:Mahatma Gandhi]]
[[sw:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[ta:மோகன்தாசு கரம்சந்த் காந்தி]]
[[te:మహాత్మా గాంధీ]]
[[th:มหาตมา คานธี]]
[[tl:Mahatma Gandhi]]
[[tpi:Gandi]]
[[tr:Mohandas Karamçand Gandi]]
[[tt:Махатма Ганди]]
[[uk:Магатма Ганді]]
[[ur:موہن داس گاندھی]]
[[vec:Mahatma Gandhi]]
[[vi:Mahatma Gandhi]]
[[war:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[wuu:甘地]]
[[yi:מאהענדאס קערעמטשענד גאנדי]]
[[yo:Mohandas Karamchand Gandhi]]
[[zh:圣雄甘地]]
[[zh-classical:甘地]]
[[zh-min-nan:Gân-tì]]
[[zh-yue:甘地]]